Châu Phi muốn Mỹ và Châu Âu bồi thường thiệt hại do thảm hoạ khí hậu

Đó là ý chính trong bài phát biểu mới đây của bà Bộ trưởng môi trường Nam Phi bên lề hội nghị thượng đỉnh khí hậu quốc tế COP27 ở Ai Cập, các nước giàu nên cung cấp viện trợ thông qua cái gọi là cơ chế tổn thất và thiệt hại và các ngân hàng phát triển đa phương nên được tái cấp vốn để cung cấp thêm tài chính nhằm giải quyết vấn đề nóng lên toàn cầu.

Bà Creecy cho biết thêm, Trung Quốc và Ấn Độ – lần lượt là các nước phát thải khí nhà kính lớn nhất và lớn thứ ba thế giới – nên được loại trừ khỏi việc trả tiền bồi thường vì họ vẫn là những nền kinh tế đang phát triển.

Các bình luận của bộ trưởng, được đưa ra sau khi bà gặp các bộ trưởng Châu Phi khác để sắp xếp các vị trí của họ, nêu bật sự rạn nứt toàn cầu về các vấn đề khí hậu. Các quan chức từ các nước đang phát triển từ lâu đã nói rằng các quốc gia giàu có, những nước được hưởng lợi từ quá trình công nghiệp hóa đã làm trái đất nóng lên trong hai thế kỷ, phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Bà Creecy nói thêm: “Từ quan điểm của Nhóm các nhà đàm phán Châu Phi, chúng tôi cần thấy sự hỗ trợ ngay lập tức cho những mất mát và thiệt hại trên lục địa. Tất nhiên chúng tôi muốn có tiền ngay bây giờ”.

John Kerry, đặc phái viên của Hoa Kỳ về biến đổi khí hậu, cho biết trong khi thỏa thuận thảo luận về tổn thất và thiệt hại là một bước đột phá, thì bất kỳ điều gì liên quan đến bồi thường và trách nhiệm pháp lý đều không xảy ra. Các quốc gia phát triển khác cũng kêu gọi Ấn Độ và Trung Quốc đóng góp.

Theo Carbon Atlas, Trung Quốc thải ra 11,47 tỷ tấn carbon dioxide hàng năm, trong khi Ấn Độ thải ra 2,71 tỷ tấn. Hoa Kỳ thải ra 5 tỷ tấn và Nga đứng ở vị trí thứ tư với 1,76 tỷ tấn.

Trong khi lũ lụt bao phủ hơn một phần ba diện tích Pakistan trong năm nay đã đặt vấn đề mất mát và thiệt hại lên hàng đầu, thì Châu Phi đã phải hứng chịu một loạt các sự kiện thời tiết tàn khốc liên quan đến khí hậu vào năm 2022.

Nigeria nằm trong số các quốc gia đang chiến đấu với lũ lụt. Trong khi hơn 400 người đã thiệt mạng khi những trận mưa xối xả đổ bộ vào thành phố Durban của Nam Phi. Lốc xoáy đã dồn dập ở phía đông nam của lục địa và vùng Bắc Phi đang ở giữa đợt hạn hán tồi tệ nhất trong bốn thập kỷ.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán tại COP27 sẽ tập trung vào “sự hợp tác và tạo thuận lợi” chứ không phải “trách nhiệm pháp lý hoặc bồi thường”, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry cho biết. Ông nói thêm rằng sự thỏa hiệp là cần thiết để lần đầu tiên đưa vấn đề này vào chương trình nghị sự và mục tiêu là đạt được quyết định cuối cùng tại cuộc họp COP vào năm 2024.

Hải Sơn (T/h)