Cảnh báo tình trạng lạm dụng tên miền quốc tế để lừa đảo trên Internet

Theo phân tích của Tổ chức Quản lý tên, số toàn cầu (ICANN), các hình thức lạm dụng tên miền phổ biến hiện nay bao gồm: Phishing Domain (Tấn công giả mạo), Malware Domain (Mã độc), Botnet command-and-control Domain (Máy tính ma) và Spam Domain (Thư rác).

Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) cũng đưa ra báo cáo từ 1/2021 – 10/2024, có khoảng 12.838 tên miền bị lạm dụng, được sử dụng để vi phạm; các tên miền quốc tế có tỷ lệ lạm dụng cao 81% (10.377/12.838), tỷ lệ lạm dụng tên miền “.vn” là 19%. Vi phạm tập trung dưới 2 hình thức, lừa đảo qua web và email chiếm 58% (7.436 tên miền) và nội dung bất hợp pháp chiếm 42% (5.402 tên miền).

Lừa đảo (Web, Email) chiếm 58% (7.436/12.838), trong đó tên miền quốc tế chiếm 78% (5.836/7.436) và 22% (1.600/7.436) tên miền “.vn”. Các hình thức lừa đảo: Sử dụng trang web giả mạo, gần giống với thương hiệu lớn (www-google.com, httpgoogle.com), giả mạo cơ quan nhà nước (dichvucongquocgia.vn.vn.com, dulieudancu.com …); Lừa đảo qua các ứng dụng mạng xã hội (facebook, telegram, zalo …). Lừa đảo qua email (spam), gửi email, kèm đường dẫn tới URL giả mạo.

12.838 website tên miền bị lạm dụng, được sử dụng để vi phạm. Ảnh minh họa

Nội dung bất hợp pháp chiếm 42% (5.402/12.838), trong đó, tên miền quốc tế 4.541/5.402 (84%) và 861/5.402 (16%) tên miền “.vn”; được sử dụng để thiết lập trang thông tin điện tử, mạng xã hội không phép; quảng cáo game không phép; nhạy cảm thuần phong mỹ tục; giao dịch tiền ảo, ngoại hối; hoạt động cho vay, áp vay.

Trong tổng số các tên miền quốc tế xuyên biên giới bị lạm dụng tại Việt Nam, chủ yếu đăng ký trực tiếp qua các Nhà đăng ký có trụ sở tại Mỹ, như: GoDaddy, Namecheap, Namesilo; Tập trung dưới các đuôi như: .com – 58.3%, .net – 5.7%, .vip – 2.5%, .me – 2.2%, .org – 2.2%, .cc – 2.2%.

Bộ Thông tin và Truyền thông trước tình trạng trên đã ban hành Quyết định số 1811/QĐ-BTTTT phê duyệt “Kế hoạch tăng cường công tác quản lý, giảm thiểu lạm dụng tên miền để vi phạm pháp luật”. Kế hoạch này đặt ra mục tiêu giảm thiểu lạm dụng tên miền, đặc biệt là tên miền quốc tế và tên miền quốc tế xuyên biên giới; phòng chống, ngăn chặn, cảnh báo và xử lý các website, tên miền bị lạm dụng để lừa đảo, vi phạm pháp luật trên mạng Internet Việt Nam.

Đồng thời, Bộ Thông tin và Truyền thông xác định tăng cường thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về tên miền, website an toàn, tin cậy thông qua chương trình phổ cập tên miền quốc gia “.vn” – nhận diện, an toàn, tin cậy.

Để hiện thực hóa các mục tiêu đề ra, xây dựng và triển khai chính sách quản lý; kỹ thuật, công nghệ; kiểm tra, giám sát; phối hợp xử lý, ngăn chặn và đào tạo, tập huấn, truyền thông là 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp sẽ được triển khai, dưới vai trò đầu mối điều phối của VNNIC.

5 giải pháp mới sẽ được VNNIC cùng các cơ quan, đơn vị khác trong và ngoài Bộ tập trung, đó là: Xây dựng và triển khai quy chế phối hợp, ứng phó nhanh giữa các đơn vị thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, và với những đơn vị thuộc Bộ, ngành có liên quan để xử lý hành vi lạm dụng lừa đảo, vi phạm pháp luật Việt Nam của các website sử dụng tên miền, nhất là tên miền quốc tế xuyên biên giới.

Đáng chú ý, cơ quan quản lý sẽ ứng dụng công nghệ mới, trí tuệ nhân tạo (AI) để chủ động phát hiện sớm các vi phạm ngay từ khâu đăng ký tên miền, phát triển các hệ thống kỹ thuật để giám sát đăng ký và sử dụng để thực hiện quản lý đồng bộ tên miền “.vn“, tên miền quốc tế. Làm việc, kết nối với tổ chức quốc tế để xử lý lạm dụng tên miền quốc tế xuyên biên giới trên Internet Việt Nam. Tăng cường truyền thông chính sách về tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam trong đăng ký, quản lý, sử dụng tên miền, đặc biệt là tên miền quốc tế, tên miền quốc tế xuyên biên giới.

Khánh Mai (t/h)