Cảnh báo thảm họa sau vụ vỡ đập thủy điện ở Ukraine

Ngày 6/6, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho hay tổ chức này không có bất kỳ thông tin độc lập nào về vụ vỡ đập thủy điện Kakhovka ở miền Nam Ukraine, song mô tả đây là “một hậu quả tàn khốc khác” của cuộc xung đột Ukraine.

Phát biểu trước báo giới, ông Guterres nhấn mạnh đây là một “thảm họa nhân đạo, kinh tế và sinh thái lớn. Ít nhất 16.000 người đã mất nhà cửa, nguồn cung cấp nước sạch và mất an toàn. Hàng nghìn người khác có nguy cơ bị ảnh hưởng.”

Hiện Liên hợp quốc đang phối hợp với Chính phủ Ukraine để gửi hỗ trợ nước uống và dụng cụ lọc nước.

Giới chức Ukraine cũng thông báo 150 tấn dầu động cơ đã tràn ra sông Dnieper sau vụ vỡ đập thủy điện Kakhovka, miền Nam nước này, đồng thời cảnh báo về tác động tiêu cực đối với môi trường.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo nguy cơ tiếp tục rò rỉ thêm 300 tấn dầu ra sông. Phía thượng nguồn của đập là hồ chứa nước Kakhovka, chứa khoảng 18km3 nước, xấp xỉ lượng nước của Hồ Muối lớn tại bang Utah (Mỹ).

Ngoại trưởng Ukraine, Dmitry Kuleba cảnh báo lũ lụt do vỡ đập có nguy cơ gây ra “tác hại lâu dài và không thể đảo ngược” đối với các hệ sinh thái trong khu vực.

Theo ông, động vật ở vườn thú Nova Kakhovka đã chết do nước dâng cao và đây mới chỉ là tác hại ban đầu đối với động vật hoang dã ở miền Nam Ukraine. Ông cũng cảnh báo nguy cơ xảy ra sự hủy diệt sinh thái không chỉ ở Ukraine, mà ở quy mô khu vực. Ngoại trưởng Kuleba kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc triệu tập cuộc họp khẩn sau vụ vỡ đập Kakhovka.

Hiện, tình trạng khẩn cấp đã được ban bố tại thị trấn Nova Kakhovka, nơi quân đội Nga đang kiểm soát ở tỉnh Kherson của Ukraine, sau vụ vỡ đập thủy điện Kakhovka.

Đập Kakhovka vốn là nơi cung cấp nước làm mát cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Sự cố trên đang làm dấy lên lo ngại một sự cố hạt nhân tại nhà máy điện lớn nhất châu Âu này.

Cùng ngày 6/6, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết cơ quan này hiện chưa thấy nguy cơ mất an toàn hạt nhân, song đang tìm cách thức để cung cấp nước làm mát cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sau khi đập Kakhovka bị hư hại.

Trong tuyên bố gửi tới Hội đồng thống đốc của IAEA, Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi nêu rõ cơ quan này đang theo dõi chặt chẽ tình hình tại nhà máy Zaporizhzhia, song chưa phát hiện “rủi ro an toàn hạt nhân ngay lập tức.”

Đập Kakhovka hư hại dẫn đến mực nước của hồ chứa giảm 5cm/h. Vào rạng sáng 6/6, mực nước trong hồ chứa vào khoảng 16,4m.

Ông Grossi cảnh báo nếu lượng nước này giảm xuống dưới 12,7m, hồ chứa này không thể đủ nước để bơm vào nhà máy, đồng thời cho rằng điều này có thể xảy ra trong vài ngày tới. Các lò phản ứng của nhà máy đã ngừng hoạt động, nhưng vẫn cần nước làm mát để đảm bảo không xảy ra thảm họa hạt nhân.