Cách lựa chọn nước đóng bình đảm bảo vệ sinh an toàn sử dụng

Theo Nghị định số 15/2018/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 02-02-2018, quy định chi tiết một số điều của Luật An toàn thực phẩm, sản phẩm nước uống đóng chai, đóng bình khi lưu thông trên thị trường trên cơ sở chất lượng sản phẩm phải được đánh giá theo Quy chuẩn Việt Nam QCVN 06-1:2010/BYT quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; và Quy chuẩn Việt Nam QCVN 10/2011/BYT quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với nước đá dùng liền.

 Nước đóng bình giá rẻ được bầy bán tràn lan tại các cửa hàng. Ảnh minh họa

Quy trình sản xuất nước đóng bình bảo đảm chất lượng đòi hỏi các bước cụ thể, bao gồm việc lọc nước qua than hoạt tính để khử mùi, trao đổi ion khử khoáng, tạp chất và vi sinh. Hệ thống đóng chai phải đảm bảo môi trường vô trùng, có tia cực tím để chống vi sinh vật. Sản phẩm cần được kiểm định 14 tiêu chí lý, hóa, vi sinh để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và 28 tiêu chí sau khi xử lý trước khi đóng vào bình.

Tuy nhiên, ông Trần Văn Chung, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, bày tỏ lo ngại về hệ thống xử lý nước giá rẻ, khả năng khó đạt được các tiêu chuẩn an toàn. Một số thiết bị như máy khử khuẩn bằng tia cực tím, nếu không đảm bảo chất lượng, chỉ có thể diệt khoảng 30% vi khuẩn có trong nước ngầm, với nguy cơ tồn tại E.Coli có thể gây bệnh.

Nước đóng bình kém chất lượng có thể chứa nồng độ flour vượt tiêu chuẩn cho phép, không ngay lập tức gây ra các bệnh như ung thư hay các vấn đề về đường tiêu hóa. Tuy nhiên, sử dụng thường xuyên có thể dẫn đến các vấn đề như đen răng, mục xương. Ông Trần Văn Chung cảnh báo về nguy cơ của các kim loại nặng có thể tồn tại trong nước giếng khoan.

Mới đây, Sở Y tế Hà Nội đã ra quyết định xử phạt hơn 140 triệu đồng và đình chỉ hoạt động sản xuất nước uống đóng chai của 4 cơ sở. Điều này là một biện pháp quản lý chặt chẽ để đảm bảo rằng các cơ sở sản xuất tuân thủ các quy chuẩn an toàn và chất lượng.

Trước thực trạng nước đóng bình kém chất lượng đang tràn lan trên thị trường, để phân biệt nước đóng chai sạch và an toàn, ông Trần Ngọc Tụ, chuyên gia vệ sinh an toàn thực phẩm, gợi ý những phương pháp. Thông thường, nếu là nước đóng bình của các thương hiệu nổi tiếng trên thị trường thường không có chất dính ở nhãn mác. Để gắn nhãn mác lên chai, bình nhựa, người ta sử dụng công nghệ dán bằng nhiệt nên rất dễ bóc.

Ngược lại, với những sản phẩm làm giả thì thường dùng keo dán nên rất chắc chắn, khó bóc. Nếu bóc ra, người tiêu dùng có thể nhìn thấy chất dính bằng mắt thường. Ngoài ra, nhãn hiệu đúng theo quy định phải ghi đầy đủ tên nguồn, khu vực nguồn nước khoáng… Do đó, nếu thấy thông tin trên sản phẩm nhập nhèm, không đầy đủ nguồn gốc, xuất xứ thì người tiêu dùng nên cẩn thận.

Cũng theo ông Trần Ngọc Tụ, để phân biệt nước đóng chai an toàn còn có thể dựa vào mùi vị. Nếu là nước khoáng thật sự thường có vị hơi nhạt. Đó là do những chất trong nước đa phần đều đã mất hết vì phải trải qua quy trình nghiêm ngặt và chỉ để lại khoáng chất như canxi, magie, kali… Trong khi đó, nước giả thường có vị hơi ngọt hoặc có vị tanh nồng của tự nhiên vì chất sắt trong đó chưa được xử lý, đó có thể là loại nước máy vẫn được dùng trong cuộc sống hằng ngày, được cho vào bình thành nước uống đóng bình.

Ngày nay, thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi, nhưng nếu là nước của cơ sở sản xuất thật thì nhãn hiệu sẽ có độ đậm của mực in vừa phải. Do vậy, nếu quan sát kỹ, nhãn hiệu trên những bình hoặc chai nước giả thường kém sắc nét hơn, hoặc chữ bị phai màu không rõ ràng, vỏ cũng mỏng hơn.

Ông Trần Văn Chung cũng đưa ra khuyến cáo, người tiêu dùng cần kiểm tra về hình dạng bên ngoài: Vỏ bình phải còn mới, không bị bẩn, không bị móp, méo, dập, thủng… Không sử dụng các sản phẩm đã quá hạn sử dụng hoặc nước có dấu hiệu bất thường như vẩn đục, có màu sắc khác lạ.

Mặt khác, để biết được sản phẩm có an toàn không thì cần dựa vào giá cả. Nếu là nước sạch, do phải có cả quy trình sản xuất kỹ càng thì giá không thể nào rẻ như những loại nước máy đóng chai, được thực hiện thủ công… Cuối cùng, người tiêu dùng cần tỏ thái độ kiên quyết, không chọn mua các sản phẩm nước đóng chai, đóng bình không có địa chỉ rõ ràng, không công bố chất lượng sản phẩm để phòng tránh ngộ độc thực phẩm.

Trong bối cảnh tăng cường quản lý an toàn thực phẩm, người tiêu dùng cần phải tỏ thái độ kiên quyết và lựa chọn các sản phẩm nước đóng chai, đóng bình có địa chỉ rõ ràng và được công bố chất lượng sản phẩm để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho bản thân.

Duy Trinh (t/h)