Cá mắt thùng: Kẻ lập dị dưới biển sâu

Cá mắt thùng (Macropinna microstoma) sống ở biển Bering và Bắc Thái Bình Dương, sâu từ 2.000 đến 2.600 feet (600 và 800 mét) với thức ăn chính là động vật phù du và động vật giáp xác nhỏ được gọi là chân chèo

Đúng như tên gọi của chúng, cá mắt thùng có đôi mắt hình ống thực sự kỳ lạ mà chúng có thể xoay để nhìn lên trên qua vầng trán trong suốt của chúng. Mặc dù chúng có màu xanh lục, nhưng các thấu kính thực sự được nhuốm một sắc tố màu vàng giúp loài cá kỳ lạ này phân biệt giữa ánh sáng mặt trời và sự phát quang sinh học. 

Loài cá chớp mắt kỳ lạ này có thể nắm giữ những bí mật về cách tổ tiên của chúng ta tiến hóa để sống trên cạn, nghiên cứu mới tiết lộ Vùng hoàng hôn của đại dương – lớp nước từ 650 đến 3.300 feet (200 đến 1.000 m) bên dưới bề mặt – chỉ nhận đủ ánh sáng mặt trời để các sinh vật đổ bóng mờ. Bóng của chúng có thể nhìn thấy đối với những kẻ săn mồi ẩn nấp bên dưới, đó là lý do tại sao một số sinh vật biển sâu đã tiến hóa các cơ quan tạo ra ánh sáng ở mặt dưới của chúng để phù hợp với ánh sáng bên dưới. Nhưng mẹo đánh lừa thị giác của cá mắt thùng – hoạt động bằng cách lọc ánh sáng mặt trời – ngăn chúng bị lừa bởi những sinh vật đang cố xóa bóng của chúng.

Cá mắt thùng có thể lơ lửng bất động trong bóng tối cho đến khi chúng phát hiện ra một bữa ăn tiềm năng đang lướt qua trên đầu. Sau đó, chúng lao lên trên để ngoạm nó vào miệng và dán mắt vào con mồi bằng cách xoay chúng sang tư thế nhìn về phía trước.

Vào năm 2021, các nhà khoa học đã ghi lại được cảnh quay của một trong những sinh vật kỳ dị dưới biển sâu hiếm thấy này ở Hẻm núi Monterey, ngoài khơi bờ biển California. Họ suy đoán rằng cá mắt thùng tự ăn một bữa tiệc tự chọn gồm các loài giáp xác và ấu trùng bị mắc vào các xúc tu của siphonophores – những sinh vật giống như sứa tạo thành dây dài tới 130 feet (40 m), theo Thủy cung Vịnh Monterey. Mũ bảo hiểm trong suốt của Barreleyes có thể bảo vệ chúng khỏi các tế bào châm chích trên những xúc tu này – nhưng điều này, cũng như nhiều khía cạnh khác trong cuộc sống của những sinh vật này, vẫn chưa chắc chắn.