Cá heo nước ngọt Amazon tử vong vì hạn hán kỷ lục

Ngày 20/9, bà Miriam Marmontel, người đứng đầu dự án bảo vệ cá heo thuộc Viện Phát triển Bền vững Mariaura (Brazil) đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng cá heo nước ngọt vùng Amazon tử vong bất thường.

Lời cảnh báo này được đưa ra khi các nhà khoa học liên tiếp phát hiện ra xác loài động vật quý hiếm này dạt vào các bờ cát dọc hồ Tefe. Trong tuần trước, mỗi ngày nhóm nghiên cứu ghi nhận ít nhất 1 trường hợp tử vong tương tự. Ít nhất 2 cá thể đã chết do va chạm với thuyền bè trong các vùng nước nông.

Người đứng đầu dự án bảo vệ cá heo thông tin thêm: Đợt hạn hán kéo dài tại Brazil vừa qua đã khiến các nhánh sông lớn trong lưu vực Amazon khô cạn, từ đó thu hẹp môi trường sống tự nhiên của cá heo hồng, trong khi đó nhiệt độ nước cũng tăng lên nhanh chóng. Trong đợt hạn hán tương tự năm 2023, hơn 200 con cá heo tại hồ Tefe đã chết khi các tình huống tương tự xuất hiện.

Trung bình mỗi ngày, các nhà khoa học lại tìm thấy xác của một cá thể cá heo hồng quý hiếm tại lưu vực sông Amazon – vùng đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng hạn hán nghiêm trọng. Không ít trong số này đã tử vong khi bị thuyền bè của ngư dân đâm phải tại các vùng nước nông.

“Không ai lường trước đợt hạn hán này lại đến nhanh, thậm chí nghiêm trọng hơn cả năm ngoái. Dù số lượng cá heo hiện tại chết chưa nhiều, nhưng mùa khô sẽ vẫn còn kéo dài hơn 1 tháng nữa. Mực nước tại các nhánh sông sẽ tiếp tục giảm”, bà Miriam Marmontel lo ngại.

Không chỉ cá heo, các cộng đồng dân cư ven lưu vực Amazon cũng đang phải chịu ảnh hưởng nặng nề từ hiện tượng thời tiết cực đoan. Nước quá cạn khiến thuyền bè không thể di chuyển, đẩy người dân vào cảnh bị cô lập. Những ngôi nhà nổi của họ giờ nằm trơ trọi trên nền cát khô.

Ông Francisco Alvaro Santos, một ngư dân tại hồ Tefé, nói: “Đây là lần đầu tiên ngôi nhà nổi của tôi bị mắc cạn. Nước là tất cả với chúng tôi. Nó là một phần của cuộc sống hằng ngày và là phương tiện di chuyển chính của mọi người ở đây. Không có nước, chúng tôi chẳng có gì cả”.

Theo Trung tâm Giám sát và Cảnh báo sớm về Thiên tai Quốc gia Brazil, đợt hạn hán hiện nay là đợt hạn hán dữ dội và có quy mô lớn nhất mà quốc gia này từng trải qua kể từ khi các dữ liệu thời tiết được ghi nhận vào năm 1950.

Cá heo nước ngọt Amazon là loài động vật có vú với màu hồng nổi bật. Đây là loài cá độc đáo chỉ có thể được tìm thấy ở các con sông vùng Nam Mỹ; cũng là một trong số ít loài cá heo nước ngọt hiếm hoi còn sót lại trên Trái đất. Chu kỳ sinh sản chậm cũng là một trong những nguyên nhân khiến quần thể của chúng đặc biệt dễ bị tổn thương.

Thiên Bảo (T/h)