Bước qua một khúc đường ca – Câu chuyện sinh tồn và hành trình sáng tạo nên vùng đất Australia của 7 chị em

(Xây dựng) – “Bước qua một khúc đường ca” là triển lãm mới nhất nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam – Australia, nhằm giới thiệu các nền văn hóa độc đáo thuộc các quốc gia đầu tiên của Australia tới khán giả Việt Nam. Đường ca, chủ đề chính của triển lãm đã đánh dấu những cuộc phiêu lưu khi khám phá nước Úc và tạo ra một vùng đất, con người nơi đây.

Triển lãm bao gồm phần trải nghiệm kỹ thuật số đa giác quan.

Walking through a Songline (Bước qua một khúc đường ca) là một triển lãm kỹ thuật số, dựa trên một phần của triển lãm nổi tiếng quốc tế Songlines: Tracking the Seven Sisters (Những khúc đường ca: Theo chân Bảy chị em) của Bảo tàng Quốc gia Australia. Triển lãm nhằm giới thiệu các nền văn hóa độc đáo và sống động của các thổ dân và cư dân các đảo thuộc eo biển Torres (Australia).

Những bức tranh chứa đựng câu chuyện khởi thủy về sự hình thành đất nước.

Giống như tên gọi của cuộc triển lãm, cuộc hành trình này đã tạo nên “các khúc đường ca”, có thể hiểu là những con đường hay hành lang kiến thức, kết nối với các đặc điểm tự nhiên và lịch sử của một vùng đất. Chúng vạch ra những con đường tổ tiên bản địa đã đi qua khi họ tạo nên vùng đất quê hương. Giống như những bài thơ, sự tích truyền miệng vĩ đại từ khắp nơi trên thế giới, các khúc đường ca là một cách lưu giữ và truyền đạt kiến thức một cách phi văn bản. Những khúc ca không chỉ có bản đồ các tuyến đường, ghi dấu đặc điểm của vùng đất, mà còn lưu giữ các giá trị văn hóa bản địa và cách thức để tồn tại bền vững trên lục địa này, như cách mà những người bản địa Australia đã làm trong suốt hàng thiên niên kỷ. Một con đường mà họ đã giữ gìn, bảo tồn trong quá khứ hàng nghìn năm trước cũng như trong hiện tại và hiện là một phần quan trọng trong lịch sử Australia.

Hai bên lều là hai màn hình với đoạn clip giới thiệu về các Trưởng bối Thổ dân Úc.

Trước khi bước vào thế giới của Bảy chị em, ta có thể lắng nghe những Trưởng bối Thổ dân nói về mối liên hệ giữa văn hóa của các quốc gia đầu tiên và những khúc đường ca. Các Trưởng bối Thổ dân, người nắm giữ kiến thức và các nghệ sỹ đã kể những câu chuyện này suốt bao năm qua, họ là những người chịu trách nhiệm cho con cháu biết về vùng đất cội nguồn, quê hương và danh tính của mình.

Các Trưởng bối chào đón mọi người đến xem, lắng nghe và cảm nhận câu chuyện Mộng thời – cũng chính là câu chuyện khởi thủy của Úc bên trong lều.

Trong túp lều “công nghệ số”, ta được đắm chìm vào hình ảnh và âm thanh thiên nhiên cũng như cuộc sống của các cư dân bản địa. Hơn 300 bức tranh và ảnh chụp, đồ vật, bài hát, điệu nhảy và hệ thống đa phương tiện được sử dụng để thuật lại câu chuyện về Bảy chị em.

Rất đông người xếp hàng chờ trải nghiệm bên trong lều.

Câu chuyện về Bảy chị em là một khúc sử ca hào hùng về cuộc rượt đuổi xuyên đất nước giữa họ và một thế lực bí ẩn, dựa trên câu chuyện lâu đời giữa các nhóm thổ dân ở Australia về hai chòm sao gần nhau là Pleiades (Thất nữ) và Orion (Lạp hộ). Trong nền văn hóa của thổ dân, Pleiades là một nhóm các cô gái trẻ và thường gắn liền với những nghi lễ thiêng liêng và những câu chuyện về phụ nữ. Nằm gần chòm sao Pleiades trên bầu trời là chòm sao Orion. Trong các nền văn hóa bản địa, Orion là một nhóm những thanh niên cường tráng, những người ở miền trung nước Úc coi họ là những thợ săn, chuyên săn lùng và tìm cách quyến rũ các cô gái Pleiades.

Trải nghiệm đắm chìm hoàn toàn vào âm thanh và hình ảnh đa chiều.

Trong cuộc rượt đuổi, họ đều có khả năng biến hình, các chàng trai biến thành tất cả những thứ cần thiết trong quá trình sinh tồn của các cô gái như nước, bóng râm trong ngày sa mạc khô nóng, thức ăn theo mùa hay con rắn bám theo họ. Các chị em cũng có khả năng đó, vậy nên hành trình rượt đuổi với họ như một cuộc dạo chơi và điệu nhảy đẹp mắt. Cùng nhau, bảy chị em học cách sinh tồn, khám phá các vùng đất mới và khởi nguồn sự sống cho lục địa. Không chỉ ghi lại các kinh nghiệm sinh tồn của thổ dân bản địa từ xa xưa, hành trình cùng bảy cô gái còn ghi dấu một nét văn hóa cốt lõi của thổ dân Australia, đó là giá trị đạo đức, khái niệm tốt xấu.

Những hình ảnh, lời thoại và âm thanh trình bày và thể hiện như một hành trình trải nghiệm thú vị, mang chiều sâu khám phá với những câu chuyện văn hóa và lịch sử của cư dân bản địa, đưa người tham gia từ Sa mạc phía Tây băng qua các vùng đất và bầu trời khắp lục địa Australia.

Khúc đường ca về Bảy chị em của họa sỹ Josephine Mick (1994).

Phát biểu tại Lễ khai mạc triển lãm, Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski cho biết: “Triển lãm là một cách mang câu chuyện về Australia ra thế giới, bao gồm kiến thức và những câu chuyện về người bản địa của Australia. Thông qua triển lãm, chúng tôi mong muốn chia sẻ các câu chuyện này tới những người bạn Việt Nam”.

“Triển lãm tuyệt vời này còn giới thiệu với công chúng nghệ thuật thổ dân Australia, một trong những truyền thống nghệ thuật lâu đời nhất vẫn còn đang tiếp tục tồn tại trên thế giới, vừa trường tồn theo thời gian, vừa mang tính thời đại. Góc nhìn của những người thổ dân còn cho thấy sự sâu sắc, phức tạp và đa dạng của đất nước Australia” – trích lời của ông Justin Hayhurst, Phó Thư ký nhóm Địa lý chiến lược, Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia.

Bà Nguyễn Thị Tuyết, Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam cho biết thêm: “Triển lãm mang chiều sâu khám phá những câu chuyện văn hóa và lịch sử của đất nước Australia thông qua hình thức sử dụng kỹ thuật số độc đáo. Đây sẽ là một món quà tuyệt vời cho công chúng Thủ đô”.

Triển lãm thu hút nhiều khách tham quan bao gồm khách Việt Nam và cả khách nước ngoài.

“Bước qua một khúc đường ca” như một món quà đặc biệt gửi đến người dân và du khách đến Thủ đô trong những ngày nghỉ lễ 30/4 – 1/5 và Giỗ Tổ Hùng Vương với thông điệp hãy trân trọng những giá trị văn hóa, giá trị cội nguồn. Triển lãm sẽ mở cửa cho công chúng tới tham quan từ nay đến 21/5 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam (36 Lý Thường Kiệt, Hà Nội).

Nguyễn Phạm Thùy Trang – Nguyễn Hương Giang
Sinh viên thực tập