Biến đổi khí hậu sẽ làm cà phê tuyệt chủng ?

Theo dõi MTĐT trên

Mỗi ngày trên thế giới có hàng triệu người uống cà phê sau khi thức dậy vào buổi sáng. Đây là loại thức uống chứa caffein mang lại trạng thái tỉnh táo mỗi khi sử dụng. Bởi nhiều lý do mà có nhiều người trở nên “nghiện” đồ uống này. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu một ngày cà phê biến mất ?

Một giả thuyết tưởng chừng vô lý nhưng lại có khả năng trở thành sự thật khi biến đổi khí hậu đang trở thành mối đe doạ trực tiếp tới cây cà phê. Một số giống cà phê trong tự nhiên có thể sẽ bị tuyệt chủng trong tương lai. Hạn hán, lũ lụt, sóng nhiệt và sự lây lan của các mầm bệnh như nấm và vi rút đã gây khó khăn hơn cho việc trồng cà phê ở một số vùng.

Nếu xu hướng này tiếp tục, một trong những chất kích thích yêu thích của con người có thể trở nên khan hiếm và cực kỳ đắt đỏ, với một số ước tính cảnh báo rằng 50% diện tích đất được sử dụng để trồng cà phê sẽ không còn hiệu quả vào năm 2050.

Từ giữa những năm 90, Aaron Davis, nhà thực vật học và trưởng nhóm nghiên cứu cấp cao tại Kew Gardens, London, đã đi khắp thế giới để nghiên cứu về cây cà phê. Năm ngoái, Davis là đồng tác giả của một nghiên cứu mô tả sáu loài cây cà phê mới có nguồn gốc từ Madagascar, một vài trong số đó đã được liệt kê là cực kỳ nguy cấp. Davis cũng là đồng tác giả của một phân tích năm 2019 trên tạp chí Science Advances, kiểm tra sức khỏe của các loài cà phê toàn cầu và phát hiện ra rằng 60% đang bị đe dọa tuyệt chủng bởi biến đổi khí hậu.

Nhưng những tác động gây hại của tình trạng nóng lên toàn cầu đối với việc trồng cà phê đã được thấy rõ trên toàn cầu, với những người nông dân trồng cà phê đang chứng kiến ​​cây trồng của họ phải vật lộn trong điều kiện khí hậu biến đổi.

Tác động của biến đổi khí hậu đối với cà phê không phải lúc nào cũng trực tiếp. Trên thực tế, ở một mức độ nào đó, nhiệt độ cao hơn thực sự có lợi cho cây cà phê. Nhưng những khu vực thích hợp để cà phê phát triển tốt nhất đang bắt đầu thay đổi, điều này có thể khiến cà phê trở thành một mặt hàng hiếm và đắt đỏ hơn.

Davis dự đoán cây cà phê trồng trọt có thể sẽ luôn tồn tại ở một số dạng suy giảm, nhưng trong khi đó, cây cà phê hoang dã đang bị đe dọa đặc biệt, điều này có thể tạo ra những vấn đề lớn trong tương lai gần. Có 130 loài cà phê được khoa học biết đến, nhưng con người thực sự chỉ uống hai loại: Cà phê Canephora và Cà phê Arabica, chiếm lần lượt 43% và 57% thị trường toàn cầu.

Nếu cà phê bị tuyệt chủng trong tự nhiên, chúng ta có thể tạo ra cà phê tổng hợp bằng cách sử dụng một số loại chất nền hoặc nguyên liệu thực vật ngâm trong caffein. Cà phê trong phòng thí nghiệm được làm bằng lò phản ứng sinh học chứa đầy men hoặc vi khuẩn là một con đường khác đang được khám phá. Nhưng ông Davis lập luận rằng chúng ta nên thử thuần hóa một số trong số 128 loài cà phê khác trước khi chúng biến mất. Một số giống này cũng sẽ có hương vị độc đáo, chẳng hạn như chúng có thể ít chua hoặc đắng hơn.

Ông nói: “Chúng tôi có cơ hội mở rộng danh mục cây trồng cà phê để chuyển từ chỉ hai loài sang có thể ba, bốn hoặc năm loài, mang lại thứ gì đó mang lại cho chúng ta nhiều tiềm năng thích ứng hơn khi đối mặt với biến đổi khí hậu. Tôi nghĩ đây cũng là một cơ hội tuyệt vời để người tiêu dùng cà phê mở rộng trải nghiệm cảm quan của họ về cà phê và thử một thứ gì đó mới mẻ, thú vị và ngon miệng.”

Ngoài ra còn có một động lực kinh tế mạnh mẽ để tiết kiệm cà phê, mặt hàng nông sản được giao dịch rộng rãi nhất trên thế giới sau dầu thô. Khoảng 100 triệu người, trong đó có 25 triệu nông dân, là một phần của ngành công nghiệp quốc tế này.

Mặc dù cà phê đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu của chúng ta, ảnh hưởng đến thói quen buổi sáng của chúng ta, vẫn có nhiều câu hỏi về cách những loại cây này phát triển trong tự nhiên và những gì chúng có thể mang lại cho chúng ta. Vì vậy, việc nghĩ ra giải pháp ứng phó với thay đổi về khí hậu cho loài cây này, nó không chỉ là tìm kiếm các chất thay thế tổng hợp, các giống mới hoặc chuyển các đồn điền lên vùng đất cao hơn. Đó là về việc bảo tồn một ngành công nghiệp xuất khẩu mũi nhọn của thế giới.

Phước Nguyên (T/h)