Bảo vệ thông tin hạn chế bị thu thập dữ liệu vào năm 2024
Theo ông Yeo Siang Tiong – Tổng Giám đốc khu vực Đông Nam Á của công ty công nghệ Kaspersky, trong lĩnh vực an ninh mạng, giáo dục là hình thức phòng thủ mạnh mẽ nhất. Chúng ta càng tự trang bị kiến thức và chuẩn bị kỹ càng thì khả năng giảm thiểu rủi ro đối với dữ liệu cá nhân và tiền bạc càng cao. Chỉ có khoảng 8% số người đạt được mục tiêu trong năm mới do thiếu kiểm soát cá nhân, căng thẳng quá mức và cảm xúc tiêu cực do đó chúng ta nên bắt đầu từ những việc nhỏ cho đến khi nó trở thành thói quen. Một vài thay đổi đơn giản lúc đầu sẽ giúp ích rất nhiều trong việc bảo vệ bản thân và dữ liệu cá nhân.
Thực tế, khi sử dụng bất kỳ ứng dụng hay dịch vụ có kết nối Internet, người dùng buộc phải chia sẻ thông tin của mình cho các nhà cung cấp. Hoạt động này được các chuyên gia bảo mật ví như “đường một chiều”, bởi một khi thông tin đưa lên Internet sẽ khó thu hồi, quyền kiểm soát không còn nằm trong tay người dùng nữa. Tuy nhiên, người dùng có thể thực hiện một số cách sau để đảm bảo an toàn trên không gian số trong năm mới 2024
Gỡ ứng dụng không dùng tới
Hầu hết ứng dụng trên smartphone và máy tính đều thu thập một lượng dữ liệu nhất định. Đôi khi, người dùng cài app vì một nhu cầu nhất thời, do đó nếu trong thời gian dài không sử dụng đến, họ nên gỡ cài đặt. Hành động này cũng giúp máy hoạt động nhanh hơn.
Xóa địa chỉ email không sử dụng
Theo tạp chí máy tính toàn cầu PCWorld, người dùng thường lập nhiều địa chỉ email cho mục đích khác nhau, nhưng thường chỉ truy cập một vài email chính. Trong đó, những email cũ, không còn sử dụng đang trở thành điểm yếu bảo mật lớn, bởi chúng có thể lưu trữ thông tin cá nhân, như tin nhắn, biên lai mua sắm, ảnh, video và các dịch vụ liên kết.
Để xóa tài khoản cũ, người dùng có thể làm theo hướng dẫn trong phần cài đặt tùy theo nhà cung cấp. Trước khi ấn nút xóa vĩnh viễn, nên kiểm tra và sao lưu dữ liệu quan trọng, như ảnh và tài liệu, vì tài khoản không thể khôi phục sau khi đã xóa.
Tận dụng chức năng bảo mật của trình duyệt
Trên hầu hết trình duyệt đều có tính năng tắt cookie của bên thứ ba khi truy cập website bất kỳ. Người dùng có thể vào Cài đặt > Privacy and Security, chọn một trong ba lựa chọn gồm Cho phép cookie bên thứ ba, Chặn cookie bên thứ ba khi duyệt web ở chế độ ẩn danh, và Chặn cookie bên thứ ba.
Đối với ứng dụng, khi tải phần mềm mới, nên kiểm tra các cài đặt về quyền riêng tư, quyền được cho phép, thông tin nào được thu thập. Nếu phát hiện ứng dụng sử dụng nhiều quyền không chính đáng, chẳng hạn ứng dụng Lịch nhưng lại cần truy cập bộ nhớ trong, danh bạ, nhật ký cuộc gọi, người dùng nên từ chối hoặc không cài đặt.
Xóa thông tin cá nhân khỏi Google
Google là công cụ tìm kiếm phổ biến nhất thế giới và cũng là một trong những công ty có các nền tảng thu thập dữ liệu lớn nhất. Tuy nhiên, hãng cũng cung cấp một số tùy chọn xóa thông tin cá nhân. Để thực hiện, người dùng cần gửi yêu cầu lên Google thông qua trang hỗ trợ trực tuyến trong Google Search Help. Sau đó, nền tảng sẽ xóa dữ liệu cá nhân cụ thể mà người dùng yêu cầu, ví dụ nội dung đã tìm kiếm, ảnh, video hoặc các thông tin khác có thể bị lạm dụng để đánh cắp dữ liệu.
Xóa thông tin từ nhà môi giới dữ liệu
Theo trang Mashable, nhà môi giới dữ liệu (Data broker) là cá nhân hoặc công ty hoạt động ngầm, chuyên thu thập, tổng hợp và bán lại dữ liệu cá nhân. Những thông tin như tên, tuổi, địa chỉ email đều bị ghi lại qua các hành động như tìm kiếm, sử dụng app, tương tác trên mạng xã hội, mua sắm trực tuyến.
Để thu thập, nhà môi giới dữ liệu sử dụng phần mềm theo dõi được cài đặt trên hầu hết website và ứng dụng. Chúng sẽ lưu các hoạt động trực tuyến của người dùng như số lần nhấp chuột, lượt xem trang, thậm chí cả chuyển động của chuột. Thông tin này sau đó được sử dụng để phân tích hành vi và sở thích mua hàng hoặc phân loại thành các danh mục người tiêu dùng cụ thể.
Dù vậy, thông tin cũng có thể bị bán cho nhà quảng cáo, nhà tuyển dụng và được khai thác cho nhiều mục đích, như quảng cáo cá nhân hóa hay thậm chí đánh giá mức độ tín nhiệm của một người. Việc tự xóa thông tin cá nhân từ nhà môi giới dữ liệu là không thể. Một số dịch vụ cho phép người dùng làm điều này, chẳng hạn AVG BreachGuard hay Incogni, nhưng không miễn phí.
Sử dụng thông tin liên hệ không chính thức
Các chuyên gia khuyến nghị chỉ cung cấp thông tin tối thiểu cho các dịch vụ không quan trọng (chủ yếu là các cửa hàng trực tuyến và dịch vụ số thương mại) bằng cách không cung cấp họ hoặc tài khoản mạng xã hội của bạn và bỏ qua các mục tùy chọn. Đồng thời, hãy sử dụng địa chỉ e-mail và số điện thoại tạm thời cho phần thông tin liên hệ. Chỉ cần tìm kiếm “số điện thoại/email tạm thời” trên Internet, người dùng có thể thấy có rất nhiều dịch vụ cung cấp số điện thoại tạm thời cũng như địa chỉ email cho 1 lần sử dụng để người dùng nhận các tin nhắn xác nhận từ những trang web, dịch vụ mà họ đăng ký. Một số dịch vụ trả phí kiểu này thậm chí còn cung cấp số thẻ tín dụng dùng 1 lần, giúp việc mua sắm trực tuyến trở nên an toàn hơn.
Vệ sinh mạng
Sử dụng phần mềm bảo mật trên tất cả máy tính và điện thoại. Với mỗi trang web còn yêu cầu mật khẩu, hãy tạo một mật khẩu duy nhất. Thường xuyên cập nhật tất cả ứng dụng và hệ điều hành.
Theo hãng bảo mật Kaspersky Lab, để hạn chế việc bị thu thập dữ liệu, người dùng không nên đăng quá nhiều thông tin lên các nền tảng, mạng xã hội… nếu không thực sự cần thiết. “Người dùng đang chia sẻ quá nhiều trên không gian mạng và có thể khiến họ gặp rủi ro không đáng có”, chuyên gia Kaspersky cho hay.
Trong năm 2024, việc bảo vệ thông tin cá nhân trở thành một thách thức ngày càng lớn. Bằng cách áp dụng những biện pháp và chiến lược trên, người dùng có thể tăng cường an ninh mạng cá nhân và giảm thiểu rủi ro đối với dữ liệu cá nhân của mình. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ và biến chúng thành thói quen hàng ngày.
Duy Trinh (t/h)