Bánh trung thu và những ý nghĩa tốt đẹp

1. Nguồn gốc của bánh trung thu

Bánh Trung thu là một loại bánh bắt nguồn ở Trung Quốc sau đó đã được lan truyền khắp nơi đến Việt Nam. Chiếc bánh này được nhắc đến lần đầu tiên trong cuốn Biên niên sử Nam Tống của Wu Zhimu vào thời nhà Tống (960-1279). Khi đó, chiếc bánh này được gọi là yue bing (bánh mặt trăng).

Đến thời nhà Đường (862-888), chiếc bánh cũng được vua Hy Tông ban thưởng cho quần thần dịp Tết Trung thu. Phong tục ăn bánh Trung thu trong những ngày rằm tháng tám Âm lịch bắt đầu phổ biến vào thời nhà Minh (1368-1644).

Có rất nhiều mẩu chuyện thú vị xoay quanh nguồn gốc của bánh trung thu. 

Đối với người dân Trung Quốc, bánh Trung thu là biểu tượng gắn liền với Chang’e – nữ thần mặt trăng (người Việt hay gọi là chị Hằng hoặc Hằng Nga). Truyền thuyết kể lại rằng, chồng của Hằng Nga là Hậu Nghệ được hưởng thuốc trường sinh bất lão do có công bắn rụng 9 mặt trời cứu nhân loại. Để ngăn kẻ trộm lấy mất thuốc, Hằng Nga đã uống thuốc và trở nên bất tử. Tuy nhiên, do tác dụng của thuốc quá mạnh nên nàng đã bay lên trên trời và sống tại cung trăng. Hậu Nghệ vì nhớ thương vợ nên thường đặt các loại bánh mà Hằng Nga thích ăn dưới trăng. Dần dần, tục cúng trăng này gắn liền với Tết Trung thu.

Thỏ là loài vật thường đi với Hằng Nga nên người Trung Quốc thường trang trí con thỏ lên các hộp đựng bánh Trung thu. Thậm chí, họ còn làm những chiếc bánh Trung thu có hình con vật dễ thương này. 

Theo sử sách Trung Quốc đã lưu truyền,cuộc khởi nghĩa phong trào Chu Nguyên Chương và Lưu Bá Ôn đã lãnh đạo. Cuộc cách mạng bùng nổ nhằm mục đích để đánh bại các lũ thống trị tàn bạo. Để truyền những thông tin mật, các chiến binh đã làm những chiếc bánh hình tròn trụ và nhét mật thư vào giữa ruột bánh. Thời gian khởi nghĩa là vào trong ngày rằm tháng tám, là thời điểm trăng sáng nên từ đó truyền thuyết về bánh trung thu đã được xây dựng. 

Để ghi nhớ công ơn ngày chiến thắng oai hùng, người dân đã lấy ý nghĩa từ chiếc bánh làm một phương tiện bảo mật liên lạc đạt hiểu quả và an toàn của các chiến binh, dạng bánh có hình tròn trang trí hoa văn nổi bật trên bề mặt bánh rất đẹp mắt.

Chiếc bánh cung cấp tin tức về cuộc khởi nghĩa thắng lợi được truyền khắp nơi. Đời sau, người trung hoa để tưởng nhớ đã lấy việc làm bánh Trung thu vào ngày rằm tháng 8 nhằm để kỷ niệm chính lịch sử thời hào hùng ấy.  

2. Ý nghĩa của bánh trung thu

Bánh trung thu được xem là hình tượng của ngày tết trung thu. Chỉ là một chiếc bánh được làm từ bột mì, bột đường và nhân đơn giản như sen, đậu xanh, đậu đỏ, giăm – bông, hạt điều, mứt bí,…nhưng lại mang tới một hương vị vô cùng đặc biệt. Bánh trung thu còn chứa đựng rất nhiều ý nghĩa nhân văn thâm thúy. Hình ảnh chiếc bánh trung thu tượng trưng cho sự sum vầy, gắn kết của những thành viên trong mái ấm gia đình.

Không chỉ vậy, đối với người dân Việt Nam thì ngày rằm tháng 8 người nông dân ăn mừng vụ bội thu vừa qua đạt kết quả tốt đẹp trong năm. Với lòng biết ơn trời đất đã ban tặng vì thế mà bánh trung thu tại đất nước ta có hình dáng hình tròn và hình vuông mang ý nghĩa tượng trưng sự cảm ơn của người nông dân đối với trời đất và thiên nhiên đã bạn tặng mùa thu hoạch đạt thuận lợi mang đến cho họ.

Đến với ngày rằm mọi người cùng nhau sum họp gia đình, trao nhau những chiếc bánh trung thu thơm ngon cùng những lời chúc thân thương tốt đẹp.

Người lớn sẽ chuẩn bị làm hay mua chiếc bánh trung thu cúng dâng lên ông bà tổ tiên. Các bé thiếu nhi tổ chức vui chơi những chiếc lồng đèn trung thu nhiều kiểu dáng sặc sỡ.

Bánh trung thu Việt Nam gồm hai loại bánh đó là bánh nướng và bánh dẻo. Ngoài ra, còn tồn tại những loại bánh khác như bánh trung thu cá chép hay kiểu bánh lợn mẹ với đàn con. Mỗi loại bánh không chỉ là có hình dạng, mùi vị không giống nhau mà còn chứa đựng ý nghĩa riêng. 

Khác với những loại bánh trung thu phương Tây, bánh trung thu ở Việt Nam thường có vị ngọt hơn. Bánh dẻo và bánh nướng thường có dạng hình tròn trụ đường kính trắng kính khoảng 10cm, ngoài ra còn tồn tại loại bánh hình vuông vắn có chiều cao từ 4cm – 5cm.

Ý nghĩa bánh trung thu nướng

Bánh trung thu nướng có vẻ ngoài đơn giản và mộc mạc tuy nhiên lại được yêu thích không chỉ nhờ mùi vị thơm ngon mà còn vì những ý nghĩa tuyệt vời. Bánh trung thu nướng có hai loại cơ bản là hình tròn trụ và hình vuông.

Theo truyền thống lâu đời, vỏ bánh trung thu nướng được làm từ bột mì, nước đường kính trắng và dầu rán. Phần nhân bánh được làm từ những nguyên vật liệu quen thuộc như đậu xanh và thông dụng nhất là nhân thập cẩm gồm mứt bí, hạt dưa, mỡ, lạp xưởng… Phần vỏ bánh sau khi trải qua nhiều quy trình như nhào bột, làm lớp nhân bên trong thì sau đó cho vào khuôn. Tiếp đó, bánh sẽ được nướng với một mức nhiệt thích hợp.

Trải qua nhiều quy trình và được nướng ở mức nhiệt cao sau khoảng thời hạn 2 – 3 ngày bánh sẽ có được được mùi vị thơm và ngon. Vì thế bánh trung thu nướng tượng trưng cho sự khó khăn, vất vả trong cuộc sống thường ngày tuy nhiên sau toàn bộ, mái ấm gia đình vẫn là chốn bình yên đem lại những gia vị ngọt ngào nhất mà chúng ta luôn luôn có thể trở về.

Ý nghĩa bánh trung thu dẻo

Không giống với bánh nướng, bánh dẻo được làm từ những nguyên vật liệu đã được làm chín sẵn như bột nếp, nước đường kính trắng và nước hoa bưởi. Phần nhân bánh cũng rất rất đa dạng chủng loại, ngoài nhân đậu xanh quen thuộc còn tồn tại nhân hạt sen… Sau những bước làm cơ phiên bản, bánh sẽ được cho vào những loại khuôn nhựa hoặc khuôn gỗ truyền thống lâu đời để tạo hình. Sự phối kết hợp tuyệt đối giữa những nguyên vật liệu đã tạo thành loại bánh dẻo vô cùng thơm ngon, mê hoặc.

Bánh dẻo thường được làm dạng hình tròn trụ, nó không chỉ là tượng trưng cho ánh trăng mà còn là hình ảnh của tết đoàn viên, sự sum vầy của những thành viên trong mái ấm gia đình.

Ý nghĩa của bánh trung thu cá chép

Bên cạnh bánh nướng và bánh dẻo thì bánh trung thu cá chép cũng xuất hiện rất nhiều trong ngày tết trung thu. Hình ảnh cá chép tượng trưng cho sự cao quý, sung túc và cả tinh thần đoàn kết. Không chỉ có đèn lồng cá chép mà bánh trung thu cá chép cũng rất được yêu thích.

Bánh trung thu cá chép là món quà ý nghĩa có thể dành tặng cho những người thân yêu, bằng hữu hay đồng nghiệp đều sẽ thích hợp. Bởi với mỗi đối tượng, loại bánh này lại mang tới một lời chúc, một ý nghĩa không giống nhau.

Với những tín đồ nhỏ, bánh trung thu cá chép tựa như một lời động viên, khuyến khích tinh thần để đạt được những thành tích tốt trong học tập và thi cử. Nhưng khi tặng cho những người trưởng thành thì loại bánh nó lại là lời chúc công danh, sự nghiệp gặp nhiều suôn sẻ và thăng tiến hơn.

Ý nghĩa bánh trung thu heo mẹ và đàn con

Hình ảnh những chiếc bánh trung thu heo mẹ và đàn con ngộ nghĩnh và dễ thương được rất nhiều tình nhân yêu thích và lựa chọn. Loại bánh trung thu này là hình tượng cho tình cảm khăng khít của những thành viên trong mái ấm gia đình và là ước nguyện về một cuộc sống thường ngày hạnh phúc, no đủ và ấm cúng.

Bánh trung thu heo mẹ và đàn con rất thích hợp để làm quà tặng cho những thành viên trong gia đình vì nó là lời chúc sức khoẻ, sung túc vô cùng ý nghĩa.

Trung Thu là một trong những phong tục lâu đời của người Việt, là dịp để đoàn tụ, để tỏ lòng hiếu kính với ông bà, bố mẹ bằng những món quà, những lời thăm hỏi. Chúng ta cần cố gắng gìn giữ, bảo tồn và duy trì những nét đẹp trong phong tục này để nó sống mãi với thời gian và lan tỏa đi nhiều thông điệp ý nghĩa./.

Vân Hà