Bánh chưng ngày tết: Nhìn từ góc độ dinh dưỡng

Theo dõi MTĐT trên

Trong bánh chưng có đầy đủ các chất protid, glucid, lipid, các vitamin và muối khoáng ở những tỷ lệ thích đáng.

Theo Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế, một chiếc bánh chưng trung bình chúng ta gói trong ngày Tết gồm gạo nếp 500g, đậu xanh 100g, thịt lợn có nhiều mỡ 100g và khoảng 5g hành củ tươi.

Thành phần dinh dưỡng của chiếc bánh chưng trên sẽ là protid 79,55g, lipid 47,20g, glucid 427,84g, muối khoáng 7,13g (canxi 0,233g, photpho 1,025g, sắt 0,016g… ), vitamin A 0,081mg, vitamin B1 1,68mg, vitamin B2 0,43mg, vitamin PP 13,21mg … cung cấp cho cơ thể được 2.620 Kcal.

Như vậy chỉ cần ăn mỗi ngày một chiếc bánh chưng là đủ khẩu phần cho một lao động trung bình và là một khẩu phần cân đối cả về lượng lẫn chất.

Xét về mặt dinh dưỡng, bánh chưng có đầy đủ 4 nhóm thực phẩm, nguyên liệu bao gồm gạo nếp (nhóm chất bột đường), đỗ xanh, thịt lợn (nhóm chất đạm động vật và đạm thực vật, nhóm chất béo), hành củ, hạt tiêu (nhóm vitamin và khoáng chất)…

Mặt khác, bánh chưng được làm từ gạo nếp, khó tiêu, chính vì vậy khi ăn bánh với dưa góp, hành muối sẽ kích thích tiêu hóa, giúp cho chúng ta không bị đầy bụng.

Hàm lượng dinh dưỡng trong 100g bánh chưng cung cấp năng lượng là 181Kcal, 4,3g chất đạm, 4,2g chất béo, 31,6g chất bột đường, 0,6g chất xơ, 26g canxi, 0,94g sắt, 1,4g kẽm.

Một miếng bánh chưng cỡ vừa có trọng lượng khoảng 114g. Một chiếc bánh nhân đậu xanh loại nhỏ thường có trọng lượng khoảng 25g, cung cấp năng lượng là 50Kcal, 1,8g chất đạm, 0,7g chất béo, 9,2g chất bột đường.

Tuy rất giàu dinh dưỡng nhưng bánh chưng lại rất ít chất xơ và các loại vitamin, chất khoáng. Để đảm bảo đủ chất dinh dưỡng và ăn bánh chưng không bị ngán, ThS Trịnh Hồng Sơn cho rằng người sử dụng nên ăn bánh chưng kèm với rau xanh và hoa quả tươi. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng chung với dưa muối, dưa hành. Đây là các loại dưa muối phổ biến trong những ngày tết, giúp người ăn cảm thấy đỡ ngán với các thức ăn nhiều dầu mỡ. Lưu ý, bánh chưng khá mặn, khi ăn kèm với dưa muối sẽ chứa hàm lượng muối cao, có thể gây tăng tiết a xít dịch vị nếu ăn nhiều. Chính vì vậy, những người thừa cân, cao huyết áp, có bệnh lý về dạ dày, đái tháo đường… không nên dùng nhiều bánh chưng và dưa muối.

Đặc biệt, nhiều người thay vì ăn bánh chưng luộc thông thường lại có sở thích ăn bánh chưng rán vì mùi vị hấp dẫn, thơm ngon hơn. Tuy nhiên, bánh chưng khi được chiên rán sẽ tích tụ rất nhiều chất béo, không tốt cho cơ thể. Ăn nhiều sẽ khiến cơ thể bị đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu và tăng cân nhanh. Bánh chưng đã chứa nhiều chất béo, khi rán trong dầu mỡ, lượng chất béo lại càng tăng, điều này đặc biệt không tốt cho những người có bệnh lý cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, tim mạch, bệnh thận.

Ăn bánh chưng vào buổi tối sẽ khiến bụng đầy hơi, khó tiêu, khó ngủ. Vì vậy, nếu thích món này, chỉ nên ăn vào bữa sáng hoặc bữa trưa. Lượng bánh chưng nạp vào cơ thể tốt nhất chỉ nên khoảng 100 gam bánh, tức 1/10 cái bánh chưng.

Một lưu ý khác, do nhiều gia đình vẫn có thói quen gói bánh chưng với số lượng nhiều để ăn dài ngày trong dịp tết. Việc bảo quản bánh chưng là rất quan trọng vì nếu bảo quản không tốt sẽ dẫn đến mốc, lên men. Với bánh chưng mốc, nhiều người có thói quen tiếc của nên gọt bỏ phần mốc, rán lên, bánh vẫn giữ được mùi thơm và ngon đặc trưng. Tuy nhiên, tốt nhất không nên ăn những thực phẩm đã bị mốc như vậy vì tất cả các thực phẩm đã mốc đều sinh ra độc tố aflatoxin. Loại độc chất này có thể gây nên những ảnh hưởng bất lợi cho con người qua một thời gian dài tích tụ aflatoxin từ thực phẩm. Để tránh mốc, bánh chưng nên bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ 5 – 10 độ C.

Khi sử dụng bánh chưng, bạn cũng cần biết bảo quản làm sao có thể dùng được lâu mà vẫn giữ nguyên được mùi vị của loại bánh truyền thống này. Sau khi nấu chín bánh chưng, cần rửa lại bánh chưng bằng nước sạch, sau đó ép bánh chưng bằng một vật nặng để bánh nén chặt hơn. Để bánh ở nơi thoáng mát, không bụi bặm, ẩm thấp. Hoặc cũng có thể bảo quản bánh chưng trong ngăn mát của tủ lạnh. Tuy nhiên, ăn đến đâu thì dùng dao cắt nguyên cả vỏ bánh đến đó, phần còn lại dùng màng bọc thực phẩm bọc lại. Việc này giúp cho phần bánh hở ra do bị cắt không bị cứng và bánh không bị lẫn mùi các loại thực phẩm khác trong tủ.

Bánh để trong tủ lâu dễ bị “lại gạo”, tức là phần nếp bị cứng, hạt nếp bị co lại như bị sống, lúc này, chỉ cần hâm lại bánh trong lò vi sóng hoặc hấp cách thủy, bánh sẽ lại mềm như mới.

Cùng với ăn bánh chưng, người ăn nên uống nhiều nước để tránh cảm giác nóng trong người. Mỗi người nên uống khoảng 1,5-2 lít/ngày, đồng thời ăn nhiều trái cây để bảo vệ sức khỏe.