Sự trở lại của kiến trúc Indochine – Dấu ấn vượt thời gian

Giá trị xuyên thời gian của phong cách Đông Dương

Nhắc tới phong cách kiến trúc Đông Dương (Indochine), cho dù là dân “ngoại đạo” với kiến trúc, người Hà Nội truyền thống ai cũng đều bị thu hút bởi vẻ đẹp mê hoặc của những công trình kết hợp giữa phong cách Việt Nam và kiến trúc cổ điển Pháp.

Ở trung tâm thủ đô, nhà hát lớn Hà Nội, khách sạn Sofitel Legend Metropole, trụ sở Ngân hàng Nhà nước hay đại học Tổng hợp Hà Nội… chính là những công trình đặc trưng cho lối kiến trúc kinh điển ấy.

Trường đại học Tổng hợp Hà Nội nằm tại góc phố Lý Thường Kiệt – Lê Thánh Tông ngày nay, hay từng được gọi là đại học Đông Dương những năm đầu thế kỉ 20, là một trong những công trình đầu tiên được thổi hồn Indochine. Đó là những mái vòng bề thế có độ cao bằng hai tầng nhà, là những cột trụ lớn vững chãi mang đúng phong cách châu Âu. Tuy nhiên, đó cũng là nơi mà bất kì người Việt nào ngước mắt lên cũng tìm thấy những điểm quen thuộc ở mái ngói bát giác, khung cửa sổ hình chữ nhật được che bởi ô văng ngói hay hình hoa văn chữ triện vốn phổ biến trong kiến trúc đình chùa Việt cổ.

Theo KTS Bùi Đình Trường (GĐ Công ty tư vấn Kiến trúc Việt), chính sự kết hợp ấy đã làm nên sức sống của phong cách Indochine. Những công trình gắn với phong cách thiết kế này sau nhiều thập kỉ vẫn là những nơi đẹp nhất tại Hà Nội được nhiều người tìm tới.

Sau nhiều thăng trầm, hiện tại, theo ông, xu hướng Indochine đang trở lại mạnh mẽ. Indochine hiện có thể tìm thấy ở bất kì đâu, không chỉ tại nhà riêng mà ngay tại những quán cafe, quán ăn với những hình ảnh quen thuộc của gạch bông, nền tường tông màu ấm, những tấm rèm cửa hoa văn con công,…

“Cùng với sự phát triển của kinh tế, thu nhập và đòi hỏi của người dân cũng đang đổi khác. Mọi người đang dần hướng tới chân thiện mỹ, tới những giá trị đẹp đẽ hơn. Ngoài ăn ngon, mặc đẹp, nhu cầu của con người bây giờ là một không gian sống duy mỹ, thể hiện được gu nghệ thuật – thẩm mỹ của chủ nhân. Indochine có đầy đủ sự sang trọng, quyến rũ để thuyết phục tất cả”, vị chuyên gia quy hoạch – kiến trúc nói.

Chờ đợi một “cộng đồng Indochine” đúng nghĩa

Ở góc độ khác, sự trở lại của Indochine theo giới chuyên gia còn ở yếu tố hợp thời. Như giải thích của chuyên gia Bùi Đình Trường, giá trị cốt lõi của Indochine là ở yếu tố nghệ thuật và tận hưởng hai chìa khóa đặc biệt quan trọng với con người hiện đại để giải tỏa cho cuộc sống ngày càng áp lực.

Lấy ví dụ về Nhà hát lớn Hà Nội, theo KTS Trường, không phải ngẫu nhiên, đó là nơi mà bất kì ai bước chân vào cũng có cảm giác thăng hoa trong sự bay bổng, sáng tạo. Một không gian nghệ thuật được tìm thấy ở kiến trúc mái vòm Gothic cong, ở những đèn chùm lớn, những bức bích họa kiểu Pháp tinh tế. Thậm chí, với Indochine, một không gian nghệ thuật có thể tìm thấy ở những chi tiết nhỏ nhất trên tay nắm cửa, ô văng, trên bức tranh treo tường với những trang trí hình mai rùa với những độ cong, dài hài hòa, hay là những họa tiết Tùng – Cúc – Trúc – Mai vốn quen thuộc với tiềm thức người Việt.

Vào một ngôi nhà theo phong cách Indochine, theo vị chuyên gia, sẽ cho cảm giác hoàn toàn khác biệt. Với hệ thống cửa bố được bố trí dày đặc, đề cao sự thông thoáng và ánh sáng tự nhiên, đó là nơi mang đến năng lượng tự nhiên tràn ngập. Ngoài ra, sự kết hợp hài hoà với chất liệu thiên thô mộc về gỗ, tre, nứa,…tạo nên một tổng thể đặc trưng nổi bật và sang trọng.

Khẳng định giá trị của phong cách Đông Dương, giới chuyên gia trong nghề thừa nhận, Indochine đang có rất nhiều không gian để phát triển. Thực tế, dù đang nở rộ trong một vài năm gần đây nhưng phong cách thiết kế này hiện phần lớn mang tính “tự phát” và chỉ được đưa vào những kiến trúc nhà ở riêng tư để đáp ứng nhu cầu của gia chủ. Một số không gian thương mại dù đang áp dụng nhưng chưa thực sự chuẩn mực.

“Với nhu cầu lớn và những giá trị về nhiều mặt, dư địa để Indochine phát triển trong đời sống là rất lớn. Sẽ vô cùng ý nghĩa nếu hiện tại chúng ta có một công trình tầm cỡ để tập hợp, tạo nên một cộng đồng mang tinh thần Indochine đúng nghĩa. Đó sẽ không những là nơi những con người yêu cái đẹp, yêu nét truyền thống trong Indochine được thỏa sức tận hưởng mà còn là chốn để thực sự lưu giữ và phát triển những giá trị lịch sử truyền thống quý giá”, KTS Bùi Đình Trường nói.