Thanh tra Chính phủ: “Cần rà soát lại quy hoạch Khu trung tâm Hòa Bình, Đà Lạt”

Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng rà soát lại quy hoạch chi tiết xây dựng Khu trung tâm Hòa Bình trước khi thực hiện, nhất là việc di dời Rạp Hòa Bình, Dinh Tỉnh trưởng và khu vực xung quanh.

UBND tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản 7555 gửi các sở ngành thuộc tỉnh, UBND các huyện, thành phố yêu cầu tập trung thực hiện Kết luận thanh tra số 929 ngày 12.6.2020 và Kết luận thanh tra số 1033 ngày 30.6.2021 của Thanh tra Chính phủ về quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, UBND tỉnh Lâm Đồng yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương liên quan có trách nhiệm tiếp tục rà soát các nội dung, nhiệm vụ còn lại được giao nhưng chưa hoàn thành để tập trung thực hiện, đảm bảo xử lý dứt điểm các nội dung, nhiệm vụ này, không để tồn tại kéo dài; hoàn thành các nội dung theo Kết luận thanh tra số 929 và số 1033, để báo cáo trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy trước ngày 31.12.2021.

Theo nguồn tin của Người Đô Thị, liên quan đến quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng; cấp phép xây dựng; công tác quản lý, sử dụng đất đai… Kết luận thanh tra số 929 và số 1033 của Thanh tra Chính phủ nhận định:

Công tác quản lý quy hoạch trên địa bàn tỉnh đã từng bước đi vào nề nếp, góp phần nâng cao hiệu quả triển khai đồ án quy hoạch, đảm bảo phát triển theo quy hoạch được phê duyệt. Tuy nhiên, trong quá trình lập quy hoạch, các huyện, thành phố chưa chú trọng đến công tác khảo sát lập quy hoạch và tổ chức lấy ý kiến, chưa đánh giá được hết hiện trạng và có giải pháp quy hoạch phù hợp để định hướng cho từng giai đoạn quy hoạch, dẫn đến chất lượng các đồ án quy hoạch chưa cao, 7 đơn vị cấp huyện chưa được phê duyệt quy hoạch vùng huyện là chưa đúng quy định.

“Đặc biệt Quy hoạch chi tiết xây dựng Khu Hòa Bình sau khi phê duyệt còn nhiều ý kiến khác nhau, trong đó cần nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng khi thực hiện dự án di dời Rạp Hòa Bình, việc di dời đầu tư Dinh Tỉnh trưởng và khu vực xung quanh”, Kết luận thanh tra cho biết.

Cũng theo Kết luận thanh tra, tình trạng vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố Đà Lạt còn phức tạp, trong đó điển hình là vi phạm ở khu vực Khu du lịch quốc gia hồ Tuyền Lâm xảy ra trong thời gian dài nhưng chưa được giải quyết, xử lý dứt điểm.

Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016 – 2020) cấp huyện chậm thực hiện, gây khó khăn trong quá trình thực hiện giao đất, cho thuê đất. Việc xây dựng, phê duyệt quy hoạch 3 loại rừng có nơi đã không căn cứ vào thực tế quản lý, sử dụng đất của địa phương, làm ảnh hưởng tới quyền lợi người dân, nhất là các hộ dân đồng bào dân tộc.

Xây dựng, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất ở một số huyện, thành phố, chưa sát với thực tế và nhu cầu sử dụng đất; Xây dựng và ban hành giá thuê rừng còn chậm; Điều chỉnh, ban hành giá đất có thời điểm chưa kịp thời. Thành phố Đà Lạt là nơi triển khai nhiều dự án có thu hồi đất nhưng chính quyền các cấp chưa quan tâm đến bố trí tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh khiếu kiện đất đai.

Một số trường hợp giao đất, thuê đất không thông qua đấu giá, vi phạm điểm d khoản 1 Điều 58 Luật Đất đai 2003, Điều 118 Luật Đất đai 2013. Nhiều dự án được nhà nước giao đất, thuê đất, thuê rừng không đưa đất vào sử dụng, để xảy ra lấn chiếm, sử dụng sai mục đích, không chấp hành nghĩa vụ tài chính, vi phạm quy định nhưng chậm hoặc không được xử lý theo quy định tại khoản 12 Điều 38 Luật Đất đai 2003, điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013.

Một số trường hợp thấy đơn giá thuê chưa sát giá thị trường, chậm điều chỉnh sau khi hết thời hạn ổn định giá, để chủ đầu tư chiếm dụng số tiền thuê đất phải nộp, cá biệt có trường hợp miễn giảm sai quy định làm thất thu ngân sách.

“Việc đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn thành phố Đà Lạt còn có biểu hiện hình thức, chưa phát huy tính cạnh tranh nhằm mục tiêu tăng thu về ngân sách nhà nước”, Kết luận thanh tra nhận định.

Trên cơ sở nội dung kết luận, nhận xét, đánh giá trong Kết luận thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng căn cứ kết quả thanh tra, tiến hành các bước xử lý.

Theo đó, nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của UBND tỉnh và cá nhân Chủ tịch UBND tỉnh, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh về những thiếu sót, tồn tại, vi phạm có liên quan tới trách nhiệm quản lý, điều hành được nêu trong Kết luận thanh tra.

Căn cứ thẩm quyền, chỉ đạo thủ trưởng các sở, ngành, đơn vị, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố có liên quan tiến hành kiểm điểm nghiêm túc, có hình thức xử lý kỷ luật các tổ chức, cá nhân vì để xảy ra thiếu sót, tồn tại, vi phạm. Chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh, huyện, thành phố tập trung giải quyết, chấn chỉnh, khắc phục các vi phạm, khuyết điểm, tồn tại đã được nêu trong Kết luận thanh tra.

Chỉ đạo rà soát lại quy hoạch 3 loại rừng trên địa bàn toàn tỉnh để đưa ra khỏi quy hoạch đất lâm nghiệp đối với diện tích đất thực tế người dân đã sử dụng vào sản xuất nông nghiệp, trước mắt đưa ra khỏi quy hoạch đất lâm nghiệp đối với diện tích một số xã của huyện Bảo Lâm.

“Quy hoạch chi tiết xây dựng Khu trung tâm Hòa Bình cần rà soát lại trước khi thực hiện, nhất là việc di dời Rạp Hòa Bình, Dinh Tỉnh trưởng và khu vực xung quanh; phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng vùng huyện đảm bảo theo quy định.

Giao UBND thành phố Đà Lạt rà soát, thông báo cho các hộ dân đủ điều kiện bố trí tái định cư trên địa bàn, ưu tiên bố trí đất nếu các hộ có nhu cầu, trường hợp các hộ không có nhu cầu thì có phương án sử dụng đất theo quy định, tránh phát sinh khiếu kiện ảnh hưởng tới an ninh, trật tự, an toàn xã hội và lãng phí tài nguyên đất đai”, Kết luận thanh tra nêu.

Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn triển khai ngay công tác đấu thầu qua mạng theo quy định, kiểm tra, chấn chỉnh công tác đấu thấu trên địa bàn toàn tỉnh, có biện pháp hữu hiệu để đưa công tác đấu thấu vào nề nếp, có hiệu quả, tránh làm thất thu ngân sách.

Kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân trong việc tham mưu phê duyệt kế hoạch đấu thầu không đầy đủ nội dung theo quy định Luật Đấu thầu và các chủ đầu tư có sai phạm trong đấu thầu.

Chỉ đạo kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của tổ chức và cá nhân có liên quan đối với vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố Đà Lạt, đặc biệt là vi phạm trong Khu du lịch quốc gia hồ Tuyền Lâm diễn ra trong thời gian dài; kiên quyết phá dỡ công trình vi phạm, xử lý triệt để theo đúng quy định của pháp luật hành vi lấn chiếm đất, phá rừng phòng hộ, xây dựng không phép, sai phép.

“Tiến hành kiểm tra, rà soát, xử lý đối với các dự án giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá; kiểm điểm, xử lý kỷ luật nghiêm túc trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá.

Chấm dứt gia hạn các dự án theo văn bản số 1034 ngày 11.3.2015 của Chủ tịch UBND tỉnh; rà soát các dự án được gia hạn theo văn bản này, nếu vẫn vi phạm về tiến độ thì chấm dứt hoạt động, thu hồi dự án”, Kết luận thanh tra nêu.

Tại các Kết luận thanh tra cũng truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đồng ý với kết quả thanh tra, yêu cầu UBND tỉnh Lâm Đồng theo thẩm quyền chỉ đạo thực hiện kiến nghị của Thanh tra Chính phủ theo đúng các quy định của pháp luật.

Trong diễn biến liên quan, tại văn bản gửi UBND tỉnh Lâm Đồng báo cáo tiến độ và kết quả thực hiện Kết luận thanh tra đến thời điểm 15.9.2021, Sở Xây dựng Lâm Đồng cho biết đã tiến hành rà soát quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị Khu trung tâm Hòa Bình, lựa chọn các phương án kiến trúc; tổ chức trưng bày, lấy ý kiến và tổng hợp báo cáo UBND tỉnh, Bộ Xây dựng.

Đến ngày 9.4.2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã tiến hành làm việc với các sở, ngành liên quan, UBND thành phố Đà Lạt, đơn vị tư vấn và nhà tài trợ quy hoạch để thống nhất chủ trương về phương án kiến trúc, việc triển khai đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị Khu trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có Kết luận số 130 ngày 12.4.2021 về việc thống nhất chủ trương và chỉ đạo triển khai thực hiện. UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và UBND thành phố Đà Lạt hoàn thiện phương án kiến trúc, đầu tư xây dựng trung tâm Hòa Bình tại văn bản số 2311 ngày 15.4.2021 và văn bản số 3522 ngày 31.5.2021.

Báo cáo của Sở Xây dựng không thấy nói đến việc đã rà soát các căn cứ pháp lý để dựa vào đó lập và phê duyệt quy hoạch Khu trung tâm Hòa Bình. Cũng như không thấy nội dung đã nghiên cứu “các ý kiến khác nhau” sau khi Quy hoạch chi tiết xây dựng Khu Hòa Bình được phê duyệt, như Kết luận thanh tra đề cập.

Suốt hơn hai năm qua Người Đô Thị và hàng loạt báo đàiđã liên tục thông tin, sau khi phê duyệt Quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Hòa Bình, mặc dù lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng có nhiều động thái cầu thị lắng nghe các góp ý chuyên môn nhưng cho đến nay những tranh luận liên quan đến đồ án quy hoạch này vẫn còn gay gắt.

Trên Người Đô Thị, GS-TS-KTS. Hoàng Đạo Kính đã nhấn mạnh phải giữ cho được trung tâm – hạt nhân vô cùng đặc sắc của thành phố Đà Lạt là Hồ Xuân Hương và vùng đất bao quanh khỏi những công trình mới, như trung tâm thương mại (việc đã rồi), như dự án xây dựng khách sạn đồ sộ ở vị trí Dinh Tỉnh trưởng… (xem tại đây).

TS-KTS. Ngô Viết Nam Sơn lưu ý không gian khu Hòa Bình đã đạt đến một tỉ lệ bão hòa, nên chỉnh trang để trả lại không gian xanh, thay vì cao tầng hóa. Việc cao tầng hóa tại đây chỉ nghĩ đến số mét vuông đạt được, nhưng sẽ gây hại cho cảnh quan tổng thể và tạo áp lực lớn lên hạ tầng, gây thiệt hại cho đời sống người dân trong khu vực… (xem tại đây).

PGS-TS-KTS. Nguyễn Hồng Thục khuyến cáo chính quyền Đà Lạt hiện nay đang nóng ruột phát triển thành phố bằng mọi giá, nhưng cái giá phải trả cho phát triển nóng là biến một thành phố “Tiểu Paris” của Đông Dương, được định dạng là “thành phố trong cây cỏ và cỏ cây trong thành phố” mê hoặc lòng người, trở thành một thành phố phi danh tính – không thể nhận dạng… (xem tại đây).

Đáng chú ý, ngay sau khi 3 phương án kiến trúc khu vực đồi Dinh Tỉnh trưởng đưa ra lấy ý kiến hồi tháng 8.2020 vấp phải làn sóng phản đối ý định xây tổ hợp khách sạn cao tầng tại khu đồi Dinh, ngày 3.10.2020 Thủ tướng Chính phủ đã có công văn số 8295 yêu cầu Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng nghiên cứu, đánh giá và xử lý phù hợp thông tin xây dựng khách sạn quy mô lớn ở đồi Dinh Tỉnh trưởng của Đà Lạt.

Thế nhưng, quyết định mới đây của lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng vẫn chọn phương án nâng Dinh Tỉnh trưởng lên 28m, phần dưới và xung quanh xây tổ hợp khách sạn, thương mại, trung tâm hội nghị quốc tế 1.500 chỗ…

Một số kiến trúc sư, cán bộ đang làm công tác quy hoạch đô thị trong các bài viết đăng trên Người Đô Thị gần đây đã chỉ ra những khuất tất về pháp lý của quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Hòa Bình cần phải được rà soát lại:

Thay đổi mục đích sử dụng đất từ “xây dựng cơ sở văn hóa” sang “hỗn hợp” trong quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Hòa Bình là không có cơ sở pháp lý; Biến khu đất đồi Dinh thành công trình hỗn hợp thương mại dịch vụ và giao tư nhân quản lý là trái quy định pháp luật; Công tác lập quy hoạch chưa thực hiện theo quy định tại Khoản 2, Điều 14 của nghị định số 37 ngày 7.4.2010 về lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị: “Các khu vực trong thành phố, thị xã phải được lập quy hoạch phân khu để cụ thể hóa quy hoạch chung, làm cơ sở để xác định các dự án đầu tư xây dựng và lập quy hoạch chi tiết”…

Ngoài ra, cũng cần ra soát lại phương thức đầu tư Khu Hòa Bình. Kết luận thanh tra đã yêu cầu chấn chỉnh công tác đấu thấu trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng nên cần thiết phải làm rõ tư cách pháp lý của Công ty cổ phần đầu tư địa ốc Đại Quang Minh khi tham gia vào Quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Hòa Bình ngay từ đầu.

Bởi, tư cách này sẽ ảnh hưởng đến các nguyên tắc công bằng, minh bạch khi đấu thầu, và quy định về trường hợp phải hủy thầu theo Luật Đấu thầu: “Có bằng chứng về việc đưa, nhận, môi giới hối lộ, thông thầu, gian lận, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu dẫn đến làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư”, nếu sau này Đại Quang Minh tham gia đấu thầu đầu tư Khu trung tâm Hòa Bình và là cái tên duy nhất được lựa chọn theo đúng hình thức đấu thầu mà họ đã đề xuất với tỉnh Lâm Đồng: “đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư”.

Phát biểu trên báo chí, lãnh đạo Đà Lạt và Sở Xây dựng Lâm Đồng khẳng định Công ty cổ phần đầu tư địa ốc Đại Quang Minh chỉ tài trợ kinh phí lập đồ án quy hoạch, tuy nhiên trong hồ sơ quy hoạch Khu trung tâm Hòa Bình, chúng tôi xác quyết có văn bản của UBND tỉnh Lâm Đồng ghi rõ Đại Quang Minh là nhà đầu tư.