Phòng GD&ĐT quận Hai Bà Trưng (Hà Nội): Gói thầu có nhiều thiết bị giá cao hơn ngoài thị trường

Cụ thể, tại Gói thầu Mua sắm danh mục thiết bị dạy học tối thiểu lớp 1 năm học 2020-2021 (không bao gồm thiết bị mua sắm tập trung), chủ đầu tư là phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hai Bà Trưng, nguồn vốn từ ngân sách quận. Ngày 27/01/2021, ông Cấn Văn Đa-Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hai Bà Trưng đã ký Quyết định số 16/QĐ-PGD&ĐT về việc Phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Theo đó, đơn vị trúng thầu là Công ty cổ phần H-PEC Việt Nam với giá 4.216.915.000 đồng (giá dự toán gói thầu: 4.306.405.000 đồng, giảm 89.490.000 đồng)

Theo tìm hiểu, danh mục thiết bị dạy học do Công ty cổ phần H-PEC Việt Nam cung cấp cho 19 trường tiểu học trên địa bàn quận Hai Bà Trưng gồm 66 mặt hàng. Trong đó, theo phản ánh, có một số thiết bị có giá cao hơn nhiều so với giá trị trường. Đơn cử, tại danh mục số 19: Đàn phím điện tử PSR E463 Yamaha (số lượng 8 chiếc), xuất xứ Trung Quốc có giá 12.000.000 triệu đồng. Tuy nhiên, dạo quanh thị trường các mặt hàng nhạc cụ, cùng một mã hàng, xuất xứ và các đặc tính kỹ thuật thì đàn phím điện tử PSR E463 Yamaha có giá chỉ khoảng 6.800.000-7.000.000 đồng. Như vậy, so với giá thị trường thì giá trúng thầu mặt hàng trên đã “đội giá” gần gấp đôi. Hay tại quận Long Biên, cùng một sản phẩm đàn phím điện tử PSR E463 Yamaha, ngày 24/6/2020, Công ty cổ phần công nghệ máy tính Việt Nam trúng Gói thầu số 14: Cung cấp, lắp đặt thiết bị CNTT cho trường THCS Ngọc Thụy cũng chỉ có giá 9.570.000 đồng.

Tiếp đến, thiết bị âm thanh PS-300/ HPEC (số lượng 11 bộ), xuất xứ Trung Quốc, giá ngoài thị trường khoảng 6.000.000 đồng nhưng Công ty cổ phần H-PEC Việt Nam trúng thầu với giá 12.000.000 đồng. Tiếp đến, loa cầm tay nhãn hiệu Toa ER-1215 (số lượng 23 chiếc), xuất xứ Indonesia trúng thầu với giá 1.900.000 đồng, trong khi đó ngoài thị trường có giá khoảng 1.250.000 đồng. Đầu DVD  DVP-SR760/Sony (19 chiếc), xuất xứ Trung Quốc giá trúng thầu 1.600.000 đồng, giá ngoài thị trường là 1.390.000 đồng. Bộ sa bàn giáo dục giao thông (số lượng 813 bộ) giá thị trường khoảng 300.000 đồng, giá trúng thầu lên tới 600.000 đồng…Như vậy, với chỉ tạm tính qua 5 mặt hàng chênh về giá trên, cùng với số lượng trúng thầu, nhà nước đã thất thoát khoảng 421.060.000 đồng.

Theo quy định tại Khoản 7 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu thì hồ sơ mời thầu không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa. Trường hợp không thể mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ thì được nêu nhãn hiệu, catalogue của một sản phẩm cụ thể để tham khảo, minh họa cho yêu cầu về kỹ thuật của hàng hóa nhưng phải ghi kèm theo cụm từ “hoặc tương đương” sau nhãn hiệu, catalogue đồng thời phải quy định rõ nội hàm tương đương với hàng hóa đó về đặc tính kỹ thuật, tính năng sử dụng, tiêu chuẩn công nghệ và các nội dung khác (nếu có) để tạo thuận lợi cho nhà thầu trong quá trình chuẩn bị hồ sơ dự thầu.

Trong hồ sơ mời thầu của phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hai Bà Trưng, mặc dù không yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa mà cũng chỉ mô tả thông số kỹ thuật theo như quy định của Luật Đấu thầu.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia các  đặc tính kỹ thuật, tính năng sử dụng, bên mời thầu lại áp nguyên xi thông số của hãng cụ thể. Điều này đã trực tiếp cản trở tính cạnh tranh của các hãng sản xuất không được bên mời thầu đưa vào hồ sơ mời thầu. Ví dụ, đối với mặt hàng danh mục mời thầu số 19: Đàn phím điện tử, hồ sơ mời thầu đã “bê nguyên” thông số kỹ thuật, tính năng của đàn phím điện tử PSR E463 Yamaha mà các trang thương mại điện tử hay các cửa hàng bán nhạc cụ đăng tải. Như vậy, chỉ bằng một cú nhấp chuột, tìm kiếm từ khoá đầu tiên thông số kỹ thuật trong hồ sơ mời thầu thì ai cũng có thể biết mặt hàng đó có nhãn hiệu là gì, xuất xứ ở đâu.

Vẫn biết giá các mặt hàng bán lẻ ngoài thị trường sẽ có những điểm khác so với giá đơn vị chào thầu như bên chào thầu còn phải đáp ứng các yêu cầu về trách nhiệm và nghĩa vụ chứng minh rõ ràng nguồn gốc xuất xứ; hoàn thành các nghĩa vụ về thuế, phí, bảo hành, bảo dưỡng… Tuy nhiên, cùng một mặt hàng, cùng model nhưng trong gói thầu trên đơn vị trúng thầu lại cung cấp các thiết bị có giá cao hơn rất nhiều so với giá thị trường. Từ đó làm dấy lên những hoài nghi về tính minh bạch, có hay không việc bắt tay, “thổi giá” trong quá trình đấu thầu, làm thất thoát ngân sách nhà nước.

Tìm hiểu thêm được biết, trong mấy năm trở lại đây, Công ty cổ phần H-PEC Việt Nam đã tham gia 7 gói thầu do phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hai Bà Trưng mời thầu và đã trúng cả 7 gói. Ví dụ: Gói thầu Mua sắm trang thiết bị phục vụ xây dựng 03 trường chuẩn quốc gia công nhận lại năm 2020 (trường THCS Đoàn Kết; THCS Vân Hồ; THCS Hai Bà Trưng), giá trúng thầu: 12.315.310.000 đồng ( giá dự toán: 12.445.579.000, tiết kiệm 130.269.000 đồng). 

Hay Gói thầu: Mua sắm trang thiết bị phục vụ xây dựng trường chuẩn quốc gia năm 2020, trường công nhận mới (trường Mầm non Hoa Phượng) và trường công nhận lại (trường Tiểu học Tô Hoàng; Trường MN Lê Đại Hành; Trường MN Lạc Trung; Trường MN Việt Bun). Giá trúng thầu 22.920.775.000 đồng, giá dự toán 22.983.896.114 đồng, tiết kiệm 63.121.114 đồng…

Liên quan tới đấu thầu giáo dục tại các địa phương, thời gian gần đây, đã có hàng loạt lãnh đạo tại Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh bị khởi tố. 
Điểm qua như: Ngày 16/7, nguyên Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh

Thanh Hóa bà Phạm Thị Hằng đã bị bắt, khởi tố do thông đồng với Công ty Cổ phần thẩm định giá BTC Value và nhà thầu là Công ty Cổ phần Sách – Thiết bị trường học Thanh Hóa để thực hiện nhiều hành vi vi phạm quy định của Luật Đấu thầu, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước tại 2 gói thầu cung cấp đồ dùng học tập giảng dạy lớp 1 năm học 2020-2021.

Tương tự, ngày 22/9, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 53/QĐ-CSKT-P9 về tội “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên và các công ty, đơn vị có liên quan.

Để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch về giá giữa các mặt hàng cũng như trách nhiệm của cơ quan quản lý đến đâu, phóng viên Môi trường và Đô thị Việt Nam đã đặt lịch làm việc với phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hai Bà Trưng nhưng chưa có câu trả lời, khi có thông tin chúng tôi sẽ chuyển tải tới bạn đọc trong các bài viết sau.