Quảng Ninh: Người khuyết tật liệu có bị mất nhà ở?

Theo đơn trình bày của anh Phạm Văn Ngọc (tổ 9A, khu 7, phường Cao Xanh, Hạ Long) gửi tới Tạp chí điện tử Hòa Nhập, Tòa án Nhân dân thành phố Hạ Long thụ lý vụ kiện do anh Đỗ Đức Long và chị Đỗ Thị Thuý (địa chỉ tổ 2, khu 2, phường Trần Hưng Đạo) đệ nộp ngày 06/02/2023 theo Thông báo thụ lý vụ án số 10/TB-TLVA về “Tranh chấp, khởi kiện đòi tài sản (nhà, đất) và yêu cầu bồi thường thiệt hại do tài sản bị chiếm dụng trái phép” mà anh Ngọc là bị đơn. Tuy nhiên, anh Ngọc cho biết anh không phải chủ sở hữu của tài sản trong đơn kiện mà chỉ là con trai của bà Hoa, người hiện vẫn đang sinh sống trong ngôi nhà trên mảnh đất đó. Theo giấy xác nhận khuyết tật số 06658.000.471 ngày 28/10/2022, thì bà Hoa bị khuyết nặng.

Nguồn gốc nhà đất và căn nhà này: Ngày 30/6/2006, UBND thành phố Hạ Long cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thửa đất số 228, tờ bản đồ số 30, diện tích đất 98,4m2 cho ông Phạm Văn Trọng là chồng; vợ là bà Nguyễn Thị Hoa, vào sổ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 28498. Sau khi ông Trọng qua đời ngày 01/3/2019, bà Hoa tiếp tục sống và quản lý ngôi nhà. Tài sản này vẫn được cơ quan chức năng quản lý và bà Hoa đóng thuế đầy đủ.

Căn nhà trong thông báo thụ lý vụ án số 10/TB-TLVA, nhà cấp 4 mái hiên lợp tôn, dạng nhà tạm.

Tuy nhiên, anh Đỗ Đức Long và chị Đỗ Thị Thuý lại đưa ra giấy tờ mua bán nhà đất từ anh Nguyễn Phạm Văn Dũng và chị Đỗ Thuý Hạnh. Đáng lẽ ra bên nguyên đơn phải đi kiện người bán về việc bán khống tài sản chứ ko phải là kiện anh Phạm Văn Ngọc, người không phải là chủ sở hữu tài sản, chỉ là con thứ của người đang sở hữu và cư trú ổn định trong căn nhà có lịch sử nguồn gốc ấy.  Ngoài ra, anh Nguyễn Phạm Văn Dũng – chị Đỗ Thuý Hạnh thì mua lại mảnh đất này của anh Đỗ Văn Thắng và chị Nguyễn Thị Vân; anh Đỗ Văn Thắng và chị Nguyễn Thị Vân lại mua lại của anh Phạm Quang Nghĩa. Theo anh Phạm Văn Ngọc, trong giấy tờ mua bán của anh Phạm Quang Nghĩa với bố mẹ mình mà tòa án thụ lý thì chữ ký không giống chữ ký của bố mẹ anh Ngọc, anh đề nghị tòa giám định lại. Theo đó, chữ ký trên hợp đồng chuyển nhượng ngày 16/5/2019 không khớp với chữ ký của ông Trọng. Hơn nữa, theo giấy báo tử số 14/2019/TLKT do UBND phường Cao Xanh cấp, ông Trọng đã qua đời từ 01/3/2019, không thể thực hiện giao dịch này.

Mảnh vườn trước nhà nom cám cảnh như căn hộ của người “yếu thế”.

Các giao dịch mua bán liên quan đến căn nhà của bà Hoa có dấu hiệu bất thường. Theo lời khai của anh Ngọc, mẹ anh là người khuyết tật nặng, không thể thực hiện bất kỳ giao dịch nào mà không có người đại diện hợp pháp. Hơn nữa, bà Hoa vẫn sống trong ngôi nhà mà không hề hay biết rằng tài sản của mình đã bị sang tên cho người khác. Điều này đặt ra câu hỏi liệu có sự gian lận hoặc sai sót trong quá trình công chứng và đăng ký quyền sử dụng đất hay không.

Căn nhà và mảnh đất được cấp giấy chứng nhận cho ông Phạm Văn Trọng và bà Hoa từ năm 2006, tuy nhiên, theo giấy tờ của nguyên đơn, nó đã qua tay nhiều người chỉ trong thời gian ngắn. Nếu việc chuyển nhượng được thực hiện hợp pháp, đáng lẽ bà Hoa phải được thông báo về quyền lợi của mình. Thế nhưng, thực tế là bà vẫn đóng thuế, sử dụng điện nước và sinh sống ổn định mà không hề hay biết về bất kỳ sự thay đổi nào trên giấy tờ.

Sau khi tiếp nhận đơn kêu cứu, phóng viên Hoà Nhập đã liên hệ với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hạ Long; Chánh Toà án nhân dân thành phố Hạ Long, đề nghị cần điều tra xác minh thêm vụ án này để xét xử công minh. Các cơ quan này cho biết họ đang trong quá trình xem xét lại toàn bộ hồ sơ vụ việc và sẽ có những bước điều tra kỹ lưỡng để đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong quá trình xét xử.

Ngày 20/01/2025, Tòa án TP Hạ Long ra Quyết định số 13/2025/QĐST-DS hoãn phiên tòa do bà Hoa là người khuyết tật nặng, sức khỏe yếu, không thể làm chủ bản thân trong quá trình tố tụng. Đồng thời, con trai bà, anh Phạm Văn Ngọc, không đại diện cho mẹ mình tham gia tố tụng.

Các chuyên gia pháp lý cho rằng, trong trường hợp này, Tòa án cần chỉ định một người giám hộ hợp pháp để bảo vệ quyền lợi của bà Hoa, đồng thời điều tra làm rõ tính pháp lý của các giấy tờ chuyển nhượng trước đó. Nếu phát hiện dấu hiệu giả mạo hoặc sai phạm, các cá nhân liên quan phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Vụ việc của bà Nguyễn Thị Hoa không chỉ là một vụ tranh chấp tài sản thông thường mà còn liên quan đến quyền lợi của một người khuyết tật, đặt ra nhiều vấn đề về công bằng xã hội và tính minh bạch trong giao dịch bất động sản. Dư luận đang theo dõi sát sao và mong muốn một phiên tòa xét xử thấu tình đạt lý, bảo vệ quyền lợi chính đáng của bà Hoa.

Chánh Toà án nhân dân thành phố Hạ Long đã cho báo giới biết, Tòa thượng tôn pháp luận, sẽ xét xử thấu tình đạt lý; dư luận hoan nghênh và mong phiên tòa  “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”. 

Tạp chí điện tử Hoà Nhập, cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và người khuyết tật Việt Nam tiếp tục cập nhật thông tin này.