Anthony Tan –
Đồng sáng lập kiêm CEO Grab là con trai út trong một gia đình thuộc hàng giàu
nhất Malaysia. Cha anh, Tan Heng Chew, là chủ tịch của Tan Chong Motor – một
nhà phân phối ô tô đa quốc gia được ông nội Tan sáng lập vào những năm 1950 và
hiện đang niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Kuala Lumpur.

Anthony Tan
từng nói: “Có thể gọi tôi là một ‘kẻ nổi loạn vô cớ. Nhưng tôi đã có một sứ mệnh
tạo nên những điều tốt đẹp”.

Hiện tại, Grab
được xem như một gã khổng lồ đa quốc gia trong lĩnh vực gọi xe và ứng dụng đa
năng. Sau khi công ty niêm yết tại Mỹ vào tháng 12/2021, doanh thu của Grab đã
vượt quá 2 tỷ USD trong năm 2023.

Ngày nay bên
cạnh dịch vụ gọi xe, công ty còn cung cấp dịch vụ giao đồ ăn và tạp hóa, cũng
như các dịch vụ tài chính như thanh toán, cho vay và ngân hàng số. Tính đến năm
2023, Grab phục vụ hơn 35 triệu khách hàng và tạo ra 13 triệu công việc tự do
trên 8 quốc gia Đông Nam Á.

“Tôi nhớ
khi gặp cựu Tổng thống Ferdinand Marcos ở Philippines, ông ấy đã nhắc nhở tôi
và HĐQT rằng Grab thực sự đã thay đổi con số thất nghiệp ở cấp quốc gia. Đó là
điều khiến tất cả chúng tôi thực sự hạnh phúc” – Anh Tan nói.

Theo CNBC,
Grab tạo ra tác động đối với 13 triệu việc làm tự do, góp phần xoá đói giảm
nghèo ở quy mô hơn 750 thành phố.

Khởi nghiệp kinh doanh gian nan

Năm 2009,
Tan bắt đầu học tại Trường Kinh doanh Harvard, nơi anh gặp người đồng sáng lập
Hooi Ling Tan. Cả hai đều lớn lên ở Malaysia và trở thành bạn thân sau khi ngồi
cạnh nhau trong một lớp học có tên “Kinh doanh tại đáy kim tự tháp”.

Một ngày năm
2011, họ trò chuyện về hệ thống taxi ở Malaysia vốn nổi tiếng là không an toàn,
đặc biệt là đối với phụ nữ. Cả hai quyết định giải quyết thách thức này.

“Chúng
tôi muốn biến việc phụ nữ có thể đi đến bất cứ đâu họ cần một cách an toàn trở
thành điều hiển nhiên. Cả hai chúng tôi đều tin rằng mình rất may mắn và chúng
tôi muốn phục vụ Đông Nam Á – Anh cho biết.

Họ tiếp tục
soạn thảo một kế hoạch kinh doanh và gửi vào một cuộc thi khởi nghiệp tại trường
đại học. Họ giành giải nhì và nhận được giải thưởng 25,000 USD, số tiền này sau
đó được sử dụng làm vốn hạt giống cho Grab.

Hiện nay,
Grab được hậu thuẫn bởi những tên tuổi lớn như SoftBank và vốn hóa thị trường
lên hơn 14 tỷ USD.

Tuy nhiên, hành
trình khởi nghiệp Grab của anh Tan thật sự không dễ dàng.

“Thật căng
thẳng. Tôi phải làm việc khoảng 15, 18, đôi khi là 20 giờ một ngày, và công việc
kéo dài từ thứ Hai đến Chủ Nhật” – Anh cho hay.

Lớn lên làm
việc trong doanh nghiệp gia đình, Tan được kỳ vọng sẽ quay trở lại làm việc cho
công ty sau khi hoàn thành việc học. Vì vậy, khi anh đến gặp cha mình với ý tưởng
về Grab, cuộc trò chuyện không hề suôn sẻ.

Anh Tan kể: “Cha tôi nói ‘Này, cha không nghĩ nó sẽ thành công đâu, vì vậy đừng làm phiền cha về chuyện này nữa. Thật khó khăn. Đó là cảm giác không bao giờ đủ tốt nhưng tôi nghĩ những khoảnh khắc đó đã thúc đẩy tôi nói rằng ‘Cha hãy nhìn xem, con có thể tạo ra thứ gì đó thực sự giải quyết được những vấn đề xã hội thực tế'”.

Anh đã hoàn
thiện bài thuyết trình và mang nó đến cho mẹ mình, người cuối cùng đã trở thành
nhà đầu tư cá nhân đầu tiên của Grab. Với số tiền từ cuộc thi khởi nghiệp và từ
mẹ, anh Tan cũng đầu tư tất cả số tiền trong tài khoản ngân hàng của mình để
thành lập công ty vào tháng 6/2012. Lúc đó, công ty có tên là
“MyTeksi”.

Làm việc 20 giờ/ngày

Những năm đầu
kinh doanh không hề dễ dàng chút nào. Tan và người đồng sáng lập về cơ bản đã tự
giao cho mình nhiệm vụ xây dựng cơ sở hạ tầng mới cho hệ thống taxi Malaysia,
nhưng vốn liếng chẳng bao nhiêu.

Văn phòng
ban đầu chỉ là một căn phòng nhỏ ở Kuala Lumpur, Malaysia – một phần của thế giới
nổi tiếng với thời tiết nóng ẩm quanh năm. Văn phòng thiếu thông gió, điều hòa
và thậm chí cả WiFi. Anh Tan cho biết đội nhóm của anh phải dùng điện thoại di
động làm điểm phát song.

Việc thu hút
tài xế tham gia nền tảng cũng rất khó khăn do thiếu vốn, vì vậy họ phải trở nên
sáng tạo.

Để có được
tài xế tham gia trong những ngày đầu, anh Tan đã đi khắp Đông Nam Á, cố gắng
thuyết phục các tài xế taxi thử dùng Grab.

Anh nhận thấy
rằng trước khi bắt đầu ca làm việc vào buổi sáng, các tài xế ở Tp.HCM, Việt
Nam, thường ghé trạm xăng để uống cà phê. Vì vậy, anh sẽ có mặt vào khoảng 4 giờ
sáng để phát cà phê miễn phí cho các tài xế taxi, đồng thời thuyết phục họ tham
gia Grab.

“Đó là
cách duy nhất, và chỉ có nhiều việc như thế. Ở Manila, tôi nhớ đã đi gặp các đội
taxi, vì họ luôn thay ca vào khoảng 4 giờ sáng. Sau đó tôi dành thời gian với họ
cùng với vài chai bia rẻ tiền, cố gắng hiểu những nỗi đau, vấn đề của họ, tại
sao họ cần thêm thu nhập” – Anh chia sẻ.

“Giai
đoạn đầu thật căng thẳng. Giữa những chuyến bay, tôi đi hai đến ba thành phố mỗi
tuần khi chúng tôi đang trong giai đoạn phát triển và mở rộng quy mô. Tôi có lẽ
đã làm việc 15, 18, đôi khi 20 giờ một ngày, và 7 ngày một tuần”.

Thúc đẩy Đông Nam Á tiến về phía trước

Năm 2018,
sau một cuộc chiến dài và căng thẳng, Uber đồng ý bán mảng kinh doanh Đông Nam
Á cho Grab để đổi lấy 27.5% cổ phần trong công ty. Như một phần của thỏa thuận,
CEO Uber Dara Khosrowshahi đã tham gia HĐQT của Grab. Thỏa thuận này đã thiết lập
vị thế thống trị của Grab trong khu vực.

Từ một ước
mơ giải quyết vấn đề an toàn trong hệ thống taxi Malaysia, Grab giờ đây đã trở
thành ứng dụng đa năng thống trị Đông Nam Á, nhưng sự thống trị này vướng phải
nhiều tranh cãi. Công ty đã phải đối mặt với các cáo buộc độc quyền từ các nhà
phê bình và cơ quan quản lý.

Tuy nhiên,
không thể phủ nhận rằng Grab đã định hình lại chính cơ sở hạ tầng của Đông Nam
Á.

Ứng dụng này
đã thay đổi cách mọi người trong khu vực sống hàng ngày và trao quyền cho những
người “ở đáy kim tự tháp” bằng cách cho họ tiếp cận với những thứ như
các chương trình tài chính vi mô để họ có thể mua điện thoại thông minh và bắt
đầu kiếm tiền với tư cách là tài xế.

Anh nói: “Đó
là điều khiến chúng tôi khác biệt, phải không? Tất cả là về việc thực sự giúp đỡ
họ, phục vụ họ như một hệ sinh thái mà không ai khác có thể… và đó là điều
khiến chúng tôi khác biệt với bất kỳ đối thủ nào”.