Bài 2: Trợ lực để Bình Dương trở thành thành phố trực thuộc Trung ương

(Xây dựng) – Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó mục tiêu đến năm 2030, địa phương này sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương; là một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện của khu vực Đông Nam Á.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh khẳng định, quy hoạch phát triển tỉnh Bình Dương được phê duyệt phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội cả nước, các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng Đông Nam bộ. (Ảnh: M.Thìn)

Quan điểm phát triển bền vững

Nằm trong khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam và là “hạt nhân” quan trọng của vùng Đông Nam bộ, Bình Dương đã có những bước phát triển mạnh mẽ toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức mang tính thời đại, nhất là từ sau đại dịch Covid-19, tỉnh Bình Dương vẫn giữ được vị thế, đẩy mạnh thực hiện các chiến lược đột phá kinh tế – xã hội, tiếp tục triển khai đề án thành phố thông minh.

Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (gọi tắt là Quy hoạch tỉnh) được ví như “trợ lực” để Bình Dương thể hiện ý chí, khát vọng vươn mình hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.

Mục tiêu đến năm 2030, Bình Dương sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. (Ảnh: M.Thìn)

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh, quy hoạch tỉnh chỉ rõ quan điểm phát triển đó là Bình Dương sẽ hướng tới phát triển bền vững và hiện đại hóa, liên kết phát triển với các địa phương trong Vùng Đông Nam bộ, nhằm xây dựng khu vực này trở thành vùng văn minh, hiện đại và năng động, là trung tâm hàng đầu về kinh tế, tài chính, giáo dục, đào tạo, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của cả nước và khu vực Đông Nam Á. Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương khẳng định, quy hoạch phát triển tỉnh Bình Dương được phê duyệt phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội cả nước, các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng Đông Nam bộ.

“Tỉnh cũng đã xác định quan điểm phát triển phải tập trung vào đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển thông minh, phát triển xanh, dựa trên phát triển khoa học công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao, phát huy tối đa nguồn lực phát triển, kết hợp hài hòa giữa ngoại lực và nội lực, lấy kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, văn hóa sáng tạo làm trọng tâm động lực phát triển” – ông Võ Văn Minh nói và cho biết, quy hoạch tỉnh ưu tiên phát triển các ngành công nghệ cao, các ngành dịch vụ chất lượng cao ngang tầm khu vực và thế giới, có vị thế vững chắc trong chuỗi giá trị toàn cầu. Đổi mới tư duy phát triển, hình thành các trung tâm động lực, không gian phát triển, tạo động lực tăng trưởng mới.

Bình Dương là tỉnh có quy hoạch đô thị được đánh giá là bài bản, hiện đại. (Ảnh: M.Thìn)

Quan điểm phát triển bền vững trong quy hoạch tỉnh cũng xác định tập trung phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị, công nghiệp, dịch vụ đồng bộ, hiện đại, thông minh để mở rộng không gian phát triển, phát triển hài hòa giữa khu vực đô thị và nông thôn; khai thác và sử dụng hiệu quả không gian trên cao, không gian ngầm, không gian sinh thái, không gian số, không gian văn hóa. Đẩy mạnh hình thành các hành lang, vành đai kinh tế, công nghiệp, đô thị, dịch vụ gắn với các hành lang giao thông kết nối liên vùng.

Lãnh đạo tỉnh Bình Dương cho biết, quan điểm phát triển quy hoạch cũng hướng đến việc sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên, nhất là tài nguyên đất, tài nguyên nước, bảo vệ môi trường sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững theo xu hướng chuyển đổi xanh dựa trên phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, kinh tế carbon thấp, góp phần thực hiện mục tiêu đưa phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 mà Việt Nam đã cam kết; Giải quyết các vấn đề quá tải hạ tầng, ách tắc giao thông, ngập úng đô thị, ô nhiễm môi trường. Phát triển kinh tế – xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng – an ninh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, mở rộng đối ngoại và hợp tác quốc tế, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn và văn minh.

Cảng Bình Dương thuộc địa bàn phường Bình Thắng, thành phố Dĩ An có vị trí địa lý thuận lợi, gần Quốc lộ 1A, sát sông Đồng Nai và là cửa ngõ phía Đông tỉnh Bình Dương. (Ảnh: M.Thìn)

Với quan điểm phát triển bền vững, toàn diện, Bình Dương đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân thời kỳ 2021-2030 đạt khoảng 10%/năm, GRDP bình quân đầu người năm 2030 đạt khoảng 15.800 USD. Cơ cấu kinh tế năm 2030 với ngành công nghiệp và xây dựng chiếm 64%; ngành dịch vụ chiếm 28%; ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 2%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm chiếm 6%; Tỷ lệ đô thị hóa 88-90%; Tỷ trọng kinh tế số đạt 30% GRDP.

Về tầm nhìn, đến năm 2050, Bình Dương sẽ trở thành trung tâm đô thị công nghiệp, dịch vụ hiện đại, phát triển bền vững, và là điểm đến ưa chuộng của các doanh nghiệp toàn cầu trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ công nghiệp; là một trong những đầu tàu thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia với động lực tăng trưởng chính là công nghiệp, dịch vụ, đổi mới sáng tạo, có cơ sở kinh tế vững chắc, sức cạnh tranh cao; người dân được hưởng thụ chất lượng cuộc sống cao, có mức thu nhập tương đương các nước phát triển.

Thúc đẩy mô hình vùng đô thị công nghiệp đổi mới sáng tạo

Những năm gần đây, tỉnh Bình Dương đã đạt nhiều thành tựu trên các lĩnh vực. Với tiềm năng, tiềm lực đang có kết hợp với việc quy hoạch tỉnh được phê duyệt, địa phương này càng có nhiều cơ hội để xây dựng các mô hình phát triển kinh tế – xã hội hiện đại, phù hợp với xu thế.

Cụ thể, quy hoạch tỉnh đã xác định việc tổ chức không gian kinh tế – xã hội theo mô hình vùng đô thị công nghiệp đổi mới sáng tạo, bao gồm 1 trục phát triển, 2 hành lang sinh thái, 3 vành đai liên kết, 4 trung tâm động lực và 5 phân vùng phát triển. Theo đó, trục phát triển là trục đổi mới sáng tạo lấy Quốc lộ 13, đường Bàu Bàng – Mỹ Phước – Tân Vạn, cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Thủ Dầu Một – Chơn Thành, đường sắt Thành phố Hồ Chí Minh – Lộc Ninh và đường sắt đô thị Suối Tiên – Bàu Bàng làm trục liên kết phát triển đô thị – công nghiệp – dịch vụ theo từng phân đoạn.

Quy hoạch tỉnh Bình Dương xác định việc tổ chức không gian kinh tế – xã hội theo mô hình vùng đô thị công nghiệp đổi mới sáng tạo. (Ảnh: M.Thìn)

Về hành lang sinh thái gồm hành lang sinh thái phía Đông gắn với sông Đồng Nai và hành lang sinh thái phía Tây gắn với sông Sài Gòn, hồ Dầu Tiếng phát triển dựa trên bảo vệ và phát huy các giá trị sinh thái, phát triển các cơ sở hạ tầng phục vụ vận tải đường thủy, phát triển các khu đô thị dịch vụ sinh thái, dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng, khu nông nghiệp sinh thái kết hợp hỗ trợ du lịch.

Cũng theo quy hoạch, Bình Dương sẽ phát triển các vành đai liên kết, tạo kết nối giữa các khu công nghiệp, khu đô thị và khu vực nông thôn, nhằm phát triển đồng bộ và bền vững. Phát triển mở rộng không gian đô thị, chức năng và khung hạ tầng gắn với 3 vành đai gồm: Vành đai 3; Vành đai 4; Vành đai 5 của vùng Thành phố Hồ Chí Minh. Mở rộng các tuyến giao thông kết nối với các địa phương lân cận để mở ra các không gian phát triển mới cho Bình Dương như đường Bắc Tân Uyên – Phú Giáo – Bàu Bàng và một số tuyến đường quan trọng khác…

Bình Dương sẽ phát triển các vành đai liên kết, tạo kết nối giữa các khu công nghiệp, khu đô thị và khu vực nông thôn, nhằm phát triển đồng bộ và bền vững. (Ảnh: M.Thìn)

Đối với phân vùng phát triển, tỉnh Bình Dương chia thành 5 phân vùng, mỗi vùng có chức năng và nhiệm vụ riêng, đảm bảo phát triển toàn diện và bền vững gồm vùng đô thị phía Nam (thành phố Thuận An và thành phố Dĩ An); Vùng đô thị công nghiệp dịch vụ (thành phố Thủ Dầu Một, thành phố Bến Cát, thành phố Tân Uyên); Vùng đô thị Bàu Bàng; Vùng Đông Bắc (huyện Bắc Tân Uyên và huyện Phú Giáo) và Vùng Tây Bắc (huyện Dầu Tiếng).

Theo đánh giá của các chuyên gia, quy hoạch tỉnh Bình Dương được phê duyệt được xem là động lực quan trọng trong việc phát triển các khu đô thị, dịch vụ mới tại những thành phố như: Tân Uyên, Thủ Dầu Một, Dĩ An, Thuận An, tạo dư địa để từng bước tái phát triển khu vực đô thị hiện hữu, dịch chuyển các hoạt động logistics vùng lên khu vực dọc Vành đai 4 – vùng Thành phố Hồ Chí Minh; phát triển đô thị, khu phức hợp và khu công nghiệp mới ở các huyện Bàu Bàng, Bắc Tân Uyên, Phú Giáo, tạo điều kiện cho các cơ sở sản xuất công nghiệp phía Nam dịch chuyển lên phía Bắc của tỉnh. Đặc biệt, việc phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo của tỉnh tại Thủ Dầu Một, Dĩ An, Tân Uyên, Bàu Bàng, Bến Cát để tạo không gian động lực về khoa học công nghệ, dịch vụ và văn hóa sáng tạo.

Việc phát triển các khu đô thị, dịch vụ mới tại thành phố Dĩ An sẽ tạo dư địa để từng bước tái phát triển khu vực đô thị hiện hữu, dịch chuyển các hoạt động logistics vùng lên khu vực dọc Vành đai 4 – vùng Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: M.Thìn)

Tỉnh Bình Dương cũng khẳng định, việc phát triển mô hình vùng đô thị công nghiệp đổi mới sáng tạo cũng là một trong những nền tảng quan trọng thúc đẩy phát triển mạng lưới giao thông công cộng vùng, tỉnh và đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD). Xây dựng các trung tâm chức năng như: Trung tâm thương mại dịch vụ (CBD), trung tâm chuyên ngành khoa học công nghệ, trung tâm đào tạo, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, đô thị văn hóa và nghệ thuật sáng tạo, các trung tâm du lịch, dịch vụ, vui chơi giải trí… Cùng với đó, đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, nâng cấp các khu, cụm công nghiệp hiện hữu theo hướng tối ưu hóa sử dụng đất, xử lý triệt để các vấn đề môi trường, chuyển đổi sang mô hình phát triển công nghiệp xanh – sạch, thông minh, giá trị gia tăng cao.

Lãnh đạo tỉnh Bình Dương nhấn mạnh, với định hướng phát triển rõ ràng và tầm nhìn dài hạn, tỉnh tiếp tục khẳng định được vị thế là “hạt nhân” của vùng Đông Nam bộ. Quy hoạch và định hướng phát triển của tỉnh không chỉ nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, thu hút nhân tài, các nhà đầu tư và chuyên gia hàng đầu. Bình Dương chắc chắn sẽ trở thành một biểu tượng của sự phát triển bền vững, thông minh và hiện đại.