Bão số 4 hướng vào khu vực miền Trung: Nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất

Phó Giáo sư -Tiến sỹ Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết sáng sớm nay (19/9), áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông đã mạnh lên thành bão – cơn bão số 4 năm 2024.

Dù gió bão yếu song ông Khiêm đặc biệt lưu ý với người dân các tỉnh miền Trung không nên chủ quan bởi hoàn lưu bão bao trùm khu vực rất rộng. Các hiện tượng mưa dông, lốc xoáy kèm gió giật mạnh có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào với lượng mưa lớn nên nguy cơ cao lũ quét và sạt lở đất rất cao.

Sẵn sàng với tình huống ngập lụt

Thông tin cụ thể, ông Khiêm cho biết lúc 4 giờ hôm nay, 19/9, áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão với cường độ cấp 8 (62-74km/h), giật cấp 10; cách Đà Nẵng 210km về phía Đông Bắc, cách Quảng Trị khoảng 260km về phía Đông.

Tới thời điểm 7 giờ, vị trí tâm bão ở khoảng 17.5 độ Vĩ Bắc; 108.7 độ Kinh Đông, cách Đà Nẵng khoảng 160km về phía Đông Bắc, Quảng Trị khoảng 165km về phía Đông Đông Bắc. Sức gió mạnh nhất: Cấp 8 (62-74km/h), giật cấp 10.

Dự báo đến 16 giờ chiều nay, bão sẽ ở vị trí trên vùng biển ven bờ từ Quảng Trị đến Quảng Nam với sức gió mạnh cấp 8, giật cấp 10. Vùng nguy hiểm – 19,5N; phía Tây kinh tuyến 113.0E.

Các khu vực ảnh hưởng có rủi ro thiên tai cấp 3, bao gồm: Vùng biển phía Tây của khu vực Bắc Biển Đông (bao gồm khu vực quần đảo Hoàng Sa); vùng biển từ Nghệ An đến Quảng Ngãi (bao gồm đảo Lý Sơn, Cù Lao Chàm, Cồn Cỏ, Hòn Ngư); khu vực đất liền từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam.

Đến 4 giờ sáng mai 20/9, bão sẽ suy yếu dần thành vùng áp thấp trên khu vực trung Lào, gió dưới cấp 6. Vùng nguy hiểm từ 15,0N – 19,5N; phía Tây kinh tuyến 110.0E. Vùng ảnh hưởng có rủi ro thiên tai cấp 3, bao gồm: vùng biển từ Nghệ An đến Quảng Nam (bao gồm đảo Cù Lao Chàm, Cồn Cỏ, Hòn Ngư); khu vực đất liền từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam.

Trước thực tế trên, ông Khiêm khuyến cáo người dân không nên chủ quan vì gió bão yếu. Lý do bởi hoàn lưu bão số 4 bao trùm khu vực rất rộng, không chỉ trong Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ – nơi chịu tác động trực tiếp mà còn mở rộng ra các khu vực khác là phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ.

Theo ông Khiêm, các hiện tượng mưa dông, lốc xoáy kèm gió giật mạnh có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào. Hơn thế, gió giật mạnh trong dông, lốc xoáy còn nguy hiểm, thậm chí mạnh hơn mức gió trong cơn bão; đe dọa đến an toàn của hoạt động ven biển cũng như trên bờ, nhất là ở khu neo đậu tàu thuyền, lồng bè nuôi trồng thủy sản.

“Chúng ta tuyệt đối không nghĩ rằng đây chỉ là áp thấp nhiệt đới hay cơn bão cấp 8 mà xem thường tác động của gió,” ông Khiêm nhấn mạnh.

Một vấn đề khác mà ông Khiêm lưu ý là cơn bão số 4 này nằm trong hệ thống dải hội tụ nhiệt đới có trục vắt qua khu vực Trung Trung Bộ đồng thời cũng đang trong thời kì hoạt động mạnh của gió mùa Tây Nam. Tổ hợp này gây ra một đợt mưa lớn diện rộng. Mưa đã bắt đầu từ đêm 17/9 đến nay và có thể tiếp tục kéo dài trong những ngày tới. Lượng mưa trong hôm nay và ngày mai tại Trung Trung Bộ, Bắc Trung Bộ có thể từ 100 – 300 mm, một số nơi trên 500 mm.

Trọng tâm mưa nhiều khả năng là Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Quảng Trị, có thể xuất hiện mưa với cường suất lớn trên 100 mm trong vòng 3- 6 giờ.

Bên cạnh đó, vùng mưa có thể xuất hiện ở các khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ cũng như là khu vực phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa nên người dân các khu vực trên cần hết sức lưu ý.

Với lượng mưa lớn như trên, ông Khiêm cảnh báo trong những ngày tới, tất cả khu vực vùng núi phía Tây của Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ, Tây Nguyên đều nằm trong vùng cảnh báo nguy cơ cao lũ quét và sạt lở đất.

“Thông tin cảnh báo được cập nhật thường xuyên, liên tục 3 – 6 tiếng/lần và gửi trực tiếp đến các cơ quan thường trực phòng, chống thiên tai ở địa phương để phục vụ công tác hướng dẫn người dân phòng tránh, ứng phó lũ quét và sạt lở đất. Người dân cần sẵn sàng tình huống ngập lụt đô thị và các vùng trũng, thấp,” ông Khiêm lưu ý.

Hoàn lưu bão bao trùm rộng, cần tiếp nhận thông tin chính thống

Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia Mai văn Khiêm cũng lưu ý cộng đồng cần tiếp nhận thông tin cảnh báo thiên tai chính thống.

Theo ông Khiêm, các loại hình thiên tai có tính chất rất bất định, thay đổi rất nhanh và bất thường. Chính vì thế, cơ quan, tổ chức khí tượng thế giới cũng như tất cả các các cơ quan khí tượng thủy văn Việt Nam đều xác định, khi cảnh báo thiên tai phải cảnh báo cả mức độ rủi ro từ thấp cho đến cao. Ở mức độ nào thì tác động xảy ra có thể như thế nào đối với cộng đồng và người dân, từ đó, cộng đồng và người dân có thể chủ động ứng phó, tránh tình huống bị động rất nguy hiểm.

Hiện nay, Tổng cục Khí tượng thủy văn được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao trách nhiệm chính cung cấp thông tin thiên tai, cảnh báo thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và ứng phó từ cấp Trung ương đến địa phương.

Cơ quan khí tượng thủy văn thường xuyên cập nhật định kỳ, đột xuất cho các cơ quan truyền thông, báo chí để làm sao thông tin nhanh nhất, kịp thời nhất đến người dân.

“Lấy ví dụ với cơn áp thấp nhiệt đới/bão hiện nay, hệ thống áp thấp đã bao trùm một khu vực rộng lớn ở biển Đông và nếu mà theo dõi chỉ đơn thuần trên ảnh mây vệ tinh thì rất khó xác định tâm bão. Và thực tế, hoàn lưu bão bao trùm rộng cả Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ mà mở rộng hơn nữa. Nếu người dân quan tâm tới vị trí tâm bão và khi nào bão đổ bộ sẽ rất nguy hiểm,” ông Khiêm nhấn mạnh.

Ông Khiêm cũng cho biết cơ quan chuyên môn sẽ phải triển khai theo dõi và dựa trên những cái quy trình chặt chẽ để xác định nguy hiểm ở đâu, khi nào để cảnh báo đối với người dân. “Thay vì cảnh báo rằng tâm bão khi nào vào đất liền thì chúng tôi cảnh báo khi nào trên đất liền bắt đầu chịu tác động của gió mạnh,” ông Khiêm nói.

Theo cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia, áp thấp nhiệt đới thông thường chỉ kéo dài trong khoảng 6 – 8 tiếng. Một số trường hợp bão mạnh, bão lớn có thể kéo dài hơn 10 – 12 tiếng như cơn siêu bão Yagi. Cơ quan khí tượng thủy văn sẽ tập trung cảnh báo, xác định khoảng thời gian đó để người dân, cộng đồng cố gắng tránh trú, đảm bảo an toàn; sau đó tiếp tục có bản tin báo yên, kết thúc.

Thông tin thời tiết và thiên tai thường xuyên được cập nhật trên các trang web của Tổng cục Khí tượng thủy văn: kttv.gov.vn, nchmf.gov.vn, thoitietvietnam.gov.vn.

“Hiện nay, không có quy định cấm người dân quan tâm đến thông tin nào, nguồn nào, nhưng thông tin chính thống nhất do Tổng cục Khí tượng thủy văn cung cấp. Chúng tôi mong khi người dân khai thác thông tin của cơ quan, đơn vị, cá nhân bên ngoài cần hết sức lưu ý, phân tích, đánh giá những dữ liệu, thông tin đó có đáng tin cậy hay không trước khi sử dụng,” ông Khiêm nhấn mạnh.