Trả giá đắt vì tự ý dùng thuốc không rõ nguồn gốc trên ‘chợ mạng’

Thời gian gần đây, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận và điều trị một số ca bệnh viêm gan nhiễm độc cấp nặng liên quan đến sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc. Các trường hợp này đã gây nhiều biến chứng nghiêm trọng, đồng thời đặt ra những cảnh báo quan trọng về nguy cơ từ việc tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc được mua trên môi trường mạng, không được kiểm chứng.

Mới đây, bệnh nhân nữ (66 tuổi, Bắc Ninh) sức khỏe bình thường, làm nghề nông và có thói quen tự điều trị bằng thuốc bắt mạch mỗi khi cảm thấy mệt mỏi. Khoảng hai tháng trước khi nhập viện, bà bắt đầu tự cắt thuốc Đông y không rõ nguồn gốc để uống với liều lượng rất cao: 50 viên mỗi lần, hai lần mỗi ngày trong vòng 20 ngày liên tục.

Sau khi sử dụng thuốc, tình trạng sức khỏe của bà ngày càng suy giảm, với các triệu chứng rõ rệt như mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu. Mặc dù đã được chăm sóc và điều trị 3 tuần ở 2 cơ sở y tế tuyến trước nhưng tình trạng người bệnh vẫn tiến triển xấu đi, với dấu hiệu suy gan rõ rệt: chỉ số vàng da tăng lên gần 200 (gấp 15 lần bình thường), men gan đạt mức (gấp 20 lần so với bình thường).

Tại Khoa Viêm gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bà được chỉ định làm các xét nghiệm viêm gan thông thường như viêm gan A, B, C, E, viêm gan tự miễn. Kết quả xét nghiệm đều âm tính khiến các bác sĩ nghi ngờ tình trạng của bà là do ngộ độc thuốc Đông y, gây ra viêm gan nhiễm độc cấp.

Qua thăm khám và 10 ngày điều trị tích cực với thuốc nội khoa để nâng đỡ chức năng gan, tình trạng bệnh nhân đã có sự cải thiện đáng kể. Chỉ số vàng da giảm xuống còn hơn 100 (gấp 10 lần bình thường), men gan hạ xuống còn khoảng 400. Bệnh nhân dần ổn định, có thể ăn uống tốt hơn và nước tiểu trở lại màu sắc bình thường.

Một số ca bệnh viêm gan nhiễm độc cấp nặng liên quan đến sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc.

Trường hợp khác là bệnh nhân nữ 54 tuổi (Hà Nội) bệnh nhân có tiền sử đau xương khớp, thường xuyên sử dụng thuốc điều chế mua trên mạng kết hợp uống lá đu đủ và củ dáy để tự điều trị. Bà sử dụng thuốc liên tục trong hơn một tháng sau đó ngưng sử dụng gần hai tháng trước khi nhập viện.

Trước khi nhập viện khoảng 20 ngày, bà cảm thấy mệt mỏi và ăn uống kém, khi đi khám phát hiện men gan tăng cao và có chỉ định nhập viện tại Khoa Viêm gan để điều trị.

Cũng giống như trường hợp trên, các bác sĩ đã thực hiện xét nghiệm viêm gan thông thường và viêm gan tự miễn, tất cả đều cho kết quả âm tính. Dựa trên triệu chứng và kết quả xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán bà bị viêm gan nhiễm độc cấp nghi do thuốc không rõ nguồn gốc, thành phần.

Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, hiện còn một ca bệnh bị nhiễm độc gan trong tình trạng khá nặng, đang phải nằm hồi sức tích cực. Các bác sĩ đang nỗ lực điều trị để người bệnh qua giai đoạn nguy kịch.

Qua trường hợp bệnh nhân trên, các bác sĩ khuyến cáo: Người bệnh khi đau ốm, mệt mỏi, có những biểu hiện bất thường trên cơ thể cần đến cơ sở y tế uy tín để khám và điều trị, không nên tự điều trị hay mua thuốc trên mạng xã hội để sử dụng.

Thực tế trên thị trường hiện nay, nhất là trên “chợ mạng xã hội” vẫn còn tình trạng bán thuốc, bán sản phẩm cho hiệu quả không đúng như quảng cáo và cũng rất khó kiểm soát các thành phần có trong thuốc. Do đó, người bệnh, người dân khi mua và sử dụng thuốc cần tham vấn ý kiến bác sĩ hay lương y, nên mua theo đơn và đến các nhà thuốc, quầy thuốc uy tín, tránh rơi vào cảnh tiền mất, tật mang.

Trước thực trạng thuốc rao bán tràn lan trên mạng và các sàn giao dịch điện tử, Bộ Y tế đã đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh, bán buôn, bán lẻ thuốc trên địa bàn, đảm bảo kinh doanh thuốc có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ; kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi kinh doanh thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, thuốc nhập lậu.

Đồng thời, phối hợp cơ quan truyền thông, thông tin rộng rãi để người dân không mua thuốc trên mạng Internet, chỉ mua thuốc tại các cơ sở kinh doanh dược hợp pháp, có đầy đủ hóa đơn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của thuốc.

Thuốc được quy định là loại hàng hóa đặc biệt, liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người, do đó không phải ai cũng có thể bán thuốc. Tuy nhiên, trong thực tế triển khai sẽ không tránh khỏi những kẽ hở về quy định pháp luật, vì vậy mỗi người dân hãy trở thành người tiêu dùng thông minh, cảnh giác với các loại thuốc bán trên mạng, trên sàn giao dịch điện tử, do hình thức bán thuốc này chưa được cơ quan chức năng chứng nhận, cấp phép, thuốc chưa được kiểm chứng về nguồn gốc, xuất xứ và không bảo đảm về chất lượng.

 Thanh Hiền (t/h)