Bánh trung thu giá rẻ bán rầm rộ trên mạng, chất lượng ‘3 không’

Bánh trung thu giá rẻ bán rầm rộ trên chợ mạng

Dù còn gần một tháng nữa mới đến tết Trung thu, nhưng trên các chợ mạng, bánh trung thu đã được rao bán rầm rộ với nhiều mẫu mã khác nhau. Điều đáng lo ngại, những mặt hàng “nhà làm” này được rao bán dưới dạng 3 không (không nhãn mác, không thương hiệu, không hạn sử dụng). Chính vì thế, người dân cần cẩn trọng khi mua và sử dụng để bảo đảm sức khỏe, tránh ngộ độc thực phẩm.

Theo khảo sát, hiện trung bình giá bánh nướng, bánh dẻo được rao bán trên mạng xã hội dao động từ 15.000 đồng/bánh đến 250.000 đồng/bánh tùy loại. Thậm chí chỉ có giá 9.000 đồng nếu mua sỉ (loại nhỏ).

Bên cạnh các thương hiệu lớn, các loại bánh trung thu handmade (làm thủ công) cũng được nhiều người ưu tiên lựa chọn do có ưu điểm giá thành rẻ, chỉ khoảng 15.000 – 50.000 đồng/chiếc. Đáng chú ý, khách hàng có thể chọn vỏ, nhân bánh theo yêu cầu.

Trên các sàn thương mại điện tử, bánh trung thu truyền thống tự làm cũng được quảng cáo rầm rộ. Để thu hút người mua, người bán cam kết không chất bảo quản, không phụ gia, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được làm từ nguyên liệu cao cấp, quy trình khép kín bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm… Thậm chí trên mạng còn rao bán những chiếc bánh trung thu “khủng” có xuất xứ từ Trung Quốc được quảng cáo là hàng “thượng hạng” nhưng có giá bán rẻ bèo chỉ 50.000-60.000 đồng/bánh.

Bánh trung thu giá rẻ bán rầm rộ trên mạng khó đảm bảo chất lượng người tiêu dùng nên thận trọng khi mua và dùng. Ảnh minh họa

Chị Ngô Thị Cúc – một người bánh trung thu ở Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, bánh trung thu ‘siêu khủng’ này là hàng nội địa Đài Bắc (Đài Loan, Trung Quốc). Thời điểm đầu mới nhập về, giá bánh chị bán ra ở mức 90.000 đồng/bánh. Nay, giá giảm còn 60.000 đồng/bánh mua lẻ, mua theo thùng 12 chiếc giá chỉ 55.000 đồng/bánh.

Tương tự, khi chia sẻ về loại bánh trung thu khủng của Trung Quốc nhưng có giá rẻ bèo này, chị Hồ Thị Ánh ở Bắc Từ Liêm (Hà Nội) nói: “Hàng đắt như tôm tươi vì giá rẻ. Bánh nướng khủng này là hàng nội địa ở Đài Bắc và được các đầu mối nhập về bán lẻ tại thị trường Việt. Đây cũng là mùa thứ 3 chị bán loại bánh trung thu này.

Nên thận trọng với các loại bánh trung thu không rõ nguồn gốc

Theo chia sẻ của PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên Giảng viên Viện Công nghệ và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội), người tiêu dùng phải rất thận trọng khi trên thị trường có quá nhiều sản phẩm bánh trung thu trôi nổi không rõ nguồn gốc xuất xứ. Thực tế cho thấy, việc sản xuất, kinh doanh bánh trung thu mang tính thời vụ nên vẫn có những cơ sở chưa thực sự chú trọng đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. 

Đặc biệt đối với các loại bánh sử dụng phẩm màu, PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh cho rằng, nếu nhà sản xuất sử dụng màu thực phẩm được Bộ Y tế cấp phép thì sẽ không ảnh hưởng gì. Tuy nhiên, sẽ là rủi do rất lớn nếu ăn phải bánh sử dụng màu công nghiệp, không có trong danh mục Bộ Y tế cấp phép. 

Có rất nhiều tiêu chí vệ sinh an toàn thực phẩm cho một quy trình từ sản xuất bánh trung thu như nguyên liệu, chất phụ gia, máy móc, thiết bị, nhà xưởng, môi trường… Nếu chỉ một khâu trong quy trình sản xuất bị hỏng thì việc lây nhiễm chéo rất dễ xảy ra. Các loại độc tố tự nhiên được sản sinh bởi một số loại nấm mốc trong điều kiện ấm và ẩm, gây ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm làm từ ngũ cốc, bột mì, nguyên liệu sử dụng trong bánh trung thu. Ngoài ra, để kéo dài thời hạn sử dụng, nhiều thợ làm bánh thường sử dụng chất bảo quản hóa học gây hại cho sức khỏe con người.

Về vấn đề này, PGS.TS Trần Đình Toán (nguyên Viện Trưởng Viện Dinh dưỡng lâm sàng) cho biết, vấn đề bánh trung thu dùng hóa chất, chất tạo mùi công nghiệp gây ảnh hưởng đến sức khỏe là không phải bàn cãi. Bởi nếu người sản xuất thủ công, nhỏ lẻ không tuân thủ các quy chuẩn an toàn của Bộ Y tế, sử dụng hóa chất, phẩm màu, chất bảo quản ngoài danh mục, trong danh mục nhưng sử dụng quá ngưỡng… đều có nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Mức độ độc hại của hóa chất tạo màu, tạo mùi công nghiệp là rất lớn. Khi bị nhiễm vào cơ thể nó có thể gây tổn hại đến tất cả các cơ quan thần kinh, nội tạng và bề mặt da khi tiếp xúc trực tiếp… Không chỉ có vậy, việc ăn bánh trung thu có tồn dư hóa chất công nghiệp, nhân bánh không đảm bảo còn có thể gây ngộ độc cấp tính như đau bụng, buồn nôn. Nguy hiểm hơn, nó còn tích tụ dần vào cơ thể gây nên những ảnh hưởng cho sức khỏe sau này, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.

Cũng theo các chuyên gia, trong hai loại bánh dẻo và bánh nướng thì nguy cơ bánh dẻo bị lên men, nấm mốc cao hơn hẳn so với bánh nướng. Vì bánh dẻo được làm theo kiểu nhồi ruột vào vỏ chín (đậu xanh tạo men nhanh nên dễ bị lên men, nấm mốc hơn) và đóng khuôn thành phẩm. Còn bánh nướng đảm bảo hơn do được qua quá trình xử lý nhiệt.

Chính vì thế, để bảo đảm sức khỏe, dù mua ở đâu, theo hình thức nào, khách hàng cũng cần chú ý tới sản phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng, có tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, có hướng dẫn sử dụng, bảo quản…

Ngoài ra, sản phẩm cũng phải ghi ngày sản xuất, thời hạn sử dụng và còn hạn sử dụng. Người tiêu dùng tuyệt đối không chọn mua sản phẩm trôi nổi, không có nguồn gốc, hàng hết hạn sử dụng, sản phẩm biến dạng. Trường hợp nếu mua hàng qua các mạng xã hội, người dân cần phải tìm hiểu kỹ các đánh giá của người mua trước, tìm hiểu kỹ thông tin về người bán, xem xét về vấn đề nguồn gốc rõ ràng, được cơ quan quản lý kiểm tra về an toàn thực phẩm. Người mua hàng tuyệt đối không nên mua ở những Fanpage, Facebook không có thông tin người bán và không có địa chỉ rõ ràng, hoặc khi hỏi thông tin thì cố tình giấu địa chỉ bán hàng, chỉ nhận đặt hàng qua tin nhắn (inbox), chỉ bán hàng online chứ không có địa chỉ cụ thể.

Lo ngại về vấn đề an toàn thực phẩm, mới đây Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) đã có văn bản gửi Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường trong dịp tết Trung thu năm 2024 và kiểm tra chất lượng hàng hóa đến hết năm 2024. Theo đó, cần ngăn chặn các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không bảo đảm an toàn thực phẩm lưu thông trên thị trường, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng.

Trong quá trình kiểm tra, Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố lưu ý kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý chất lượng hàng hóa, công bố tiêu chuẩn chất lượng, công bố phù hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; sử dụng dấu hợp chuẩn, hợp quy, mã số, mã vạch; sự phù hợp của hàng hoá đối với quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn công bố áp dụng; kiểm tra thực tế sự phù hợp của chất lượng hàng hóa với nội dung công bố trên nhãn hàng hóa.

An Dương (T/h)