TCVN 7568-29:2023 về giám sát ống kính VFD trong hệ thống báo cháy

Tại khu vực đông dân cư, đặc biệt là các thành phố lớn, hàng ngàn chung cư cao cấp, toà nhà cao tầng được xây dựng san sát nhau, mật độ dân cư đông, nhu cầu sử dụng điện, sinh hoạt cao… dẫn đến tình hình cháy nổ được cảnh báo cao độ.

Từ thực tế này thiết bị báo cháy ngày càng khẳng định vai trò quan trọng của mình tại tất cả công trình lớn nhỏ, với tác dụng phát hiện ra các dấu hiệu cháy ban đầu như nhiệt độ tăng đột ngột, khói, lửa bắt đầu nhen nhóm. Nhờ thiết bị cảnh báo cháy sớm, tất cả mọi người có thể phòng tránh được những mối nguy hiểm do hỏa hoạn hoặc những thiệt hại đáng tiếc về vật chất.

Để đáp ứng nhu cầu này nhiều đơn vị đã tiến hành nghiên cứu, sản xuất thiết bị cảnh báo cháy tự động SFUL, hỗ trợ hoạt động PCCC. Khi có dấu hiệu cháy, thiết bị sẽ phát tín hiệu, sau đó phát chuông cảnh báo, truyền tin báo đến chủ nhà, lực lượng PCCC để có thể can thiệp, xử lý kịp thời và nhanh chóng nhất. Trong đó nổi bật là thiết bị đầu báo cháy video (VFD).

Hệ thống báo cháy VFD có thể giúp phòng ngừa trước những thảm họa liên quan đến lửa bằng việc phát hiện lửa và khói bằng cách sử dụng các tín hiệu video analog tiêu chuẩn trên hệ thống giám sát video. Chỉ khi hệ thống phát hiện khói hoặc lửa, ngay lập tức máy chủ tự động kích hoạt chuông báo động, SMS cảnh báo, ghi lại video…Tuy nhiên để đầu báo cháy video đáp ứng được những yêu cầu kỹ thuật thì việc giám sát ống kính VFD trong hệ thống báo cháy nên tuân theo hướng dẫn tại tiêu chuẩn quốc gia giúp hạn chế được bụi bẩn bám vào ống kính gây tín hiệu báo lỗi.

Ống kính báo cháy video nên đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7568-29:2023 về giám sát ống kính VFD trong hệ thống báo cháy Bộ Khoa học và Công nghệ công bố đưa ra các quy định các yêu cầu kỹ thuật, phương pháp thử nghiệm và tính năng đầu báo cháy video, hoạt động trong quang phổ nhìn thấy được, để sử dụng trong phát hiện cháy tại các công trình. Theo đó đầu báo cháy video thiết kế cho dạng công trình cụ thể, đặc biệt (bao gồm các chức năng bổ sung hoặc nâng cao mà tiêu chuẩn này không xác định phương pháp kiểm tra hoặc đánh giá) nằm ngoài phạm vi của tiêu chuẩn này.

Về yêu cầu chung, tiêu chuẩn hướng dẫn VFD phải đáp ứng các yêu cầu như tuân thủ và kiểm tra bằng trực quan hoặc đánh giá kỹ thuật; Được kiểm tra theo quy định đáp ứng yêu cầu của các phép thử; Được ghi nhãn và kèm theo các tài liệu quy định kiểm tra bằng trực quan. 

Các loại VFD đầu báo cháy video phải phát hiện được các kiểu đám cháy với các hiện tượng quy định: Đối với loại đầu báo cháy A thì hiện tượng cháy là khói; Loại B hiện tượng cháy là ngọn lửa; Loại AB hiện tượng cháy là khói và lửa. Lưu ý, VFD loại AB có thể phát hiện ngọn lửa phát ra từ đám cháy thử nghiệm loại A và cũng có thể phát hiện khói từ đám cháy thử nghiệm loại B. VFD có thể có hai loại (A và B) nếu các thuật toán phát hiện ngọn lửa và phát hiện khói trong VFD có thể được kích hoạt / giám sát riêng biệt.

Về báo động giả VFD phải miễn nhiễm với các hiện tượng có thể gây ra báo động giả. Các thử nghiệm tùy chọn được thực hiện khi nhà sản xuất công bố thiết bị không bị ảnh hưởng bởi nội dung thử nghiệm.

Nhà sản xuất phải công bố phạm vi mà VFD sẽ phát hiện cháy trong tài liệu kỹ thuật. Ống kính cho VFD. VFD có thể sử dụng ống kính có thể thay đổi tiêu cự. Sự thay đổi tiêu cự của ống kính có thể gây ra lỗi.

Cần giám sát ống kính bởi bụi bẩn bám vào ống kính sẽ gây ra tín hiệu báo lỗi, ngăn cản VFD phát hiện đám cháy. Ống kính bị che khuất hoàn toàn ngăn cản sự phát hiện cháy trong FOV đang hoạt động sẽ gây ra tín hiệu báo lỗi.

Trường hợp VFD không hiển thị hình ảnh của FOV cho người dùng mỗi đầu báo cháy video phải có một đèn báo màu đỏ để xác định trạng thái có báo động cháy, cho đến khi điều kiện báo động được thiết lập lại. Trong trường hợp các thông báo khác của VFD có thể nhìn trực quan (ví dụ đèn báo nguồn), chúng phải phân biệt rõ ràng với đèn báo động cháy. Trường hợp đèn báo được gắn trên VFD, đèn báo phải được nhìn thấy từ khoảng cách 6 m ở cường độ ánh sáng xung quanh đạt 500 lux ở một góc: 5° từ trục của VFD theo bất kỳ hướng nào, và 45° từ trục của VFD theo ít nhất một hướng.

Ngoài ra VFD có thể cung cấp kết nối với các thiết bị ngoại vi (báo động từ xa, rơle điều khiển, v.v.), nhưng lỗi đứt mạch hoặc ngắn mạch của các kết nối này phải không ảnh hưởng trạng thái thường trực của VFD. Đối với camera có thể tháo rời, phải có chức năng phát hiện camera bị ngắt kết nối, để đưa ra tín hiệu báo lỗi. Kết nối của nhiều hơn một VFD với trung tâm hiển thị và báo cháy (FDCIE). 

Nhà sản xuất VFD phải công bố cấp bảo vệ IP trong tài liệu kỹ thuật để bảo vệ tác động từ môi trường theo TCVN 4255 (IEC 60529). Trong trường hợp VFD cấu thành từ nhiều hơn một bộ phận (ví dụ: cảm biến và bộ điều khiển riêng biệt), một số bộ phận của đầu báo không được thiết kế để lắp đặt trong môi trường khắc nghiệt (quy định tại TCVN 4255) không cần phải được đánh giá. Trong trường hợp này, tài liệu của nhà sản xuất phải công bố cấp bảo vệ IP của từng bộ phận.

Cường độ của ánh sáng xung quanh VFD sẽ hoạt động trong phạm vi 15 lux đến 10.000 lux. Khi thiết lập, mức độ ánh sáng có thể cần phải được đảm bảo bằng cách chiếu sáng nhân tạo hoặc che nắng nếu có thể. Nhà sản xuất phải công bố trong tài liệu kỹ thuật nhiệt độ hoạt động của VFD.

Để đảm bảo độ tin cậy của VFD, phần mềm phải có cấu trúc mô-đun; Giao diện cho việc sử dụng thủ công hoặc tự động không cho phép tạo ra các dữ liệu không hợp lệ gây ra lỗi trong hoạt động của chương trình; Phần mềm phải được thiết kế để tránh xảy ra xung đột của luồng xử lý.

Chương trình cần thiết để tuân thủ tiêu chuẩn này và bất kỳ dữ liệu cài đặt sẵn nào, chẳng hạn như cài đặt của nhà sản xuất, sẽ được giữ trong bộ nhớ dài hạn. Việc viết, thay đổi các khu vực bộ nhớ có chứa chương trình và dữ liệu này sẽ chỉ có thể bằng cách sử dụng một số công cụ đặc biệt hoặc mã lập trình và sẽ không thể thực hiện được trong quá trình hoạt động bình thường của hệ thống. Dữ liệu cụ thể của hệ thống sẽ được lưu giữ trong bộ nhớ ít nhất hai tuần mà không có nguồn bên ngoài cho VFD, trừ khi cung cấp chức năng tự động khôi phục dữ liệu khi mất điện, thời gian trong 1 giờ sau khi khôi phục điện

An Dương