Đột quỵ do dùng thuốc theo người chuyển giới

ThS.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Khoa Tim mạch Lồng ngực và Ung Bướu, Bệnh viện Đa khoa
Xanh Pôn cho biết, bệnh nhân 33 tuổi nhập
viện do đau đầu, tê yếu nửa người trái.

Theo
chia sẻ của bệnh nhân, người này đã phẫu thuật chuyển giới ở nước ngoài từ nam sang
nữ được 5 năm.

Thời
gian đầu, bệnh nhân thường xuyên đi nước ngoài khám và chỉnh liều hormone. Sau
đó, lo ngại chi phí tốn kém, người bệnh tự mua thuốc, chỉnh liều theo
“kinh nghiệm” của những người chuyển giới khác trong nhóm trên mạng
internet.

Theo
bác sĩ Mạnh, thông thường, người chuyển giới từ nam sang nữ hoặc ngược lại, sẽ
trải qua một số cuộc phẫu thuật. Đồng thời, họ phải sử dụng hormone suốt đời nếu
muốn duy trì kết quả phẫu thuật trọn vẹn.

Tuy
nhiên, kết quả chụp MRI phát hiện bệnh nhân bị nhồi máu não. Bác sĩ kiểm tra
sâu hơn thấy nhiều biến chứng của việc dùng hormone quá liều như xơ vữa mạch
máu, rối loạn mỡ máu, rối loạn chức năng gan.

Bác
sĩ Mạnh cho biết, đây không phải trường hợp duy nhất mà còn rất nhiều người chuyển
giới cũng tự ý dùng thuốc, không theo sự hướng dẫn của bác sĩ mà dẫn đến nhưng hậu
quả đáng tiếc.

Vị
bác sĩ kể thêm về một trường hợp khác là bệnh nhân chuyển giới nam, 25 tuổi, đã
phẫu thuật hơn một năm, cũng tự ý dùng hormone và chỉnh liều.

“Cách
nhập viện hai ngày, người bệnh thấy sưng phù chân trái, nghĩ rằng do đau chân
sau tập thể thao nên không đi khám.

Sau
đó, người bệnh đột ngột đau ngực và khó thở dữ dội, người nhà đưa vào viện cấp
cứu, kết quả chụp chiếu phát hiện huyết khối động mạch phổi phải, bắt nguồn từ
huyết khối tĩnh mạch chậu đùi bên trái đã hình thành trước đó, nhưng không được
phát hiện và điều trị kịp thời. Người bệnh được hút huyết khối, hiện phải sử dụng
thuốc chống đông để dự phòng tái phát”, vị bác sĩ thông tin.

Bác
sĩ Mạnh nhận định cả hai trường hợp trên là biến chứng của việc tự ý sử dụng
hormone gây quá liều mà không có chỉ dẫn của bác sĩ chuyên môn, ảnh hưởng mạch
máu và các bệnh lý liên quan mạch máu, đột quỵ.

Tác dụng phụ của hormone từ thuốc người chuyển giới

Các
nghiên cứu trên thế giới về vấn đề sức khỏe tim mạch và đột quỵ của người chuyển
giới chỉ ra tác dụng phụ của hormone khi sử dụng sai liều và kéo dài. Đơn cử,
chúng gây các biến chứng nặng nề như đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, nhồi máu phổi,
tắc động mạch thận.

Nghiên
cứu trên tạp chí nội tiết châu Âu công bố tháng 2/2024, cho thấy tỷ lệ đột quỵ ở
chuyển giới nữ là 1,8%, nhồi máu cơ tim là 1,2%, thuyên tắc phổi là 1,6%; đối với
chuyển giới nam, tỷ lệ đột quỵ là 0,8%, nhồi máu cơ tim là 0,6%, thuyên tắc phổi
là 0,7%. Các con số này đều khá cao so với bệnh nhân bình thường.

Ở
Việt Nam, chưa có nhiều công trình về vấn đề này, song bác sĩ nhận định tỷ lệ
này có thể cao hơn thế giới, do nhiều người chuyển giới có tâm lý e ngại, sợ bị
kỳ thị, nên không đi khám tầm soát, tự ý dùng thuốc hormone sai liều kéo dài,
gây hậu quả nghiêm trọng. Nhóm dùng hormone trước khi chuyển giới cũng gặp các
vấn đề tương tự.

Bác
sĩ khuyến cáo người đang sử dụng hormone cần phải được bác sĩ tư vấn về loại
thuốc, điều chỉnh liều liên tục theo từng cá nhân riêng biệt. Ngoài ra, cần
thăm khám định kỳ 3-6 tháng một lần để phát hiện sớm các vấn đề nguy cơ tim mạch,
mạch máu…

–>> Mắc ung thư do tự ý dùng thuốc sau chuyển giới