Gói thầu thoát nước ở Vĩnh Phước, Nha Trang phải khởi động lại do hồ sơ thiếu chuẩn

Gói thầu B1 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Cải tạo hệ thống thoát nước các tuyến hẻm còn lại khu vực Sơn Thủy, phường Vĩnh Phước (TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) sau nhiều kiến nghị kéo dài đã đi đến kết cục hủy thầu. Gói thầu làm dấy lên quan ngại về chất lượng xây dựng hồ sơ mời thầu (HSMT) và đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT).

Gói thầu trên có giá 6,859 tỷ đồng, do UBND phường Vĩnh Phước làm chủ đầu tư, trực tiếp mời thầu, đóng thầu ngày 4/3/2024 với 2 nhà thầu nộp HSDT, gồm: Công ty CP Tư vấn và Xây dựng CIC (giá dự thầu 6,309 tỷ đồng), Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng Việt Sơn (giá dự thầu 6,828 tỷ đồng).

Trong thời gian mời thầu, Gói thầu phát sinh nhiều ý kiến phản ánh của nhà thầu liên quan đến HSMT.

Về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự, HSMT yêu cầu nhà thầu có tối thiểu 2 công trình với loại kết cấu: nâng cấp nền đường kết cấu bê tông xi măng; thi công hệ thống thoát nước bằng cống uPVC, cống bê tông xi măng; cấp công trình: giao thông – hạ tầng kỹ thuật cấp 4.

Nhà thầu dẫn chiếu Thông tư số 01/2024/TT-BKHĐT và Mẫu số 3A HSMT xây lắp qua mạng một giai đoạn một túi hồ sơ quy định, kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự bao gồm 2 nội dung là loại kết cấu, cấp công trình, được xác định theo Phụ lục II Thông tư số 06/2021/TT-BXD. Tại Phụ lục I và Phụ lục II Thông tư số 06/2021/TT-BXD chỉ quy định loại công trình là công trình giao thông hoặc công trình hạ tầng kỹ thuật, không có quy định về công trình giao thông – hạ tầng kỹ thuật như yêu cầu của HSMT. Trong khi đó, tại mục thông tin dự thầu do Bên mời thầu kê khai, loại công trình được xác định là công trình thoát nước.

Về thiết bị thi công, HSMT yêu cầu một số thiết bị như: máy đào, máy lu 10 tấn (có giấy chứng nhận đăng ký xe máy chuyên dùng, giấy chứng nhận kiểm định của cơ quan nhà nước còn hiệu lực). Theo các nhà thầu, căn cứ các quy định hiện hành về an toàn trong thi công xây dựng (Thông tư số 16/2021/TT-BXD về ban hành QCVN 18:2021/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong thi công xây dựng; Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH về ban hành danh mục các loại máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động), các loại máy chuyên dụng như máy đào, máy lu không thuộc danh mục yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động.

Bên cạnh đó, HSMT quy định các loại thiết bị này phải có giấy chứng nhận kiểm định của cơ quan nhà nước còn hiệu lực, mà không phải của các tổ chức, đơn vị có chức năng kiểm định khác, theo nhà thầu là chưa đúng với quy định pháp luật hiện hành, là điều kiện hạn chế cạnh tranh trong đấu thầu, vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu.

HSMT còn bị phản ánh bất cập trong tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật đối với vật liệu xây dựng khi yêu cầu đơn vị cung cấp vật tư chính phải là nhà máy hoặc đại lý cấp 1, đính kèm tài liệu chứng minh (bản sao y công chứng). Nhà thầu cho rằng, tiêu chí này vi phạm quy định của pháp luật về thương mại, gây hạn chế cạnh tranh, làm khó nhà thầu tham dự, vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu.

Ngoài ra, các yêu cầu về nhân sự chủ chốt của HSMT cũng bị nhà thầu phản đối vì đòi hỏi nhiều chứng chỉ mà pháp luật không quy định.

Trước phản ánh của nhà thầu về việc HSMT có nhiều vi phạm, Bên mời thầu không có động thái nghiêm túc rà soát, điều chỉnh. Bước sang giai đoạn đánh giá HSDT, Gói thầu liên tục vấp kiến nghị của Công ty CP Tư vấn và Xây dựng CIC – đơn vị có giá dự thầu thấp nhất. Thực tế, Gói thầu đã mất 70 ngày để đánh giá HSDT với 3 lần gia hạn thời gian xét thầu. Toàn bộ các nội dung đánh giá HSDT của nhà thầu này bị phản ứng dữ dội. Sau đó, UBND phường Vĩnh Phước đã có quyết định hủy thầu với lý do “tất cả các HSDT không đáp ứng HSMT”. Quyết định này tiếp tục bị nhà thầu phản ứng vì bản chất là do những vi phạm của HSMT và quá trình đánh giá HSDT.

Theo cập nhật của phóng viên Báo Đấu thầu, hiện nay, Gói thầu chưa được công bố mời thầu lại. Tiến độ triển khai vẫn đang ở vạch xuất phát, trong khi thời gian thực hiện hợp đồng của Gói thầu chỉ 150 ngày.

Theo đánh giá của chuyên gia Phạm Minh Yến, để tăng cường hiệu quả công tác đấu thầu, đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công, cần đặc biệt coi trọng chất lượng đội ngũ tư vấn đấu thầu, lập HSMT và đánh giá HSDT chuẩn mực. Đây là giải pháp hữu hiệu tránh kiến nghị, khiếu nại, tránh trường hợp phải hủy thầu. Đồng thời, cần gắn trách nhiệm với các đơn vị, cá nhân để xảy ra nhiều vi phạm khi tổ chức đấu thầu.