Xử lý quỹ đất nông, lâm trường bàn giao cho địa phương: Cần phê duyệt phương án phù hợp với quy hoạch

(TN&MT) – Thực hiện các chính sách của Đảng, Nhà nước, thời gian qua, việc sắp xếp quỹ đất các nông, lâm trường đã có nhiều chuyển biến. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện, các địa phương còn lúng túng do chưa có quy định chi tiết về việc thu hồi quỹ đất do công ty nông, lâm nghiệp bàn giao cho địa phương.

Theo phản ánh của nhiều địa phương, việc quản lý đất đã bàn giao nếu không chặt chẽ rất dễ dẫn đến việc lấn chiếm, tranh chấp. Vì vậy, các địa phương được giao quản lý đất nông, lâm trường đều mong những vướng mắc sớm được tháo gỡ để gấp rút hoàn thành phương án sử dụng nhằm quản lý, sử dụng đất hiệu quả.

Theo Báo cáo của Bộ TN&MT vào tháng 7/2020 về kết quả thực hiện Nghị quyết số 112/2015/QH13 ngày 15/11/2015 và Nghị quyết số 113/2015/QH13 ngày 27/11/2015 của Quốc hội cho thấy, cả nước đã tiến hành rà soát 275 công ty, trong đó: giữ lại là 257 công ty (97 công ty do Trung ương quản lý, 160 công ty do địa phương quản lý).

Diện tích các nông, lâm trường dự kiến bàn giao về địa phương theo Nghị quyết số 112/2015/NQ-QH13 là 465.029 ha, nâng tổng số diện tích bàn giao về địa phương từ trước đến nay đạt 1.086.594 ha (theo Nghị quyết số 28-NQ/TW là 621.565 ha, theo Nghị quyết số 30-NQ/TW là 465.029 ha).

Đặc biệt, phần diện tích chưa có phương án (tạm giữ lại chưa giao) là 928.548 ha, bằng 85% tổng diện tích dự kiến bàn giao về địa phương.

Cần phê duyệt phương án phù hợp với quy hoạch khi xử lý quỹ đất nông, lâm trường bàn giao cho địa phương

Để giải quyết vấn đề này, Bộ TN&MT vừa ban hành Thông tư số 09 về sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đất đai. Trong đó, tại Điều 7 về sửa đổi, bổ sung Thông tư số 07/2015/TT-BTNMT ngày 26/2/2015 quy định việc lập phương án sử dụng đất; lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất; đo đạc, lập bản đồ địa chính; xác định giá thuê đất; giao đất, cho thuê đất và cấp CNQSDĐ…

Cụ thể, các bước xử lý quỹ đất bàn giao cho địa phương sẽ do Sở TN&MT chủ trì tổ chức đo đạc xác định cụ thể quỹ đất bàn giao cho địa phương theo đề án hoặc phương án sắp xếp, đổi mới và phát triển công ty nông, lâm nghiệp, phương án sử dụng đất của công ty nông, lâm nghiệp đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Cơ quan tài nguyên và môi trường lập hồ sơ trình UBND cấp có thẩm quyền quyết định giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệt; ký hợp đồng cho thuê đất đối với trường hợp thuê đất; chỉnh lý bản đồ địa chính (nếu có) để cấp Giấy chứng nhận, bàn giao đất trên thực địa và cập nhật hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.

Giải quyết nhu cầu sử dụng đất cho các đối tượng ưu tiên theo quy định tại Điều 15 của Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp; Việc giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất được thực hiện công khai, dân chủ, khách quan, trung thực, bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người liên quan.”

Thông tư cũng sửa đổi Điều 10 Thông tư 07 về việc giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận đối với công ty nông, lâm nghiệp. Theo đó, trên cơ sở đề án hoặc phương án sắp xếp, đổi mới và phát triển công ty nông, lâm nghiệp; phương án sử dụng đất của công ty nông, lâm nghiệp đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, Sở TN&MT có trách nhiệm lập hồ sơ trình UBND cấp tỉnh quyết định việc giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận đối với Công ty nông, lâm nghiệp.

Theo Điều 15, Nghị định 181 về thu hồi và bàn giao đất về địa phương đất nông, lâm trường có quy định về ưu tiên giải quyết và xử lý quỹ đất như sau: Đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương không có đất hoặc thiếu đất sản xuất, người đang nhận giao khoán trực tiếp sản xuất được giao đất hoặc thuê đất. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được tiếp tục sử dụng theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất.