Nghịch lý: Tàu thuyền sử dụng nhiên liệu ít gây ô nhiễm lại làm Trái đất nóng lên

Ngày 30/5, tạp chí Communications Earth and Environment công bố một nghiên cứu mới, tiết lộ việc chuyển đổi sử dụng nhiên liệu ít lưu huỳnh trong ngành vận tải biển có thể đẩy nhanh quá trình ấm lên toàn cầu, thậm chí góp phần gây ra mức nhiệt kỷ lục trong năm vừa qua.

Sự chuyển đổi và hệ quả

Từ năm 2020, ngành vận tải biển toàn cầu bắt đầu chuyển sang sử dụng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh thấp theo quy định của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO). Quy định này nhằm giảm ô nhiễm không khí, đã giúp cắt giảm 80% lượng khí thải lưu huỳnh dioxide từ tàu thuyền. Tuy nhiên, theo nghiên cứu, việc giảm hàm lượng lưu huỳnh đã dẫn đến một hiệu ứng không mong muốn: tăng tốc độ ấm lên toàn cầu.

Các hạt tí hon trong chất ô nhiễm lưu huỳnh trước đây giúp phản xạ ánh sáng Mặt trời trở lại không gian, tạo ra hiệu ứng làm mát tạm thời cho Trái đất. Khi hàm lượng lưu huỳnh giảm, khả năng phản xạ này cũng giảm theo, dẫn đến tốc độ ấm lên tăng gấp đôi hoặc hơn trong thập kỷ này.

Nhóm nghiên cứu, do nhà khoa học Tianle Yuan từ Trung tâm Bay Vũ trụ Goddard của NASA dẫn đầu, đã kết hợp các quan sát vệ tinh và bản mô phỏng để ước tính tác động của việc giảm lưu huỳnh. Yuan cho biết, sự sụt giảm nhanh chóng này đã gây ra hiệu ứng “sốc” với Trái đất, làm giảm khả năng phản xạ năng lượng Mặt trời của các đám mây, dẫn đến hành tinh ấm lên. “Về cơ bản, tốc độ ấm lên sẽ tăng gấp đôi trong những năm 2020,” Yuan nói.

Tác động không đồng đều và biến động khí hậu

Hiệu ứng nói trên không đồng đều trên toàn cầu, với ảnh hưởng mạnh hơn ở khu vực Bắc Đại Tây Dương, dẫn đến nhiệt độ bề mặt nước biển ấm hơn. Điều này góp phần gây ra hiện tượng ấm lên bất thường mà thế giới trải qua trong năm 2023 và 2024. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu không thể xác định chính xác mức độ ảnh hưởng của việc giảm lưu huỳnh so với các yếu tố khác như El Nino.

Năm 2023 được ghi nhận là năm nóng nhất trong lịch sử và xu hướng này dự kiến tiếp tục trong năm 2024, với nhiệt độ trên cạn và trên biển đạt mức cao mới hàng tháng. Hoạt động của con người là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng ấm lên, và việc giảm ô nhiễm không khí thông qua nhiên liệu ít lưu huỳnh trong vận tải biển đã có những tác động phức tạp, góp phần vào hiện tượng này.

Nghiên cứu mới nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ hơn về các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm và những hệ quả tiềm ẩn của chúng đối với khí hậu toàn cầu. Sự cân nhắc kỹ lưỡng và các giải pháp bền vững là cần thiết để đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Tùng Lâm (T/h)