Chuyển cơ quan điều tra dự án do Sở Tài nguyên và Môi trường Lạng Sơn là chủ đầu tư

Thanh tra tỉnh Lạng Sơn có Kết luận số 51/KL-TTr, thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện Gói thầu mua sắm trang thiết bị thuộc Dự án nâng cao năng lực quan trắc và giám sát môi trường trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn do Sở Tài nguyên và Môi trường là chủ đầu tư.

Dự án nâng cao năng lực quan trắc và giám sát môi trường trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1781/QĐ-UBND ngày 30/9/2019. Quy mô dự án gồm 3 trạm quan trắc không khí tự động (tại 3 điểm là Nhà văn thôn Đồng Lai, xã Đồng Tân, huyện Hữu Lũng; Nhà văn hoá thôn Chiến Thắng, thị trấn Chi Lăng, huyện Chi Lăng; Trạm Y tế xã Hồng Phong, huyện Cao Lộc); 01 trạm quan trắc nước tự động tại điểm cầu Mai Pha, xã Mai Pha, TP. Lạng Sơn; 01 trung tâm điều hành, đầu tư máy móc, thiết bị cho phòng thí nghiệm để phục vụ nhu cầu phân tích, quan trắc hiện trạng của Trung tâm Tài nguyên và Môi trường thuộc Sở TN&MT. Tổng mức đầu tư hơn 47 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách sự nghiệp môi trường, do chủ đầu tư trực tiếp quản lý.

Trong các gói thầu của dự án, Gói thầu số 5 Mua sắm trang thiết bị cho dự án được Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn ký Quyết định số 1942/QĐ-UBND ngày 10/10/2019 phê duyệt với giá gói thầu là 42.512.925.000 đồng, thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu từ quý IV/2019.

Sau khi tổ chức lựa chọn nhà thầu, ngày 06/12/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lạng Sơn đã ký Hợp đồng với nhà thầu trúng thầu là liên danh Công ty Cổ phần Uy tín toàn cầu và Công ty Cổ phần Tư vấn Công nghệ và Thiết bị Phan Lê để thực hiện Gói thầu số 5.

Nhà thầu Liên danh đã hoàn thành việc mua sắm, lắp đặt trang thiết bị của Dự án. Sau khi nghiệm thu, ngày 22/01/2020, chủ đầu tư đã hoàn thành thanh toán cho nhà thầu liên danh theo giá trị của hợp đồng.

Theo Thanh tra tỉnh Lạng Sơn, kết quả thanh tra cho thấy, việc lập, thẩm định Dự án có nội dung chưa đảm bảo quy định, cụ thể: Nhà thầu tư vấn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế bản vẽ thi công sử dụng Báo giá thiết bị của Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Công nghệ Tân Phú để lập dự toán; mặc dù Báo giá thiết bị có quy định “Hiệu lực của Báo giá là 90 ngày kể từ ngày thông báo”, tuy nhiên Báo giá không có thông tin về ngày, tháng phát hành báo giá, do đó không có cơ sở để xác định hiệu lực của Báo giá; trách nhiệm thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường và nhà thầu tư vấn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, cần được nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm.

Việc thẩm định giá thiết bị đề nghị mua sắm cho các trạm quan trắc, Sở TN&MT có tờ trình đề nghị Sở Tài chính tỉnh Lạng Sơn thẩm định dự toán. Kết quả thanh tra cho thấy, Sở Tài chính tiếp nhận và thực hiện thẩm định giá là đúng thẩm quyền theo quy định. Tuy nhiên, Sở Tài chính chỉ căn cứ giá thẩm định tại Chứng thư thẩm định giá của Công ty Cổ phần định giá và tư vấn đầu tư quốc tế (Valuinco) để ban hành Văn bản trả lời gửi Sở TN&MT là chưa đảm bảo chặt chẽ theo quy định tại Điều 25 Nghị định số 89/2013/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật giá về thẩm định giá, cần được nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm.

Về nghiệm thu, bàn giao thiết bị các trạm quan trắc, trong quá trình thực hiện hợp đồng, nhà thầu Liên danh có đề xuất thay đổi về model, xuất xứ, thông số kỹ thuật đối với 12 danh mục thiết bị với tổng giá trị là 893,37 triệu đồng, với lý do hãng sản xuất đã ngừng sản xuất model cũ thay thế bằng model mới, thay đổi địa điểm và quy mô sản xuất, một số thiết bị không còn sản xuất tại địa điểm trong hồ sơ trúng thầu, 01 thiết bị do lỗi đánh máy khi lập hồ sơ dự thầu. Tuy nhiên, Sở TN&MT tỉnh Lạng Sơn không làm rõ lý do đề nghị thay thế thiết bị. Đồng thời không kiểm tra, thẩm định các thiết bị đề nghị được thay thế có đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn, chất lượng theo hồ sơ mời thầu hay không. Không tổ chức thẩm định giá các thiết bị đề nghị được thay thế…

Kết luận Thanh tra tỉnh Lạng Sơn nhấn mạnh: “Trách nhiệm thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường và nhà thầu cung cấp thiết bị; cần được kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của cá nhân, bộ phận đã để xảy ra hạn chế, thiếu xót này, tuỳ theo tính chất mức độ xử lý theo quy định”.

Quá trình kiểm tra hồ sơ nghiệm thu cho thấy còn có nội dung không đảm bảo quy định. Cụ thể, biên bản nghiệm thu thiết bị chạy thử liên động không tải đối với Trạm quan trắc nước tự động (ngày 21/12/2019), không ghi ngày tháng và thành phần tham gia nghiệm thu là không đúng quy định. Cần được nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm;

Các Biên bản nghiệm thu thiết bị trước khi lắp đặt tại Trung tâm điều hành và 04 trạm quan trắc đều không đánh giá tình trạng nghiệm thu thiết bị “Đạt” hay “Không đạt”; không đánh giá về chất lượng thiết bị được nghiệm thu, kết luận nghiệm thu (chấp nhận hay không chấp nhận nghiệm thu) theo quy định. Cần được nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm;

Có 20 loại thiết bị được Chủ đầu tư, nhà thầu Liên danh, nhà thầu tư vấn giám sát thi công lắp đặt thiết bị và đơn vị sử dụng tổ chức nghiệm thu, trong khi thực tế tại thời điểm nghiệm thu chưa có thiết bị. Cụ thể, thời điểm nghiệm thu thiết bị trước khi lắp đặt là ngày 15/12/2019, trong khi thời điểm các thiết bị này được nhập khẩu về Việt Nam theo các Tờ khai Hải quan là sau ngày 15/12/2019.

“Trách nhiệm về những thiết sót, sai phạm trên thuộc về nhà thầu tư vấn giám sát thi công lắp đặt thiết bị và Sở Tài nguyên và Môi trường. Mặc dù đến thời điểm thanh tra, các thiết bị đã được lắp đặt theo số lượng, chủng loại thể hiện tại các Biên bản nghiệm thu. Tuy nhiên, cần được kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của cá nhân, bộ phận đã để xảy ra hạn chế, thiếu sót này, tuỳ theo tình chất, mức độ để xử lý theo quy định”. Kết luận Thanh tra tỉnh Lạng Sơn nhấn mạnh.

Liên quan đến thực hiện hợp đồng, Chánh thanh tra tỉnh trước đó đã có văn bản chuyển cơ quan điều tra, Công an tỉnh Lạng Sơn điều tra làm rõ một số dấu hiệu sai phạm, trong đó có nội dung nhà thầu không thực hiện đúng thỏa thuận liên danh, không thực hiện đúng theo hợp đồng đã ký với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh.

Cụ thể, Công ty CP Tiến bộ quốc tế (Công ty AIC) không phải là thành viên của Liên danh nhà thầu nhưng thực hiện nhập khẩu và cung cấp thiết bị để thực hiện lắp đặt 3 trạm quan trắc không khí tự động.

Đối với việc xác định, thanh toán chi phí lựa chọn nhà thầu, Thanh tra tỉnh Lạng Sơn cho biết chi phí lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, thẩm định hồ sơ mời thầu, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu là 127,5 triệu đồng.

Qua thanh tra cho thấy, Công ty TNHH tư vấn và xây dựng HDC là nhà thầu tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu. Quá trình thực hiện, doanh nghiệp đã không thực hiện công việc thẩm định hồ sơ mời thầu, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu. Tuy nhiên Sở Tài nguyên và Môi trường đã thanh toán chi phí thẩm định hồ sơ mời thầu, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu cho Công ty HDC toàn bộ chi phí, số tiền này vượt mức theo quy định 42,5 triệu đồng nên phải xử lý thu hồi.

Trong những hạn chế, thiếu sót, vi phạm có nội dung phải chuyển cơ quan điều tra để tiếp tục điều tra làm rõ, Thanh tra tỉnh Lạng Sơn chỉ ra nguyên nhân do công tác chỉ đạo của lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lạng Sơn còn chưa sâu sát. Việc phối hợp giữa các cơ quan trong quá trình thực hiện chưa đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định pháp luật. Năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm của một số công chức, viên chức trong tham mưu, thực hiện còn hạn chế.