Thủ đoạn đánh cắp thông tin cá nhân thông qua virus cài trong tập file nén
Nạn nhân của trường hợp lừa đảo được phản ánh là chị A đang làm ở vị trí marketing của một công ty hỗ trợ thủ tục hành chính doanh nghiệp. Chị A được phân công phụ trách việc kiểm tra nhanh CV (Hồ sơ lý lịch/hồ sơ xin việc) của những ứng viên dự tuyển vào các vị trí việc làm.
Ngày 25/4, chị A nhận được CV của một ứng viên nộp qua ứng dụng Zalo. Do thời gian cuối tháng 4/2024 cũng là đợt cuối cùng phỏng vấn thực tập sinh cho công ty nên chị A đã kiểm tra ngay để ứng viên kịp thời gian đến phỏng vấn. Trong khi các ứng viên khác đều nộp CV bằng các tệp ảnh hay tệp pdf, một đối tượng tự xưng là Nguyễn Ngọc Trinh gửi tệp nén tên CV có đuôi zip.
Sau khi tải tệp nén CV về máy và giải nén tệp không thành công, nạn nhân không nghi ngờ gì và yêu cầu đối tượng mạo danh ứng viên dự tuyển gửi lại tệp CV. Tuy nhiên, khoảng 1 giờ sau, tài khoản ngân hàng của chị A có thông báo đã trừ 800.000 đồng ở giao dịch mạng xã hội Facebook. Tài khoản ngân hàng của chị A lúc đầu có 35 triệu đồng, dùng để liên kết với Facebook khi cần chạy quảng cáo.
Ngay sau đó, tài khoản của chị A tiếp tục bị trừ liên tiếp 5 lần với số tiền gần 8 triệu đồng. Lúc này, nạn nhân mới vào tài khoản ngân hàng kiểm tra và chuyển số tiền còn lại sang tài khoản của một người bạn. Không chỉ tài khoản ngân hàng, tất cả các tài khoản khác như email, mạng xã hội Facebook, Zalo… của chị A đều đã bị đối tượng lừa đảo chiếm đoạt. Đối tượng lừa đảo còn tiếp tục tìm cách đăng nhập các email khác của nạn nhân với mục đích chiếm đoạt dữ liệu. Ngoài ra, nạn nhân còn phát hiện máy tính của mình bị dính virus, chiếm quyền sử dụng và bị các đối tượng điều khiển từ xa.
Đối tượng lừa đảo mạo danh ứng viên dự tuyển để gửi tệp nén CV lừa người dùng cài mã độc nhằm chiếm đoạt thông tin, tài sản
Theo phân tích của chuyên gia an toàn thông tin, ở góc độ kỹ thuật, có 2 khả năng dẫn đến việc người mở tập file CV bị chiếm quyền điều khiển thiết bị và bị đánh cắp tiền.
Thứ nhất, đối tượng lừa đảo khai thác lỗ hổng của công cụ giải nén. Khi thực hiện giải nén, mã độc sẽ khai thác lỗ hổng, từ đó lấy cắp các sao lưu thông tin truy cập (cookie) trên máy. Khả năng thứ 2 là tệp sau khi giải nén cài mã độc nên khi chạy tệp, mã độc được phát tán.
Để phòng tránh việc trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo mạo danh như trường hợp kể trên, các chuyên gia Cục An toàn thông tin khuyên người dùng cần cẩn trọng khi nhận được các thư điện tử, tệp file đính kèm lạ, đặc biệt là các tệp nén.
Mọi người nên xác nhận với người gửi qua một kênh khác như gọi điện để đảm bảo chắc chắn tệp đó là bạn mình gửi trước khi mở ra. Người dùng không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng khi có yêu cầu khai báo thông tin từ các email; nên sử dụng phần mềm diệt virus quét các tập tin đính kèm trong email; đồng thời, cần lưu ý vấn đề an toàn nếu sử dụng email khi kết nối vào các mạng không dây công cộng.
Bên cạnh đó, để tăng cường bảo mật, mọi người không nên dùng một email cho nhiều dịch vụ trên internet, đặc biệt là các dịch vụ quan trọng; thường xuyên thay đổi mật khẩu email đủ mạnh, không để mật khẩu mặc định; cài đặt bảo mật 2 lớp cho email để xác thực bằng điện thoại, giúp có thể khôi phục email khi bị hacker tấn công.
Khánh Mai (t/h)