Giữ tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc như hiện hành

Bộ LĐTBXH vừa có phản hồi về kiến nghị của Hiệp hội Dệt may Việt Nam liên quan đến đề nghị nghiên cứu giảm tỷ lệ đóng BHXH. Thông tin về vấn đề này, Bộ LĐTBXH cho biết, BHXH là sự bảo đảm thay thế, hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm, hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động, hoặc chết, trên cơ sở đóng vào Quỹ BHXH.

Việc quy định tỷ lệ đóng BHXH cần được xem xét trong việc xác định mô hình, chính sách, quyền lợi hưởng các chế độ của người lao động và nhân thân của họ, mức độ bao phủ, các yếu tố kinh tế vĩ mô, cũng như sự phát triển kinh tế, GDP bình quân đầu người… Bộ LĐTBXH cho rằng, xét về tỷ lệ đóng BHXH đơn thuần, thì Việt Nam là một trong những nước hiện cao tương đối so với các nước trong khu vực.

Tuy nhiên, theo tỷ lệ hưởng thì quyền lợi hưởng chế độ ốm đau và thai sản được đánh giá là cao, đặc biệt là chế độ hưu trí. Hiện cao nhất trên thế giới với tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 75%, trong khi các nước khác duy trì ở mức 35-50%.

Ảnh minh họa

“Việc thực hiện điều chỉnh tỷ lệ đóng BHXH sẽ tác động rất lớn đến bộ phận người tham gia BHXH nói riêng, và cả xã hội nói chung. Do đó, việc giữ tỷ lệ đóng BHXH như hiện hành sẽ góp phần bảo đảm ổn định chính sách BHXH, và quyền lợi của người lao động”, Bộ LĐTBXH nêu rõ.

Hiện nay, tỷ lệ đóng BHXH đối với người lao động là 10,5%, bao gồm BHXH 8%, bảo hiểm y tế 1,5%, bảo hiểm thất nghiệp 1%. Người sử dụng lao động đóng 21,5%, trong đó 17,5% BHXH, 3% bảo hiểm y tế và 1% bảo hiểm thất nghiệp. Như vậy, tổng tỷ lệ đóng của cả người lao động và người sử dụng lao động là 32%.

Thực tế, vấn đề giảm tỷ lệ đóng BHXH không phải lần đầu mới được đề cập. Trước đó, hồi tháng 10 năm ngoái, 13 hiệp hội doanh nghiệp trong các lĩnh vực như dệt may, da giày – túi xách, thủy sản… cũng kiến nghị đưa tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc của người lao động và người sử dụng lao động về mức đóng của năm 2009. Tức là người lao động đóng 5%, người sử dụng lao động đóng 15%, tổng là 20%.

Khi phản hồi nội dung này, BHXH Việt Nam cũng cho rằng mức đóng BHXH đã được tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng, toàn diện trong các mối quan hệ như: Tương quan, phù hợp với mức hưởng; giá trị thực tế của mức đóng, mức hưởng; giữa thời gian đóng – hưởng, mức độ bao phủ của các chế độ; nguyên tắc chia sẻ chủ yếu đối với các chế độ ngắn hạn.

Việc đánh giá tỷ lệ đóng BHXH cần được xem xét gắn với mối quan hệ giữa mức đóng với quyền lợi hưởng các chế độ, các yếu tố kinh tế vĩ mô, như sự phát triển kinh tế, GDP bình quân đầu người, cơ cấu kinh tế, sự phát triển của thị trường lao động, chi phí lao động…

Trước đó, tỷ lệ đóng BHXH chỉ được cân nhắc điều chỉnh tăng có lộ trình trong Luật BHXH 2007. Từ Luật BHXH 2014 đến dự thảo Luật (sửa đổi) hiện nay đều không xem xét đến vấn đề này, để đảm bảo tính ổn định, bền vững.