Quảng Trị: Giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu

(Xây dựng) – Có thể khẳng định, dự báo kế hoạch đầu tư công của tỉnh Quảng Trị năm 2024 diễn ra trong điều kiện có những thuận lợi, tuy nhiên tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công những tháng đầu năm vẫn chưa đạt yêu cầu.

Cầu bắc qua sông Thạch Hãn thuộc dự án đường ven biển kết nối hành lang kinh tế Đông Tây, tỉnh Quảng Trị – Giai đoạn 1 đang được thi công.

Ngay từ những tháng đầu năm công tác chỉ đạo điều hành về giải ngân vốn đầu tư công được UBND tỉnh Quảng Trị triển khai quyết liệt, bằng các giải pháp cụ thể nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện vốn đầu tư công. Đó là thường xuyên tổ chức các phiên họp chuyên đề, kiểm tra thực địa để nắm bắt tình hình và trực tiếp chỉ đạo giải quyết kịp thời; ban hành nhiều văn bản điều hành yêu cầu Giám đốc các Sở, Thủ trưởng các ban ngành cấp tỉnh, Chủ tịch UBND huyện và chủ đầu tư tăng cường công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện, chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh về kết quả giải ngân kế hoạch đầu tư công của đơn vị, địa phương mình… Tuy nhiên, quá trình triển khai còn gặp một số khó khăn, hạn chế ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân chung của toàn tỉnh, nên tỷ lệ giải ngân đạt còn thấp so với kế hoạch. Cụ thể, hết quý I, tổng giá trị giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 của tỉnh Quảng Trị là 205,436 tỷ đồng, đạt 8,7% kế hoạch tỉnh giao đầu năm và đạt 12,7% kế hoạch thực tế tỉnh triển khai thực hiện.

Vậy đâu là nguyên nhân việc giải ngân vốn đầu tư công ở Quảng Trị chưa đạt yêu cầu đề ra? Qua tìm hiểu, phóng viên Báo điện tử Xây dựng ghi nhận: Quy trình thực hiện dự án đầu tư công phải thực hiện theo trình tự hoặc đồng thời các thủ tục pháp lý, thủ tục hành chính được quy định tại nhiều văn bản và thực tiễn còn tồn tại nhiều nội dung chồng chéo, quy định chưa rõ ràng nên việc triển khai còn gặp nhiều khó khăn, thời gian hoàn thiện các thủ tục kéo dài. Đồng thời, đặc thù của chi đầu tư, việc giải ngân vốn cần thời gian để thi công, tích lũy khối lượng, phụ thuộc vào tiến độ hợp đồng mới có thể làm thủ tục thanh toán nên tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thường thấp.

Bên cạnh nguyên nhân khách quan đó thì còn một số chủ đầu tư có tâm lý dồn khối lượng nghiệm thu, thanh toán một lần vào các tháng cuối năm. Luật Đấu thầu 2023 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2024 nhưng đến ngày 27/02/2024 Chính phủ mới ban hành Nghị định hướng dẫn đã ảnh hưởng đến tiến độ phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, tổ chức lựa chọn nhà thầu của các dự án đầu tư. Kế hoạch đầu tư từ các nguồn thu năm 2024 là 845 tỷ đồng, chiếm 36% kế hoạch toàn tỉnh. Và mặc dù những tháng đầu năm, các nguồn thu có nhiều dấu hiệu khởi sắc nhưng số thu nộp vào ngân sách Nhà nước còn chậm nên nhiều công trình vẫn chưa có vốn để triển khai thực hiện và giải ngân kế hoạch. Tính đến ngày 31/3/2024 số thu đã nộp vào ngân sách Nhà nước là 104,322 tỷ đồng, bằng 12,4% kế hoạch giao. Công tác giải phóng mặt bằng vẫn là một trong những điểm nghẽn trong thực hiện các dự án đầu tư; công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập, chậm được xử lý ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thực hiện của một số dự án. Nhiều công trình gặp khó khăn, vướng mắc về đất làm vật liệu san lấp ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân kế hoạch như: Đường ven biển kết nối hành lang kinh tế Đông Tây, tỉnh Quảng Trị – giai đoạn 1; Hạ tầng cơ bản cho phát triển toàn diện các tỉnh Quảng Trị; Hạ tầng khu tái định cư tại xã Trung Giang, huyện Gio Linh…

Một số chủng loại vật liệu, vật tư, thiết bị chưa có trong công bố giá của tỉnh Quảng Trị, nên các chủ đầu tư phải thuê đơn vị tư vấn lập chứng thư giá để làm cơ sở phê duyệt dự toán hoặc cập nhật dự toán gói thầu trước khi tổ chức lựa chọn nhà thầu. Trong khi đó, có rất ít đơn vị tư vấn lập chứng thư thẩm định giá và các đơn vị thường từ chối thực hiện lập chứng thư thẩm định giá do lo ngại về trách nhiệm pháp lý khi thanh kiểm tra. Do đó, hiện nay việc xác định giá một số loại vật liệu, vật tư, thiết bị xây dựng trong các công trình đang gặp khó khăn…

Để phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch đầu tư công năm 2024 theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ và UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Trị đã kiến nghị UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo các đơn vị, địa phương khẩn trương khắc phục, xử lý các vướng mắc, hạn chế như đã nêu trên; Đồng thời đề xuất, kiến nghị UBND tỉnh này tiếp tục đôn đốc, chỉ đạo quyết liệt một số nội dung liên quan đến công tác giải ngân vốn đầu tư công của năm 2024.