Phát biểu của Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị tại Hội nghị công bố Đồ án Quy hoạch chung Thành phố và Khu Kinh tế cửa khẩu Hà Tiên đến năm 2040

(Xây dựng) – Sáng 15/3, UBND tỉnh Kiên Giang phối hợp với Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị công bố Đồ án Quy hoạch chung Thành phố và Khu Kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang đến năm 2040. Báo điện tử Xây dựng xin trân trọng đăng toàn văn bài phát biểu của Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị.

Đồng chí Nguyễn Thanh Nghị – Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng phát biểu tại Hội nghị công bố Đồ án Quy hoạch chung Thành phố và Khu Kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang đến năm 2040.

Toàn văn bài phát biểu như sau:

Thưa các vị đại biểu và bà con nhân dân tham dự Hội nghị!

Hôm nay, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, tôi rất vui mừng và phấn khởi đến dự Hội nghị công bố Đồ án Quy hoạch chung thành phố và Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang đến năm 2040. Lời đầu tiên tôi xin gửi tới các quý vị đại biểu, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Kiên Giang, thành phố Hà Tiên và bà con nhân dân lời chúc sức khỏe và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu!

Thành phố Hà Tiên là thành phố ven biển phía Tây Bắc của tỉnh Kiên Giang, vùng đất biên thùy Tây Nam tổ quốc, là một đô thị truyền thống với 316 năm hình thành và phát triển, ngoài sức hấp dẫn đến từ cảnh quan và quần cư đô thị lâu đời, nổi tiếng với 10 cảnh đẹp tiêu biểu của Vùng đất Nam Bộ. Thành phố Hà Tiên nằm trong vùng sinh thái đặc biệt với nhiều hệ sinh thái tự nhiên độc đáo gồm cả hệ sinh thái biển đảo, hệ sinh thái ngập nước, núi đồi, rừng, hệ sinh thái nông nghiệp, nông thôn và không gian đô thị; một vùng đất lịch sử, nhiều di sản văn hóa, giàu truyền thống cách mạng, kiên cường, bất khuất; là nơi có Tao đàn Chiêu Anh các, tiếp giáp Campuchia với đường biên giới 14 km, đô thị Hà Tiên có cửa khẩu quốc tế Hà Tiên, phía Tây và Tây Nam giáp biển, với đường bờ biển dài 26 km, thông thương với Campuchia. Đây là những lợi thế rất to lớn để kết nối giao thương trực tiếp đến các quốc gia Đông Nam Á, phát triển kinh tế một cách toàn diện và đồng thời tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ bảo đảm an ninh, quốc phòng, bảo vệ chủ quyền quốc gia biên giới, biển đảo phía Tây Nam của đất nước.

Việc xây dựng và phát triển Hà Tiên đã được Chính phủ, các cơ quan Trung ương và tỉnh Kiên Giang quan tâm từ rất sớm. Đồ án quy hoạch chung thị xã và khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 32/2000/QĐ-TTg ngày 03/3/2000. Sau hơn 20 năm thực hiện quy hoạch đã phát huy tác dụng quan trọng, là cơ sở để đầu tư xây dựng, nâng cao trình độ phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đáng kể cho đô thị Hà Tiên. Đến nay, thành phố Hà Tiên đã được công nhận là đô thị loại III, trở thành một trong những thành phố giáp biển hấp dẫn nhất của Vùng đồng bằng sông Cửu Long với hạ tầng khá đồng bộ, diện mạo đô thị ngày càng khang trang, khởi sắc nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng. Năm 2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt thành lập thành phố Hà Tiên trực thuộc tỉnh Kiên Giang tại Nghị quyết số 573 năm 2018. Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 21/2020/QĐ-TTg thành lập Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang. Đây là thành quả của những nỗ lực không ngừng nghỉ, tâm huyết, trí tuệ và công sức của đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Kiên Giang và thành phố Hà Tiên qua nhiều thế hệ.

Tuy nhiên, trước điều kiện và yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, Quy hoạch và phát triển đô thị Thành phố Hà Tiên, Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên cũng đã bộc lộ những tồn tại, bất cập như:

(1) Mô hình, động lực phát triển thành phố Hà Tiên theo quy hoạch từ năm 2000 đã đến giới hạn, thiếu các hạt nhân tạo thị và động lực tăng trưởng mới. Phạm vi quy hoạch chung trước đây chỉ chiếm khoảng 1/6 diện tích tự nhiên của thành phố, không gian đô thị, bị bó hẹp với cấu trúc cài răng lược, chồng lấn chức năng giữa khu kinh tế và đô thị, giữa khu vực dân sinh với các chức năng ngoài đô thị; Các quy hoạch phân khu và chi tiết không xác lập được các giới hạn tăng trưởng tối ưu, từ đó dẫn tới khai thác chưa tối ưu giá trị quỹ đất và không gian đô thị…

(2) Hà Tiên là một trong các đô thị có mật độ di sản cao, du lịch phát triển nhanh, nhưng hạ tầng kinh tế, du lịch, tổ chức không gian phục vụ du lịch chưa tương xứng. Nhiều tiềm năng, lợi thế đặc biệt về di sản văn hóa – lịch sử, cảnh quan và văn hóa cộng đồng của Thành phố cũng chưa được đánh giá chính xác và phát huy giá trị đúng mức, chưa đáp ứng được nhu cầu và nguyện vọng của người dân. Năng lực cạnh tranh nội vùng, quốc gia, quốc tế của Thành phố cũng chưa được xác lập một cách rõ nét và vượt trội.

(3) Quá trình hình thành và phát triển Hà Tiên đã diễn ra trong nhiều thời kỳ với xu thế, trình độ, công nghệ và phong cách khác nhau. Hệ thống khung hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, tiện ích đô thị, nông thôn và các khu vực chức năng ngoài đô thị (công nghiệp, cửa khẩu, du lịch) chưa hoàn thiện và tương thích.

(4) Hiện nay, các quy hoạch đô thị và nông thôn trong địa bàn vẫn được triển khai thực hiện, song do hạn chế của ranh giới quy hoạch chung dẫn tới chưa xác lập được hệ thống khung pháp lý về quản lý đô thị, đầu tư xây dựng hoàn chỉnh cho toàn thành phố.

Trước những yêu cầu của thực tế đặt ra như trên, nhằm xây dựng và phát triển Hà Tiên xứng đáng trở thành trung tâm kinh tế – xã hội của tỉnh Kiên Giang, một trong những trung tâm kinh tế hấp dẫn của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đô thị di sản của cả nước, việc lập Quy hoạch chung thành phố và Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên cho thời kỳ quy hoạch mới, đến năm 2040 là hết sức cần thiết và kịp thời.

Đồng chí Nguyễn Thanh Nghị – Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng trao quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đồ án Quy hoạch chung Thành phố và Khu Kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang đến năm 2040.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu!

Sau quá trình nghiên cứu và thực hiện các trình tự, thủ tục lập, thẩm định quy hoạch một cách nghiêm túc, công phu, khoa học và chặt chẽ, ngày 22/02/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 189/QĐ-TTg phê duyệt Đồ án Quy hoạch chung Thành phố và Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang đến năm 2040 với các mục tiêu chính là:

– Xây dựng thành phố và Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang trở thành trung tâm kinh tế, thương mại, du lịch văn hóa – di sản vùng đồng bằng sông Cửu Long.

– Phát triển thành phố Hà Tiên bền vững, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế – xã hội hiện đại, xác định vị thế trở thành một điểm đến văn hóa – di sản giàu bản sắc; bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

– Quy hoạch không gian đô thị, khu kinh tế cửa khẩu, nâng cao hiệu năng liên kết vùng, gắn phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền biên giới, biển đảo, tạo tiền đề đạt tiêu chuẩn đô thị loại II trước năm 2030, phù hợp với định hướng quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia.

– Quản lý phát triển đô thị theo hướng hiện đại, phát triển xanh và thông minh, tiết kiệm năng lượng; thu hút đầu tư; đào tạo nguồn nhân lực; thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đồ án quy hoạch xác định phát triển Hà Tiên gắn với 03 nhóm chiến lược gồm: (1) Các chiến lược phát triển tổng quan; (2) Các chiến lược phát triển đô thị và kinh tế cốt lõi; và (3) Các chiến lược phát triển nền tảng.

Trên cơ sở đó, định hướng phát triển không gian theo mô hình đô thị di sản, lưỡng cực, nhất thể, đa trung tâm và được chia thành 08 khu vực phát triển: Đô thị truyền thống, đô thị phát triển du lịch di sản, văn hóa, lịch sử, tham quan danh lam thắng cảnh; đô thị cửa khẩu, logistics, du lịch nghỉ dưỡng quá cảnh, mua sắm, du lịch sinh thái ngập nước; đô thị du lịch cộng đồng, công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao; đô thị du lịch chuyên đề, du lịch khám phá, sinh thái biển, phát triển cảng, sân bay chuyên dụng phục vụ du lịch và giao thông đô thị kết nối với Phú Quốc và cùng lân cận…với hệ thống hạ tầng kinh tế – xã hội và hạ tầng kỹ thuật đồng bộ; tổ chức không gian, sử dụng đất và kiến trúc cảnh quan phù hợp đặc trưng của từng khu vực phát triển, có tính toán đến yêu cầu bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, bảo vệ chủ quyền quốc gia biên giới, biển đảo

Quy hoạch chung lần này đã cụ thể hóa các nghiên cứu chiến lược về lấn biển, xây dựng đảo nhân tạo để tạo quỹ đất phát triển, mở rộng không gian đáp ứng cho các hoạt động kinh tế – xã hội của thành phố Hà Tiên nói riêng và tỉnh Kiên Giang nói chung, trong khi vẫn giữ lại được các không gian di sản thiên nhiên đặc trưng, không gian di sản văn hóa giàu truyền thống, các vùng nông nghiệp đặc thù vốn có của Hà Tiên với yêu cầu đảm bảo môi trường sinh thái biển đảo, địa chất, thủy văn; đánh giá tác động môi trường chặt chẽ trong triển khai thưc hiện.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu!

Với Quy hoạch tỉnh Kiên Giang được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 03/11/2023, quy hoạch chung thành phố Phú Quốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 06/2/2024; Đồ án Quy hoạch chung Thành phố Rạch Giá được UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt ngày 18/4/2023 và Quy hoạch chung Thành phố và Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 22/02/2024 được công bố hôm nay, hệ thống quy hoạch của tỉnh Kiên Giang đã tương đối hoàn chỉnh, là một công cụ, cơ sở rất quan trọng để tỉnh Kiên Giang và 3 động lực phát triển là Rạch Giá, Phú Quốc và Hà Tiên có điều kiện phát triển tốt hơn nữa trong thời gian tới, là cơ sở quan trọng để thu hút đầu tư, phát triển Hà Tiên. Đây là cố gắng, nỗ lực và quan tâm của tỉnh cho công tác quy hoạch.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu!

Có thể khẳng định, Đồ án Quy hoạch chung thành phố và Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang đến năm 2040 là một trong những đồ án quy hoạch được thực hiện theo một quy trình chặt chẽ và toàn diện trên cả hai phương diện bảo tồn và phát triển. Đồ án đã thể hiện quá trình nghiên cứu khoa học, bài bản đặc thù, đặc trưng độc đáo của đô thị lịch sử Hà Tiên trong mối quan hệ hữu cơ giữa các giá trị di sản, lịch sử, sinh thái, nhân văn trong lịch sử hiện tại và tương lai. Đồ án cũng đã có cách tiếp cận phù hợp, cân bằng giữa nhu cầu của đời sống hiện tại và các nguyên tắc bảo tồn di sản; tôn trọng tối đa yếu tố gốc đã được phát hiện trong khu vực, đồng thời tạo cơ hội phát triển du lịch văn hóa, chú trọng nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng dân cư. Đồ án đã đảm bảo quy trình, thủ tục, có sự tham gia, đóng góp tích cực của các cấp, các ngành, các nhà khoa học, các chuyên gia và cộng đồng dân cư.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu!

Để việc tổ chức thực hiện và triển khai Quy hoạch chung Thành phố và Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên đến năm 2040 bảo đảm các quan điểm, nguyên tắc, mục tiêu, tính chất và tuân thủ định hướng phát triển không gian, kiến trúc cảnh quan, hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đã được hoạch định, nhân Hội nghị công bố quy hoạch này, tôi đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Kiên Giang lãnh đạo, chỉ đạo Thành ủy, UBND thành phố Hà Tiên, Ban quản lý Khu kinh tế của khẩu Hà Tiên; các Sở, ban ngành thuộc tỉnh phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan khẩn trương triển khai các công việc trọng tâm sau:

(1) Xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch; tổ chức rà soát lập, điều chỉnh, phê duyệt các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị; rà soát các dự án đầu tư xây dựng, đặc biệt là các dự án hạ tầng kỹ thuật khung theo đúng quy định, tuân thủ Quy hoạch được duyệt và tuân thủ Quy chuẩn về quy hoạch xây dựng và theo đúng quy định pháp luật về quy hoạch đô thị, xây dựng, đất đai, đầu tư, lâm nghiệp và các quy định pháp luật; quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành khác có liên quan, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ trong quy hoạch, đầu tư phát triển và đáp ứng yêu cầu quản lý tại thành phố Hà Tiên.

(2) Sớm xây dựng và ban hành Chương trình phát triển đô thị, Quy chế quản lý kiến trúc để quản lý, tạo dựng các công trình kiến trúc có tính đặc trưng, tính biểu tượng đặc sắc và là cơ sở để tập trung đầu tư hướng đến thành phố Hà Tiên đạt tiêu chuẩn đô thị loại II.

(3) Quá trình tổ chức quy hoạch mới được công bố ngày hôm nay cần phải bảo vệ nghiêm ngặt di sản, diện tích rừng, hệ thống sông, đầm tự nhiên, các không gian ven biển, các không gian sinh hoạt công cộng, các giá trị thiên nhiên, nhân văn, các bản sắc riêng có của Thành phố Hà Tiên. Theo đó, phải quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt biển, vùng bờ, bảo tồn biển; xây dựng các biện pháp phù hợp để bảo vệ các điểm di tích, di sản, rừng tự nhiên, rừng phòng hộ… trên địa bàn thành phố Hà Tiên theo đúng quy định hiện hành.

(4) Quản lý chặt chẽ việc đầu tư, phát triển phù hợp với định hướng phát triển, các chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch, yêu cầu về không gian, kiến trúc cảnh quan theo đồ án quy hoạch; bảo đảm việc xây dựng đồng bộ hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật của thành phố Hà Tiên. Đặc biệt quan tâm tăng cường quản lý chặt chẽ trật tự xây dựng trong quá trình tổ chức thực hiện quy hoạch.

(5) Chủ động xây dựng các phương án, giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên, đặc biệt là khu vực ven biển đảm bảo giảm thiểu ảnh hưởng những tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

(6) Đối với khu vực lấn biển, xây dựng đảo nhân tạo: Các bước triển khai tiếp theo phải tuân thủ quy định hiện hành của Luật Biển Việt Nam, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, Luật Đất đai, quy định pháp luật và các quy định khác có liên quan; các quy hoạch cấp quốc gia, Quy hoạch Vùng đồng bằng sông Cửu Long, quy hoạch tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được phê duyệt; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về quy hoạch xây dựng và chuyên ngành khác có liên quan; tổ chức thực hiện nghiêm ngặt, thận trọng công tác đánh giá môi trường, đảm bảo môi trường sinh thái biển đảo, địa chất thủy văn, ứng phó biến đổi khí hậu, gắn với đảm bảo quốc phòng an ninh, bảo vệ chủ quyền quốc gia biển đảo.

(7) Để thực hiện và phát huy hiệu quả quy hoạch chung Hà Tiên; Tỉnh cần tập trung nghiên cứu, đề xuất, xây dựng các cơ chế chính sách đặc thù huy động và sử dụng nguồn lực tài chính phù hợp nhất để đầu tư phát triển thành phố Hà Tiên bền vững, hài hoà giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường; bảo đảm an ninh quốc phòng.

(8) Trong quá trình triển khai Đồ án quy hoạch quan trọng này, rất mong Tỉnh ủy, UBND tỉnh Kiên Giang, thành phố Hà Tiên và Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên quan tâm, đặt lên hàng đầu lợi ích của người dân Hà Tiên, nâng lên đời sống vật chất, tinh thần, thu nhập của nhân dân Hà Tiên đồng thời đảm bảo hài hòa chia sẻ lợi ích giữa Nhà nước – người dân và doanh nghiệp.

Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành liên quan và UBND tỉnh Kiên Giang, thành phố Hà Tiên và Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên trong quá trình thực hiện quy hoạch Hà Tiên đến năm 2040 để hiện thực hóa Đồ án Quy hoạch chung và cùng hướng tới mục tiêu phát triển Hà Tiên bền vững, đóng góp tích cực cho phát triển của tỉnh, của Vùng và cả nước.

Một lần nữa xin kính chúc các vị đại biểu, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, cán bộ tỉnh Kiên Giang, thành phố Hà Tiên cùng bà con nhân dân sức khỏe, hạnh phúc và thành công. Chúc thành phố Hà Tiên phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới.

Trân trọng cảm ơn!