Quảng Ninh: Hộ ông Đặng Minh Long được bồi thường thu hồi đất chưa “thấu tình”

(Xây dựng) – Ông Đặng Minh Long người dân tộc Dao, bệnh binh, cư trú ở thôn Đồng Quặng, xã Đồng Lâm, thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) phản ánh đã đến nhiều cơ quan thẩm quyền kiến nghị gia đình gặp khó khăn vì địa phương thu hồi đất cho dự án mở đường Tỉnh lộ, nay mong muốn được bồi thường thỏa đáng mà chưa được.

Ông Đặng Minh Long gần 70 tuổi, bệnh binh mất 61% sức khỏe ở thôn Đồng Quặng, xã Đồng Lâm.

Phóng viên Báo điện tử Xây dựng thực tế vụ việc, đã gặp Chủ tịch UBND xã Đồng Lâm Vũ Thanh Tuấn và ông Đặng Minh Long. Ông Đặng Minh Long gần 70 tuổi, bệnh binh mất 61% sức khỏe đang tá túc ở lán tạm với vợ là bà Bàn Thị Cảnh cơ thể gầy yếu bệnh teo liệt nửa người. Bà Bàn Thị Cảnh vốn là y sỹ hưu trí, từng chữa bệnh cho nhiều người ở địa phương và là con thứ hai của cụ Bàn Hưng, nguyên lão thành cánh mạng, lớp Chủ tịch UBND hành chính đầu tiên của huyện Ba Chẽ.

Ông Đặng Minh Long và vợ là bà Bàn Thị Cảnh cơ thể gầy yếu bệnh teo liệt nửa người hoàn cảnh khó khăn.

Ông Đặng Minh Long cho biết, họ ở túp lều này đã 2 năm nay chờ đợi chính quyền hỗ trợ tiền bồi thường thu hồi đất, giải phóng mặt bằng công trình đường Trại Me – Đồng Trà mà gia đình mình phải di chuyển, đã dỡ bỏ căn nhà khang trang để dựng căn nhà tái định cư nhà khung sắt, mái lợp tôn còn đang xây dựng dở dang.

Ông Đặng Minh Long phàn nàn, gia đình mình nhiều đời ở khe bản này, mảnh đất hương hỏa ông cha để lại mình xây dựng nhà ở ổn định, không tranh chấp. Khi Nhà nước mở Tỉnh lộ qua đây, đất và nhà rơi vào diện thu hồi đất, giải phóng mặt bằng thì gia đình ông gương mẫu chấp hành, ruộng vườn chưa có phương án bồi thường cũng sẵn sàng giao ngay cho chủ đầu tư dự án. Nhưng khi nhận tiền đền bù mới hay, phần lớn căn nhà của gia đình mình xây nằm ngoài Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên không được bồi thường. Trong khi toàn bộ căn nhà ông và các con khi tiến hành xây dựng đã báo cáo và xin phép chính quyền, có đóng thuế xây dựng đầy đủ. Ông Đặng Minh Long buồn rầu khi cả căn nhà xây chỉ được bồi thường 28%, và đến nay vẫn chưa được bố trí tái định cư, mặc dù gia đình đã có đơn gửi đi các cấp gần hai năm nay mà chưa được giải quyết.

Căn nhà tái định cư dạng lắp ghép của hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh xây dựng 2 năm nay, do thiếu tiền đầu tư nên còn dở dang chưa xong.

Ông Vũ Thanh Tuấn – Chủ tịch UBND xã Đồng Lâm cho biết, hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh trình bày là đúng sự thực. Gia đình thuộc đối tượng chính sách, không vụ lợi, xây nhà ở là chính đáng. Dự án nâng cấp, cải tạo, mở rộng đoạn từ nút giao cầu vượt đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn thôn Trại Me, xã Sơn Dương đến thôn Đồng Trà, xã Đồng Lâm, được UBND thành phố chỉ đạo thực hiện từ năm 2022. Tổng chiều dài tuyến là 10,118km, đoạn đi qua địa bàn xã Đồng Lâm chiều dài khoảng 8,81km, tính từ km1+300 đến km10+118. Tổng số hộ dân bị ảnh hưởng 120 hộ dân, số hộ dân bị ảnh hưởng phải di chuyển nhà ở 32 hộ. Hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh gương mẫu, tự di chuyển công trình trên đất, giao đất sớm để mở đường.

Ngày 1/3/2023, UBND xã Đồng Lâm đã có Văn bản số 80/UBND gửi Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố Hạ Long và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố báo cáo theo đơn đề nghị của hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh nội dung: Hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh thuộc diện thu hồi đất, giải phóng mặt bằng công trình xây dựng nói trên. Trong đó, thu hồi 1.372,3m2 thuộc Thửa đất số 40/6/GPMB có 400m2 đất ở, 807,3m2 đất vườn ao liền kề trồng cây lâu năm và làm ao.

Công trình nâng cấp, mở rộng đường Trại Me – Đồng Trà, ảnh hưởng 120 hộ dân, 32 hộ phải di chuyển nhà ở.

Tại bản chứng nhận nhà đất của hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh ngày 25/11/2022, UBND xã Đồng Lâm đã xác định: Thửa số 40/6/GPMB tương ứng với các thửa đất, gồm Thửa số 294/98/BĐĐC năm 2010, diện tích 1.238.9m2, ghi đất ONT – ghi tên Đặng Minh Long; Thửa số 117/5/BĐĐC, năm 2008, diện tích 26.152m2, ghi đất ONT – UBND xã (Thực tế có một phần diện tích là đất vườn đồi vải của ông Long được xác định theo giấy cấp tháng 10/2004 của ông Đặng Đức Thành – bà Đặng Thị Mùi là bố mẹ đẻ của ông Đặng Minh Long). Về nguồn gốc đất, đối với phần diện tích thu hồi 673,2m2 ngoài giấy cấp (thuộc Thửa số 294/98/BĐĐC) là do hộ ông Đặng Đức Thành – bà Đặng Thị Mùi khai hoang, quản lý sử dụng ổn định từ thời điểm trước ngày 01/7/2004 (có cùng nguồn gốc, thời điểm sử dụng với diện tích đất đã được cấp giấy chứng nhận tháng 10/2004); sử dụng liên tục ổn định để làm vườn trồng cây lâu năm và làm ao nuôi thả cá, không tranh chấp, không lấn chiếm, không đo đạc chồng lấn đất nông nghiệp, không thuộc quỹ đất địa phương quản lý; không thuộc diện tích đất giao cho tổ chức, cá nhân khác.

Tuyến đường Trại Me – Đồng Trà dài 10,118km, đoạn qua xã Đồng Lâm dài khoảng 8,81km, 32 hộ phải di chuyển nhà ở. Theo chủ trương của Đảng, Nhà nước nhà tái định cư của dân phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.

Tại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, đất trồng cây lâu năm được UBND huyện Hoành Bồ (cũ) cấp ngày 05/10/2004 ghi giáp đất đồi hoang nhưng thực tế tại thời điểm đo vẽ hồ sơ cấp giấy chứng nhận, toàn bộ khu vực ngoài giấy cấp là đất bằng, đất thấp xen kẹt, tiếp giáp suối giữa đất nhà ở và đất nông nghiệp gia đình đã quản lý, sử dụng để trồng cây. Đến năm 2010, đo bản đồ địa chính (thửa đất mang tên ông Đặng Minh Long) và nay đo vẽ bản đồ GPMB đã được gia đình chỉ dẫn đo hết diện tích đất đang quản lý, sử dụng của gia đình để trồng cây lâu năm (đất vườn tạp) và các công trình phụ phục vụ sinh hoạt khác.

Đối với phần diện tích thu hồi 164,1m2 ngoài giấy cấp thuộc Thửa số 117/5//BĐ ĐC đất lâm nghiệp năm 2008 (ngoài trích Thửa số 294/98/BĐĐC năm 2010), do hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh tự khai hoang, quản lý sử dụng ổn định từ trước ngày 01/7/2004 (được xác định và thể hiện tại Giấy cấp tháng 10/2004 của hộ ông Đặng Đức Thành và bà Đặng Thị Mùi, ghi đất trồng cây lâu năm), sử dụng liên tục ổn định để làm vườn trồng cây ăn quả lâu năm, cây lâm nghiệp lấy gỗ (vườn tạp); không tranh chấp, không lấn chiếm, không thuộc quỹ đất địa phương quản lý; không thuộc diện tích đất giao cho tổ chức, cá nhân khác.

Về quá trình sử dụng đất, đối với phần diện tích thu hồi 673,2m2; trước ngày 01/7/2004 đến năm 2014 do hộ ông Đặng Đức Thành và bà Đặng Thị Mùi quản lý sử dụng liên tục ổn định để làm nhà ở, làm vườn trồng cây lâu năm, làm ao thả cá; từ năm 2014 đến nay do hộ ông Đặng Minh Long và các con gồm: Hộ ông Đặng Văn Nguyên, hộ bà Đặng Phương Thảo quản lý sử dụng để ở, làm vườn tạp, sử dụng liên tục, ổn định không tranh chấp, không lấn chiếm.

Đối với phần diện tích thu hồi 164,1m2, trước ngày 01/7/2004 đến năm 2020 do hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh quản lý sử dụng liên tục ổn định để làm vườn trồng cây lâu năm, cây lấy gỗ (vườn tạp); từ năm 2020 đến nay do hộ ông Đặng Minh Long và các con của ông Đặng Đức Thành – bà Đặng Thị Mùi gồm: Hộ ông Đặng Văn Nguyên, hộ bà Đặng Phương Thảo quản lý sử dụng để làm nhà ở, làm vườn tạp liên tục, ổn định không tranh chấp.

Về cây trồng, hoa màu, do hộ ông Đặng Minh Long và các con của ông Đặng Đức Thành – bà Đặng Thị Mùi gồm: Hộ ông Đặng Văn Nguyên, hộ bà Đặng Phương Thảo tự đầu tư trồng trước thời điểm ban hành Thông báo thu hồi đất, không nhằm mục đích trục lợi trong công tác GPMB. Về thời điểm xây dựng công trình kiến trúc thuộc diện tích đất trồng cây lâu năm trong và ngoài Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (thuộc Thửa 294/98/BĐĐC năm 2010) là do hộ gia đình ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh tự đầu tư xây dựng sau ngày 01/7/2004, trước ngày 01/7/2014; khi xây dựng không bị lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính; không nhằm mục đích trục lợi trong công tác GPMB.

Hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh tá túc ở chiếc lán dựng tạm đã 2 năm nay, nhà tái định cư thiếu tiền đầu tư xây dựng dang dở mãi chưa xong.

Phóng viên Báo điện tử Xây dựng nhận thấy hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh không được hưởng chế độ bồi thường phần đất nằm ngoài (sổ đỏ) có thể là “đạt lý” nhưng chưa “thấu tình”. Khu vực miền núi, dân tộc thiểu số huyện Hoành Bồ (cũ) khi sát nhập với thành phố Hạ Long còn nhiều bất cập trong quản lý đất đai. Năm 2012, huyện Hoành Bồ mới lập bản đồ địa chính, trong khi thành phố Hạ Long đã lập bản đồ địa chính từ năm 1998. Đất đai miền núi địa hình phức tạp, đất rộng người thưa, cán bộ địa chính, Phòng Tài nguyên và Môi trường trước đây lập hồ sơ đất không cắm mốc giới điểm giáp ranh, tọa độ ứng với thực địa… Người dân tộc thiểu số nhiều đời ở khe bản dân thưa, đất không tranh chấp cứ vậy mà ở, do đó khi Nhà nước thu hồi cũng không hề biết căn nhà mình đã xây ra ngoài sổ đỏ.

Các xã vùng cao của huyện Hoành Bồ tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm từ 75-85%, nhận thức không đồng đều, người dân còn dư âm với Quyết định 755/QĐ-TTg; Đề án 2085/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bảo dân tộc thiểu số và hộ nghèo ở xã, thôn bản đặc biệt khó khăn, thì không mấy quan tâm đến Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Khu vực dân tộc thiểu số vùng cao, miền núi còn nhiều hộ rơi vào hoàn cảnh tương tự như hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh, vậy nên các địa phương cần chấn chỉnh công tác quản lý đất đai, hướng dẫn cho người dân thực hiện quy hoạch đất ở trong khe bản. Hiện nay hộ ông Đặng Minh Long và bà Bàn Thị Cảnh có vướng mắc về đất đai, cần được tháo gỡ cho thấu tình đạt lý.