Thi công công trình hầm giao thông bằng bê tông phun theo TCVN 13509:2022
Cùng với sự phát triển của công nghệ vật liệu, các loại phụ gia và thiết bị chuyên dụng phục vụ quá trình thi công, bê tông phun ngày càng thể hiện rõ hơn tính ưu việt của mình so vơi các loại bê tông thông thường trong công việc gia cố đường hầm, sửa chữa, ổn định mái dốc…
Bê tông phun sử dụng trong công trình giao thông ở Việt Nam còn khá mới mẻ. Đây là công nghệ đòi hỏi kinh nghiệm sử dụng, kỹ thuật thi công và các thiết bị chuyên dụng với kỹ thuật cao. Do đó, việc thi công công trình bằng bê tông phun cần đảm bảo theo Tiêu chuẩn kỹ thuật TCVN 13509:2022 do Viện Khoa học và Công nghệ Giao thông vận tải biên soạn, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
Thi công và xây dựng đường hầm bằng bê tông phun cần đảm bảo theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13509:2022. Ảnh minh họa
Tiêu chuẩn này quy định những yêu cầu kỹ thuật, thi công và nghiệm thu bê tông phun sử dụng trong công trình hầm giao thông. Tiêu chuẩn này áp dụng cho bê tông phun khô, bê tông phun ướt dùng trong xây dựng và sửa chữa các công trình hầm giao thông.
Tiêu chuẩn này có thể áp dụng trong xây dựng và sửa chữa các công trình ngầm khác, kết cấu bảo vệ mái dốc, kết cấu bảo vệ kênh mương cũng như các hạng mục công trình khác trong đó thiết kế kết cấu bê tông phun có các đặc điểm tương tự.
Về yêu cầu đối với vật liệu, Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13509:2022 quy định, đối với xi măng trường hợp không có quy định về xi măng sử dụng để chế tạo bê tông phun, sử dụng xi măng Poóc lăng hoặc xi măng Poóc lăng hỗn hợp để chế tạo bê tông phun. Các loại xi măng có phần ứng kém với phụ gia đông kết nhanh không được sử dụng cho bê tông phun.
Xi măng Poóc lăng sử dụng cho bê tông phun trong công trình hầm phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của TCVN 2682-2020 hoặc tương đương. Ưu tiên chọn loại xi măng tương hợp với phụ gia đông kết nhanh.
Về các chỉ tiêu cơ lý của cốt liệu dùng để chế tạo bê tông phun phải thỏa mãn các yêu cầu quy định của TCVN 7570:2006 hoặc tương đương. Thành phần cấp phối hỗn hợp cốt liệu thí nghiệm phải thỏa mãn các yêu cầu quy định tại Tiêu chuẩn này.
Nước trộn và bảo dưỡng bê tông phun phải là nước sạch, không chứa dầu, axít, muối hoặc kiềm. Nước trộn và bảo dưỡng bê tông phun phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của TCVN 4506-2012 hoặc tương đương.
Việc sử dụng phụ gia trong bê tông phun phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của ASTM C1141 (Yêu cầu kỹ thuật về phụ gia cho bê tông phun) hoặc tương đương. Việc sử dụng phụ gia hóa học phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của TCVN 8826:2011 hoặc tương đương.
Yêu cầu các loại sợi phải đáp ứng các yêu cầu: Sợi thép phù hợp với TCVN 12392-1:2018 hoặc tương đương. Sợi polyme hợp với TCVN 12392-2:2018 hoặc tương đương. Các loại sợi khác phải phù hợp với quy định hiện hành.
Cốt thép, lưới sợi thép và lưới sợi gia cường khác trong hệ thống chống đỡ phải tuân theo các yêu cầu sau: Thép thanh tròn trơn và có gân phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của TCVN 1651-1,2:2018 hoặc tương đương; Sợi thép hàn gân và trơn phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của TCVN 1651-3:2008 hoặc tương đương; Thép hợp kim thấp phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của ASTM A706 hoặc tương đương. Lưới sợi thép phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của TCVN 9391:2012 hoặc tương đương.
Vật liệu bảo dưỡng cho bê tông phun kkhông sử dụng hợp chất bảo dưỡng gây ra các vết ố trên bề mặt bê tông phun. Khi sử dụng vật liệu bảo dưỡng cho bê tông phun phải tuân theo các yêu cầu sau: Với vật liệu bảo dưỡng dạng tấm: phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của ASTM C171 hoặc tương đương. Với hợp chất bảo dưỡng phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của ASTM C309/C1315 hoặc tương đương. Nước bảo dưỡng bê tông phun: là nước sạch phù hợp với TCVN 4506:2012.
Yêu cầu về đóng gói, vận chuyển và bảo quản, việc phân phối, lưu trữ, và xử lý vật liệu cần đảm bảo ngăn ngừa ô nhiễm, phân tách, ăn mòn, hoặc hư hỏng. Lưu trữ và bảo vệ phụ gia dạng lỏng là cần thiết để ngăn ngừa bay hơi. Đóng gói, vận chuyển và bảo quản theo quy cách của nhà sản xuất và các quy định hiện hành tùy thuộc loại vật liệu khác nhau. Khi được phép, hỗn hợp vật liệu khô đã được trộn sẵn, đóng gói phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật của ASTM C928/C928M hoặc tương đương. Vật liệu bê tông phun có cốt sợi phải phù hợp với TCVN 12393 : 2018 hoặc tương đương.
An Dương