Ung thư phổi ngày càng phổ biến do tỉ lệ hút thuốc lá gia tăng

Ngày 28/1, Trung ương Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tổ chức lễ sơ kết chương trình chuyển đổi số vì sức khỏe phổi và công bố nền tảng sàng lọc bệnh phổi và các bệnh không lây nhiễm ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Phát biểu tại chương trình, GS.TS Trần Văn Thuấn nhấn mạnh, hiện nay, các bệnh không truyền nhiễm (tim mạch, tiểu đường, ung thư…) đang có xu hướng gia tăng trong thời gian qua. Ung thư đang là vấn đề lớn về sức khoẻ cộng đồng. Tính riêng ung thư, tại Việt Nam có trên 183.000 ca mới mắc, trên 122.000 ca tử vong do ung thư. Hiện có khoảng 354.000 người đang sống chung với ung thư.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết hiện nay ung thư phổi là loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới. Tại nước ta, riêng ung thư phổi chiếm khoảng 1/4 trong tổng số ca mắc ung thư hàng năm đối với nam giới.

Thứ trưởng Bộ Y tế cũng cảnh báo hiện nay xu hướng người trẻ hút thuốc lá thế hệ mới, thuốc lá điện tử đang gia tăng trong khi nguyên nhân chính gây ra ung thư phổi là tỉ lệ hút thuốc lá gia tăng. 

“Đây là điều chúng ta hết sức cảnh giác trong thời gian tới, chúng được quảng cáo ít gây hại hơn so với thuốc lá truyền thống, tuy nhiên các bằng chứng khoa học lại cho thấy chúng nguy hiểm hơn nhiều”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói đồng thời nhấn mạnh không chỉ riêng ung thư mà tất cả các bệnh khác khi phát hiện sớm, việc điều trị sẽ mang lại hiệu quả cao và chi phí thấp.

Khởi động tháng 11/2023 tại TP. Hồ Chí Minh, sau hai tháng diễn ra với sự tham gia của 25 bệnh viện trên địa bàn 5 tỉnh, thành phố, trải qua 4 đợt khám bệnh tại cộng đồng, chương trình chuyển đổi số vì sức khỏe phổi đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Trong đó, khám và chụp X-quang phổi cho hơn 64.200 người trên 40 tuổi; chỉ định chụp cắt lớp vi tính cho hơn 1.600 ca, phát hiện 141 ca ung thư giai đoạn 1-3; chỉ định đo chức năng hô hấp cho hơn 2.200 ca, phát hiện 456 ca lao, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính và bất thường về phổi và triển khai nền tảng sàng lọc trực tuyến sử dụng AI trên website phoikhoe.net.

Đánh giá tại hội nghị, các chuyên gia cho rằng những kết quả này tuy mới chỉ ở giai đoạn ban đầu nhưng có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt khi ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến ung thư trên toàn cầu, với ước tính khoảng 1,8 triệu người tử vong vào năm 2020. Bên cạnh đó, khoảng 75% bệnh nhân ung thư phổi ở Việt Nam được chẩn đoán ở giai đoạn cuối, dẫn đến nhiều thách thức trong việc điều trị và tỷ lệ tử vong cao.

“Chúng tôi đánh giá rất cao sáng kiến chương trình chuyển đổi số vì sức khỏe phổi của Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Y tế do Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam và AstraZeneca Việt Nam phối hợp xây dựng nhằm mục tiêu phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh phổi, đặc biệt là ung thư phổi, thông qua các phương pháp sàng lọc tiên tiến và hiệu quả, ứng dụng các tiến bộ của công nghệ kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo. 

Việc chụp phim kết hợp với phân tích hình ảnh thông qua trí tuệ nhân tạo để phát hiện sớm các bệnh lý về phổi, đặc biệt là ung thư phổi sẽ góp phần tăng cao tỷ lệ chữa khỏi các bệnh về phổi nói chung, trong đó có ung thư phổi”- GS.TS Trần Văn Thuấn bày tỏ.

TS.BS Hà Anh Đức cho biết trước những con số thống kê đáng chú ý về ung thư phổi tại Việt Nam, chương trình chuyển đổi số vì sức khỏe phổi lựa chọn tập trung chăm sóc sức khỏe phổi cho người dân, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số vào công tác sàng lọc.

Theo TS.BS Hà Anh Đức, trong ba năm đối phó với đại dịch COVID-19, các bác sĩ đã làm quen và nhận thức rõ hơn vai trò của công nghệ thông tin trong khám, chữa bệnh và việc chuyển đổi số, thay đổi từ phương thức cũ sang mới. Với các chương trình như “Chuyển đổi số vì sức khỏe Phổi” và Chương trình Chăm sóc sức khỏe Tim mạch – Thận – Chuyển hóa “CAREME”, nhằm mục tiêu tiếp tục nâng cao năng lực chẩn đoán, cải thiện chất lượng điều trị, chăm sóc, và quản lý bệnh không lây nhiễm mạn tính thông qua việc triển khai các công cụ kỹ thuật số. Hướng tới một nền y tế bền vững.

“Những chương trình vì sức khỏe cộng đồng được Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam và các đối tác triển khai trong thời gian tới sẽ góp phần nâng cao năng lực chẩn đoán, cải thiện chất lượng điều trị, chăm sóc, quản lý bệnh không lây nhiễm mạn tính thông qua việc ứng dụng các công cụ kỹ thuật số, hướng tới một nền y tế bền vững, đổi mới, sáng tạo, vì một Việt Nam khỏe mạnh”- TS Hà Anh Đức nói.

Trong khuôn khổ chương trình, đã diễn ra Lễ ký kết hợp tác giữa Trung ương Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam và AstraZeneca Việt Nam, giai đoạn 5 năm, từ 2024-2029. TS Hà Anh Đức cho biết, hai bên sẽ phát triển hợp tác song phương về y tế trong những lĩnh vực: Đổi mới sáng tạo trong y tế và chuyển đổi số; nghiên cứu khoa học về y tế; nâng cao năng lực chuyên môn cho nhân viên y tế; phòng và kiểm soát bệnh tật; phát triển hệ thống y tế bền vững, trong đó có thể bao gồm những nghiên cứu và đề xuất các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế.