Tăng cường hoạt động đo lường để phát triển Hạ tầng chất lượng quốc gia
Tham dự Hội thảo có Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Tổng Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Hà Minh Hiệp, ông Trần Quý Giầu – Vụ trưởng Vụ Đo lường, bà Ngô Thị Ngọc Hà – Viện trưởng Viện Đo lường Việt Nam, ông Vũ Khánh Xuân – Chủ tịch Hội Đo lường Việt Nam, cùng đại diện các đơn vị thuộc Tổng cục, các Sở KH&CN, Chi cục TCĐLCL tỉnh, thành phố, các Bộ, ngành, doanh nghiệp, hội viên Hội ĐLVN, chuyên gia về đo lường.
Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Hà Minh Hiệp phát biểu tại hội thảo.
Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, Quyền Tổng cục trưởng Hà Minh Hiệp cho biết, theo thông lệ quốc tế, hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) là hệ thống cơ chế pháp lý và kỹ thuật để triển khai hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, đánh giá sự phù hợp và công nhận chất lượng ở từng quốc gia nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong nước, đẩy mạnh sự thừa nhận của quốc tế hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ toàn cầu.
NQI là nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững của một nền kinh tế. NQI được coi là điều kiện cần thiết để thị trường thương mại nội địa hoạt động hiệu quả, đồng thời là công cụ thúc đẩy và duy trì sự phát triển của các quốc gia trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Để đo lường mức độ phát triển NQI của một quốc gia nói riêng hay so sánh mức độ phát triển NQI của các quốc gia trên thế giới nói chung, các chuyên gia sử dụng Chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu (GQII). UNIDO đã nhận định Chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu là chỉ số tổng hợp đo lường các khía cạnh khác nhau của các lĩnh vực: tiêu chuẩn hóa, đo lường, công nhận và chứng nhận sự phù hợp.
Kết quả công bố xếp hạng GQII 2020 dựa theo sự phát triển Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) của 184 nền kinh tế cho thấy Đức xếp vị trí thứ 1, Việt Nam 54, Philippines 50, Malaysia 40, Indonesia 29, Thái Lan 26. Việt Nam xếp thứ 54 (Tiêu chuẩn hóa 64, Đo lường 60, Công nhận 36).
Để đáp ứng yêu cầu về chỉ số xếp hạng thuộc nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới trong Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030 ban hành kèm theo Quyết định số 569/QĐ-TTg ngày 11/5/2022 của TTCP và tăng cường vai trò của đo lường, đẩy mạnh việc thực thi Đề án 996, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đã phối hợp Hội Đo lường Việt Nam tổ chức Hội thảo với chủ đề Tăng cường hoạt động Đo lường để phát triển Hạ tầng chất lượng quốc gia.
“Tôi hy vọng rằng, thông qua hội thảo này, từ góc độ khác nhau, các quý vị đại biểu, chuyên gia thuộc các ngành khoa học, kỹ thuật, chúng ta sẽ cùng nhau suy nghĩ, thảo luận để tìm ra giải pháp hữu hiệu nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp, bộ, ngành, địa phương triển khai hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp để tăng cường, đổi mới hoạt động đo lường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế giai đoạn hiện nay, đặc biệt trong bối cảnh cuộc CMCN lần thứ 4 đang diễn ra nhanh chóng trong phạm vi toàn thế giới”, Quyền Tổng cục trưởng Hà Minh Hiệp nhấn mạnh.
Phiên thảo luận thứ nhất do ông Trần Quý Giầu – Vụ trưởng Vụ Đo lường điều hành.
Tại hội thảo đã diễn ra hai phiên thảo luận, phiên thứ nhất với chủ đề: So sánh liên phòng về đo lường (SSLP); phiên thứ hai với chủ đề: Một số định hướng về hoạt động đo lường.
Tại phiên thảo luận thứ nhất do ông Trần Quý Giầu – Vụ trưởng Vụ Đo lường điều hành, ông cho hay, ở cấp độ quốc tế, các quốc gia muốn tham gia các thỏa thuận lẫn nhau về đo lường bắt buộc phòng hiệu chuẩn phải tham gia các chương trình SSLP.
Cũng theo ông Giầu, Văn phòng cân đo quốc tế BIPM đã tổ chức nhiều chương trình SSLP đối với các lĩnh vực đo để thừa nhận khả năng đo, hiệu chuẩn (chúng ta hay gọi là CMCs). Chúng ta có thể tra cứu khả năng đo, hiệu chuẩn của một viện đo lường quốc gia trên trang web kcdb.bipm (được viết tắt của từ tiếng anh là cơ sở dữ liệu về so sánh chủ chốt key comparison database). Tổ chức Đo lường châu Á Thái Bình Dương APMP cũng thực hiện nhiều chương trình SSLP làm cơ sở để thừa nhận lẫn nhau về đo lường. Viện Đo lường Việt Nam cũng tham gia một số chương trình SSLP do APMP tổ chức (Khối lượng, dung tích, điện, áp suất, âm thanh-rung động, thời gian tần số).
Trong năm 2022, Tổng cục đã tổ chức chương trình so sánh liên phòng cho các lĩnh vực như điện, áp suất, dung tích. Các chương trình được bắt đầu từ tháng 4 năm 2022 cho đến cuối tháng 10 năm 2022.
Tại phiên thảo luận, ông Nguyễn Nam Thắng – Trưởng phòng Đo lường Áp suất, Viện Đo lường Việt Nam đã chia sẻ về quá trình thực hiện SSLP lĩnh vực áp suất đối với vai trò là pilot. Theo đó, vai trò pilot để thực hiện chương trình so sánh liên phòng thì cần rất nhiều thứ từ khâu lập kế hoạch, chuẩn bị mẫu đến khâu triển khai thực tế, tổng hợp báo cáo cuối cùng.
Ông Hoàng Minh Quân – Trưởng phòng Quản lý Đo lường, Cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Quốc phòng cũng chia sẻ về chương trình so sánh liên phòng lĩnh vực áp suất mà Trung tâm Đo lường Quân đội đã tham gia trong thời gian qua tại phiên thảo luận.
Phiên thảo luận thứ 2 do bà Ngô Thị Ngọc Hà – Viện trưởng Viện TCCLVN điều hành.
Phiên thảo luận thứ 2 do bà Ngô Thị Ngọc Hà – Viện trưởng Viện TCCLVN điều hành. Chia sẻ về sản xuất chất chuẩn, bà Hà cho hay, năm qua đã có rất nhiều nghiên cứu về sản xuất chất chuẩn, tuy nhiên chỉ sản xuất trong phòng thí nghiệm. Hiện nay, với kinh nghiệm tiến tới hệ thống sản xuất chất chuẩn theo Quy chuẩn kỹ thuật QCVN 17043, quyết tâm đến năm 2024 sẽ được công nhận hệ thống sản xuất chất chuẩn. Bên cạnh đó, khởi động lại chương trình đầu tư chuẩn đo lường quốc gia.
Cũng tại phiên thảo luận, ông Trần Quý Giầu cho biết, đo lường pháp định thời gian qua đã thực hiện rất tốt, còn đối với đo lường ứng dụng mang tính chất tự nâng cao chế độ chính sách của doanh nghiệp để đảm bảo sản xuất hàng hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh, vừa qua đã có 56 đơn vị bộ, ngành, địa phương xây dựng Kế hoạch Đề án 996 và tích cực triển khai, trong đó, địa phương triển khai tốt nhất là Thái Nguyên.
Ông Trần Quý Giầu – Vụ trưởng Vụ Đo lường phát biểu tại lễ kỷ niệm.
Trong khuôn khổ Hội thảo đã diễn ra Lễ Kỷ niệm Ngày Đo lường Việt Nam. Ông Trần Quý Giầu – Vụ trưởng Vụ Đo lường đã có bài diễn văn nhân lễ kỷ niệm. Theo đó, ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 8/SL về đo lường và cũng là thực thi Quyết định số 155/2001/QĐ-TTg ngày 11/10/2001 của Thủ tướng Chính phủ lấy ngày 20/01 hằng năm làm “Ngày Đo lường Việt Nam”.
Đề cao ý nghĩa của sự kiện này, Tổng cục TCĐLCL phối hợp Hội ĐLVN tổ chức Kỷ niệm Ngày Đo lường Việt Nam nhằm mục đích tôn vinh, động viên khuyến khích các cán bộ làm đo lường và thúc đẩy hơn nữa hoạt động đo lường trong toàn xã hội để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội cũng như hội nhập quốc tế về đo lường. Ông Giầu cũng gửi đến lời cảm ơn đến sự đóng góp công sức và trí tuệ của các đại biểu và toàn thể anh chị em đồng nghiệp đo lường trong cả nước để đạt được các kết quả hoạt động đo lường thời gian qua.
PGS. TS Vũ Khánh Xuân, Chủ tịch Hội ĐLVL phát biểu tại lễ kỷ niệm.
Phát biểu tại lễ kỷ niệm, PGS. TS Vũ Khánh Xuân, Chủ tịch Hội ĐLVL khẳng định, ngày nay việc thống nhất đo lường trên phạm vi quốc gia, quốc tế là rất quan trọng và hết sức cần thiết, nó đảm bảo tính thống nhất, chính xác trong mọi hoạt động của xã hội để nghiên cứu khoa học, phát triển kinh tế – xã hội, đến đảm bảo kinh tế quốc tế, quốc gia.
Ngành đo lường đã đạt nhiều thành tựu to lớn như hệ thống các cơ quan nhà nước đo lường từ Trung ương đến địa phương, xây dựng được văn bản quy phạm pháp luật về đo lường, quản lý các văn bản dưới Luật, xây dựng các chuẩn đo lường về đo lường quốc gia cho tất cả hoạt động đo lường. Quan trọng hơn cả là đã xây dựng được đội ngũ cán bộ làm đo lường vững mạnh về cả chất lượng và số lượng. Có thể nhìn nhận rằng, đo lường đã có những đóng góp rất xứng đáng trên mọi lĩnh vực kinh tế, văn hóa, an ninh, xã hội.
Trong khuôn khổ Hội thảo đã diễn lễ ký kết thỏa thuận hợp tác về việc chấp nhận kết quả so sánh liên phòng về đo lường giữa Văn phòng Công nhận (BoA) và Viện Đo lường Việt Nam.
Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác về việc chấp nhận kết quả so sánh liên phòng về đo lường giữa Văn phòng Công nhận (BoA) và Viện Đo lường Việt Nam.
Đông đảo đại biểu tham dự hội thảo.
Nhiệm vụ trọng tâm của công tác đo lường năm 2024 và biện pháp tăng cường phát triển hoạt động đo lường trong thời gian tới:
Ở Trung ương: Một là, tiếp tục hoàn thiện trình Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư số 23/2013/TT-BKHCN và thay thế Thông tư số 07/2019/TT-BKHCN; Hai là, triển khai mạnh mẽ các nhiệm vụ thuộc Đề án 996, chú trọng xây dựng mô hình điểm về Chương trình đảm bảo đo lường tại doanh nghiệp; Ba là, tăng cường thanh, kiểm tra hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường của các tổ chức đăng ký nhằm ngăn ngừa, phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về đo lường; Bốn là, đẩy mạnh phê duyệt thêm chuẩn đo lường quốc gia trong các lĩnh vực đo đã được đầu tư đáp ứng yêu cầu và chuẩn bị hồ sơ phục vụ việc đánh giá thừa nhận mới các CMCs thuộc lĩnh vực đo điện, quang, áp suất, lưu lượng, lực và thừa nhận lại các CMCs đã đến hạn;
Năm là, tăng cường công tác nghiên cứu và phát triển KH&CN đo lường: Nghiên cứu phương pháp, quy trình đo; nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, thương mại hóa chuẩn đo lường, chất chuẩn, thương mại sản phẩm KH&CN, viết bài gửi các tạp chí khoa học trong nước và trên thế giới, đạt chứng chỉ công nhận phù hợp TCVN/ISO 17034:2017 đối với tổ chức sản xuất chất chuẩn, mẫu chuẩn;
Sáu là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm tăng cường nhận thức vai trò của đo lường trong việc đóng góp, hỗ trợ doanh nghiệp và phát triển kinh tế xã hội; Tuyên truyền phổ biến Luật Đo lường, Nghị định số 86/2012/NĐ-CP, Nghị định số 105/2016/NĐ-CP, Nghị định 154/2018/NĐ-CP, Đề án 996 về đo lường, Quyết định số 1488/QĐ-TTg, Quyết định số 1537/QĐ-BKHCN và các văn bản hướng dẫn về đo lường có liên quan.
Đối với địa phương: Một là, đóng góp ý kiến trong quá trình xây dựng, trình ban hành chính sách, văn bản quy phạm pháp luật về đo lường; Hai là, đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ vụ thuộc Đề án 996 theo kế hoạch của địa phương, lưu ý lựa chọn ưu tiên xây dựng và áp dụng Chương trình đảm bảo đo lường đối với cơ sở sản xuất hàng đóng gói sẵn đối với sản phẩm đặc thù, có giá trị cao ở các địa phương, vùng miền;
Ba là, chủ động phối hợp Trung tâm Đào tạo nghiệp vụ Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về đo lường và đào tạo chuyên gia tư vấn về xây dựng và áp dụng chương trình đảm bảo đo lường tại doanh nghiệp; Bốn là, chủ động tăng cường đầu tư, nâng cao năng lực về đo lường thông qua việc thực hiện các giải pháp khi thực hiện Chương trình đảm bảo đo lường tại đơn vị mình quản lý;
Năm là, tổ chức phổ biến, tuyên truyền Luật Đo lường, Nghị định 86, Nghị định 105, Nghị định 154, Nghị định số 13/2022/NĐ-CP, Thông tư 10/2022/TT-BKHCN, Đề án 996 về đo lường, Quyết định số 1488/QĐ-TTg, Quyết định số 1537/QĐ-BKHCN và Văn bản kỹ thuật Việt Nam mới ban hành tới các tổ chức, cá nhân để triển khai thực hiện ở địa phương; Sáu là, tiếp tục tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra về đo lường, chú trọng thực hiện kiểm tra nhà nước về đo lường theo Thông tư số 28/2013/TT-BKHCN kịp thời phát hiện xử lý vi phạm về đo lường trong thương mại bán lẻ xăng dầu, kiểm tra phép đo hàng đóng gói sẵn và các loại cân ở các chợ thuộc địa bàn quản lý của từng xã, phường ở địa phương.
Hà My