Nhựa vẫn tiềm ẩn trong thực phẩm

Consumer Report – tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ chuyên thẩm định chất lượng các sản phẩm độc lập – vừa công bố một nghiên cứu cho thấy, phthalates và bisphenol – hai thành phần nhựa có liên quan đến nhiều nguy cơ sức khỏe khác nhau như tiểu đường và rối loạn nội tiết tố – vẫn đang tồn tại trong các mặt hàng chủ lực của siêu thị và thức ăn nhanh, bất kể bao bì và thành phần của chúng, cũng như có chứng nhận hữu cơ hay không.

Nhiều loại thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh chứa chất làm dẻo

Phthalates và bisphenol có thể phá vỡ quá trình sản xuất và điều hòa estrogen và các hormone khác, có khả năng làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, ung thư, tiểu đường, vô sinh, rối loạn phát triển thần kinh, béo phì và các vấn đề sức khỏe khác.

Consumer Report cho biết, 99% các loại thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh mà họ thử nghiệm gần đây có chứa phthalate, còn được gọi là “chất làm dẻo”, một loại hóa chất giúp nhựa bền hơn. Ngoài ra, 79% mẫu thực phẩm có chứa bisphenol A (BPA – hóa chất công nghiệp được sử dụng trong sản xuất nhựa) và các bisphenol khác. Cả hai hóa chất này đều gây hại cho sức khỏe.

Theo báo cáo của Consumer Report, mặc dù không có mức phthalate nào vượt quá giới hạn do các cơ quan quản lý Mỹ và châu Âu đặt ra, nhưng cũng không có mức độ phthalates nào được các nhà khoa học xác nhận là an toàn, điều này gây lo ngại về tính an toàn của thực phẩm mà chúng ta nạp vào cơ thể.

Trong nghiên cứu này, Consumer Reports đã thử nghiệm đa dạng các loại thực phẩm, từ các bữa ăn chế biến sẵn, trái cây và rau quả, sữa và các sản phẩm từ sữa khác… đến thức ăn trẻ em, thức ăn nhanh, thịt và hải sản, với việc đóng gói các sản phẩm này dưới nhiều loại bao bì khác nhau, như trong lon, túi và giấy bạc.

Trong số các loại thực phẩm được thử nghiệm tại siêu thị, phô mai hữu cơ Ravioli của Annie chứa nhiều phthalate nhất trên mỗi khẩu phần với 53.579 nanogram, sau đó đến đào thái lát Del Monte và cá hồi hồng Chicken of the Sea.

Nghiên cứu cũng chỉ rõ mức phthalate tăng cao trong các sản phẩm như Cheerios, thức ăn trẻ em Gerber và sữa chua Yoplait, một số bánh mì kẹp thịt, gà viên chiên và khoai tây chiên của Wendy’s, Burger King và McDonald’s…. Theo ông James Rogers, người giám sát việc kiểm tra độ an toàn sản phẩm của Consumer Reports, điều đó cho thấy mức độ phổ biến của những hóa chất này.

Quy định cấm sử dụng chất làm dẻo còn gây tranh cãi

Consumer Reports cho biết trước đây, hóa chất nhựa được cho là chỉ xâm nhập vào thực phẩm đóng gói sẵn thông qua bao bì, nhưng các nghiên cứu mới cho thấy chúng có thể thấm vào các sản phẩm thực phẩm theo nhiều cách khác.

Cụ thể, phthalates có thể xâm nhập vào thực phẩm thông qua hệ thống ống dẫn, băng chuyền và thậm chí từ găng tay được sử dụng trong quá trình chế biến thực phẩm. Thành phần nhựa này cũng có thể xâm nhập vào thịt và nông sản thông qua nguồn nước và đất bị ô nhiễm.

Từ lâu, các nhà hoạt động về an toàn đã tranh luận về một lệnh cấm liên bang đối với việc sử dụng chất làm dẻo trong đóng gói và chế biến thực phẩm, nhưng hầu hết đều không thành công.

Năm ngoái, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã bác bỏ kiến nghị kêu gọi cấm sử dụng phthalate trong bao bì thực phẩm và chế biến thực phẩm. Hiện có rất ít quy định hạn chế sử dụng phthalate và ngưỡng hiện tại đối với bisphenol A (BPA) và một số phthalate khác được nhiều chuyên gia nhận định là đã lỗi thời.

Theo nhà khoa học Tunde Akinleye của Consumer Reports, người giám sát các cuộc thử nghiệm, nhiều ngưỡng trong báo cáo không phản ánh kiến thức khoa học mới nhất và có thể không bảo vệ con người khỏi tất cả những ảnh hưởng tiềm ẩn đến sức khỏe.

Bên cạnh đó, còn có một mối lo ngại lớn hơn cần được xem xét. Do chúng ta tiếp xúc tích lũy với phthalate có trong rất nhiều sản phẩm và trong thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày, nên thật khó để định lượng mức độ phthalate nào được coi là “an toàn” trong bất kỳ một sản phẩm nào.

Tháng 9/2023, Cơ quan Môi trường châu Âu (EEA) đã công bố một báo cáo, trong đó chỉ rõ kết quả một cuộc đo hoá chất ở người dân châu Âu cho thấy BPA đã được phát hiện ở 92% người trưởng thành tham gia đến từ 11 quốc gia châu Âu, đáng chú ý, tất cả những người tham gia từ Pháp, Luxembourg và Bồ Đào Nha đều có nồng độ BPA trong nước tiểu vượt quá mức an toàn.