Lượng khí thải CO2 toàn cầu đạt gần 50 tỷ tấn trong năm 2023

Báo cáo Ngân sách Carbon toàn cầu do các nhà khoa học từ hơn 90 tổ chức thực hiện và được công bố ngày 5/12 tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP28) đang diễn ra tại Dubai, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).

Báo cáo nêu rõ ước tính các quốc gia sẽ thải ra tổng cộng 36,8 tỷ tấn CO2 từ nhiên liệu hóa thạch trong năm 2023, tăng 1,1% so với năm 2022. Nếu tính cả lượng khí thải từ việc sử dụng đất, lượng khí thải CO2 toàn cầu sẽ đạt tổng cộng 40,9 tỷ tấn trong năm nay. Phần còn lại là do nguyên nhân thay đổi sử dụng đất, chẳng hạn như phá rừng và tái trồng rừng, cũng như các hoạt động của con người.

Báo cáo cho biết thêm thảm thực vật và các đại dương trên thế giới tiếp tục hấp thụ khoảng 50% trong tổng lượng khí thải CO2 của năm 2023. Tuy nhiên, phần còn lại tích tụ trong bầu khí quyển và đang khiến Trái Đất này càng nóng lên.

Khí thải từ than đá, dầu mỏ và khí đốt đều tăng, đặc biệt tại Ấn Độ và Trung Quốc. Kinh tế Trung Quốc mở cửa trở lại sau đại dịch COVID-19 khiến lượng khí thải tăng cao. Trong khi đó tại Ấn Độ, nhu cầu điện tăng nhanh hơn công suất năng lượng tái tạo dẫn đến nhiên liệu hóa thạch phải bù lấp sự thiếu hụt này. Lượng phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính nói trên đang đẩy thế giới ngày càng xa hơn mục tiêu khống chế mức tăng nhiệt toàn cầu không vượt quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Giáo sư Pierre Friedlingstein tại Đại học Exeter (Anh), người đứng đầu nghiên cứu trên, cảnh báo dường như thế giới sẽ khó có thể tránh được nguy cơ mức tăng nhiệt toàn cầu vượt quá mục tiêu 1,5 độ C mà Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu đề ra. Ông Friedlingstein kêu gọi các nhà lãnh đạo tại COP28 cần nhất trí cắt giảm nhanh chóng lượng phát thải từ nhiên liệu hóa thạch để đảm bảo đạt được mục tiêu giới hạn mức tăng nhiệt không quá 2 độ C.

Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên hợp quốc cho biết lượng khí thải trên thế giới phải giảm mạnh 43% từ nay đến năm 2030 để khống chế mức tăng nhiệt không quá 1,5 độ C. Tuy nhiên, thực tế là lượng khí thải đã tăng cao hơn trong những năm gần đây. Đại dịch COVID-19 đã tạo ra giai đoạn chững lại ngắn ngủi trong xu hướng đó, nhưng lượng khí thải hiện đã tăng trở lại tới mức cao hơn 1,4% so với trước dịch COVID-19.

Mặc dù vậy, báo cáo trên cũng nêu bật một số “điểm sáng” trong bức tranh khí thải toàn cầu, cụ thể là lượng khí thải ở Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đều giảm, một phần là nhờ đóng cửa các nhà máy nhiệt điện than. Nhìn chung, xu hướng lượng khí thải sụt giảm được ghi nhận tại 26 quốc gia vốn chiếm 28% lượng khí thải trên thế giới. Hầu hết các nước này là ở châu Âu.

Theo chuyên gia Julia Pongratz ở LMU München, một trong các tác giả của báo cáo, các biện pháp như lưu trữ CO2 dưới lòng đất hoặc dưới biển cũng được thảo luận nhiều lần tại các Hội nghị Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu (COP).

Tuy nhiên, các biện pháp này đòi hỏi chi phí rất lớn và cho đến nay hầu như không chiếm một tỷ lệ đáng kể nào. Hiện tại, các biện pháp như thu giữ và lưu trữ carbon chỉ thu được 0,000025% lượng khí thải do nhiên liệu hóa thạch gây ra.