Doanh nghiệp da giầy trong nước cần tăng tốc trong cuộc đua chuyển đổi xanh

Ngành da giầy Việt Nam hướng đến phát triển bền vững. Ảnh Nguyễn Nhung

Hiện nay, việc thích ứng với công nghệ 5.0 và Hệ sinh thái Kinh tế số là một xu hướng không thể phủ nhận. Đặc biệt, Việt Nam theo cam kết từ Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26) đang tập trung vào việc thúc đẩy ứng dụng của công nghệ xanh trong mọi lĩnh vực. Trong bối cảnh này, doanh nghiệp, đặc biệt là ngành công nghiệp da giầy, đang phải đối mặt với áp lực chuyển đổi để đáp ứng nhu cầu thị trường và các yêu cầu về phát triển bền vững.

Theo thông tin từ Lyst – trang thương mại điện tử nổi tiếng quốc tế về lĩnh vực thời trang và phụ kiện có trụ sở tại Anh, ngành công nghiệp giày thể thao đang chứng kiến một bước tiến lớn trong việc áp dụng các nguyên tắc bền vững. Trong năm 2022, doanh số bán ra của giầy thể thao tự hủy sinh học đã tăng đến 253%, còn giày từ chất liệu tái chế cũng tăng 65%. Các thương hiệu nổi tiếng như Adidas, Louis Vuitton, và Andoze đều đã đưa ra những sản phẩm sáng tạo, từ giày làm từ sợi nấm đến giày unisex làm từ nhựa ngô.

Không chỉ có các thương hiệu lớn, các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng đang chứng minh sự đổi mới trong ngành. Như Blueview – thương hiệu giày thể thao của Mỹ do một giáo sư chuyên ngành sinh học phân tử sáng lập, đã khai thác công nghệ vật liệu tân tiến để tạo ra những đôi giày có khả năng phân hủy hoàn toàn dưới lòng đất và cả trên biển.

Tương tự, tại châu Á, Kibo – công ty khởi nghiệp Hồng Kông sử dụng bã táo và các vật liệu tái chế khác để sản xuất giầy thân thiện với môi trường, hay Lakat – nhà sản xuất giày thể thao bền vững tiên phong tại Philippines đã kết hợp lá dứa để tạo ra sợi cotton độc đáo cho giày vải êm nhẹ và thân thiện môi trường.

Trong khi đó, nhóm nhà nghiên cứu thuộc Đại học Công nghệ hóa học Bắc Kinh đã phát triển loại cao su polyester có nguồn gốc sinh học và sử dụng vật liệu này để làm nên những chiếc đế giày, trong khi các bộ phận khác của đôi giày được làm từ sợi gai dầu, sợi tre và mủ thân cây ngô. Nhóm nghiên cứu đang sản xuất quy mô nhỏ và trong tương lai sẽ hợp tác với doanh nghiệp để tiến hành sản xuất hàng loạt.

Đây không chỉ là xu hướng mà còn là thách thức đối với các doanh nghiệp trong ngành da giầy ở Việt Nam. Phan Thị Thanh Xuân, Tổng thư ký Hiệp Hội Da Giầy Túi xách Việt Nam (Lefaso) nhấn mạnh, phát triển bền vững không chỉ là một cam kết của Chính phủ mà còn là yêu cầu từ các nhãn hàng uy tín. Doanh nghiệp đang phải đối mặt với các yêu cầu về chất thải, điều kiện làm việc, và môi trường.

Đối diện với thách thức này, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đầu tư vào các dự án phát triển xanh. Tập đoàn Dệt may Việt Nam đã khởi tạo các khu công nghiệp xanh với tiêu chuẩn cao để đảm bảo chuỗi cung ứng bền vững. Tương tự, Công ty dệt may – đầu tư – thương mại Thành Công đã và đang trích khoảng 10% lợi nhuận hàng năm để đầu tư vào quá trình chuyển đổi và chuyển giao số.

Tuy nhiên, theo TS Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) thuộc Trường Đai học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), ngành dệt may và da giầy kể cả các doanh nghiệp đến công ty có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đều có quy mô dự án đầu tư nhỏ, công nghệ cơ bản trung bình thấp, ngành da giầy đang gặp nhiều khó khăn trong việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo. Điều này đặt ra một thách thức lớn và đòi hỏi sự hỗ trợ của nhà nước và đối tác cung cấp dịch vụ để đạt được các tiêu chuẩn thị trường ngày càng cao về sự bền vững.

Trong bối cảnh này, chuyển đổi sang kinh tế xanh không chỉ là một lợi ích mà còn là cơ hội để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế.

Duy Trinh (t/h)