Kháng thuốc: Một trong 10 mối đe dọa hàng đầu sức khỏe công cộng

Ý kiến trên được Thứ trưởng Bộ Y tế nêu ra tại Hội nghị triển khai Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng thuốc tại Việt Nam giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và hưởng ứng Tuần lễ thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc năm 2023 do Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) tổ chức.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết, báo cáo gần đây từ dữ liệu kháng sinh đồ cho thấy, xu hướng kháng kháng sinh ngày càng tăng trong thập kỷ qua. Nhiều thách thức vẫn còn tồn tại, bao gồm năng lực hạn chế của các phòng xét nghiệm trong tiến hành giám sát và phân tích dữ liệu, kê đơn thuốc kháng sinh không phù hợp và thực thi chưa đầy đủ các quy định về bán thuốc kháng sinh…

Nhận thức được tầm quan trọng của phòng, chống kháng thuốc, từ năm 2013 Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2013-2020. Việt Nam là một trong 6 quốc gia đầu tiên trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã xây dựng và thực hiện kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống kháng thuốc và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quyết định số 1121/QĐ-TTg ngày 25/09/2023 của Thủ tướng Chính phủ). Chiến lược đã đặt ra mục tiêu chung là làm chậm sự tiến triển kháng thuốc và ngăn chặn, kiểm soát sự lây lan của các vi sinh vật kháng thuốc, đồng thời đảm bảo sự sẵn có, liên tục các thuốc kháng vi sinh vật và sử dụng thuốc kháng vi sinh vật hợp lý để điều trị hiệu quả các bệnh truyền nhiễm ở người, động vật, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người, động vật, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Trên cơ sở mục tiêu chung, chiến lược đưa ra 4 mục tiêu cụ thể gồm: Nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền địa phương và hiểu biết của nhân viên y tế, thú y và người dân về phòng, chống kháng thuốc; Củng cố hệ thống giám sát kháng thuốc để cảnh báo kịp thời về sự xuất hiện, lan truyền, mức độ và xu hướng kháng thuốc của các vi sinh vật; Giảm sự lan truyền của vi sinh vật và bệnh truyền nhiễm; Sử dụng thuốc kháng vi sinh vật ở người và động vật hợp lý, an toàn và có trách nhiệm.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: Chúng tôi một lần nữa phát động sự cam kết của tất cả các ngành, các cấp chính quyền, các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng kháng sinh có trách nhiệm. Đây là hoạt động quan trọng, thiết thực để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa công cuộc phòng chống kháng kháng sinh tại Việt Nam.

TS Angela Pratt, đại diện WHO tại Việt Nam, đánh giá cao chiến lược của Chính phủ Việt Nam và sự hưởng ứng trong Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc. Đại diện FAO tại Việt Nam, TS Rémi Nono Womdim, cũng chia sẻ rằng kháng thuốc trong thực phẩm và nông nghiệp đang gây rủi ro cho hệ thống lương thực và nền kinh tế.

Thông tin tại hội nghị cho thấy, kháng thuốc là một trong 10 mối đe dọa hàng đầu với sức khỏe công cộng toàn cầu mà nhân loại phải đối mặt. Việc sử dụng sai và lạm dụng thuốc là nguyên nhân chính dẫn đến kháng thuốc. Việc ghép mô, bộ phận cơ thể người, hóa trị và phẫu thuật trở nên nguy hiểm hơn nhiều nếu không có thuốc kháng sinh hiệu quả để phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng. Điều này đòi hỏi cần tiếp tục nâng cao nhận thức trong cộng đồng về kháng thuốc.