Vận chuyển CO2 xuyên biên giới: Đột phá lớn trong công nghệ môi trường

Vào năm 2025, thế giới sẽ chứng kiến một sự kiện mang tính cách mạng trong cuộc chiến chống lại hiện tượng nóng lên toàn cầu: Chuyến vận tải CO2 xuyên biên giới đầu tiên.

Yara International, công ty chuyên sản xuất phân bón, đã thực hiện một bước quan trọng bằng việc ký hợp đồng vận chuyển một lượng CO2 lớn từ một nhà máy ở Hà Lan sang Na Uy để lưu trữ dưới nước.

Nhà máy amoniac Sluiskil, nằm ở phía tây nam Hà Lan, sẽ đóng vai trò chủ đạo trong quá trình này. Phần lớn khí thải CO2 từ hoạt động công nghiệp của nhà máy này đã được thu giữ, và nhà máy sẽ trở thành nguồn CO2 chính cho dự án trên. Nguồn CO2 bị thu giữ sẽ được vận chuyển bằng đường biển đến Oygarden, Na Uy, nơi địa điểm Northern Lights – hiện đang được xây dựng, sẽ chịu trách nhiệm bơm và lưu trữ lượng khí này ở độ sâu khoảng 2.600m dưới lòng Biển Bắc.

Dự án đầy tham vọng này là mối quan hệ hợp tác giữa Yara với Northern Lights – một liên doanh giữa các tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Equinor (Na Uy), Shell (Anh-Hà Lan) và TotalEnergies (Pháp), đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc sử dụng công nghệ thu giữ và lưu trữ CO2 (CCS). 

Công nghệ này được xem là chìa khóa chống lại tình trạng nóng lên toàn cầu, tập trung vào việc thu giữ lượng khí thải CO2 tại nguồn – chẳng hạn như ống khói của nhà máy, hóa lỏng và lưu trữ chúng trong những hồ chứa tự nhiên.

Ông Svein Tore Holsether – Giám đốc điều hành của Yara, nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án này và gọi đấy là “một cột mốc của quá trình khử carbon trong những ngành công nghiệp khó khử carbon của châu Âu”.

Hợp đồng được công bố vào tháng 8/2022 và chính thức được ký kết gần đây. Dự kiến hợp đồng sẽ đi vào hiệu lực vào năm 2025. Từ năm 2026, dự án sẽ lưu trữ tối đa 800.000 tấn CO2 thải ra từ nhà máy Sluiskil mỗi năm.

Mặc dù công nghệ CCS mang tính phức tạp và đắt tiền, nhưng CCS vẫn nhận được sự ủng hộ từ các chuyên gia nổi tiếng như Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA). Đặc biệt, IEA xem CCS là yếu tố cần thiết nhằm làm chậm tình trạng tăng nhiệt độ toàn cầu. Tuy nhiên, một số nhà hoạt động môi trường đang bày tỏ lo ngại rằng CCS có thể kéo dài việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, chuyển hướng các khoản đầu tư cần thiết khỏi năng lượng tái tạo hoặc gây ra nguy cơ rò rỉ dầu khí.

Yara không phải là công ty duy nhất có dự án loại này; những công ty chủ chốt khác, chẳng hạn như công ty năng lượng Orsted (Đan Mạch) và Heidelberg (Đức), cũng có kế hoạch tham gia. Cụ thể, họ muốn vận chuyển khí thải CO2 thu giữ từ các nhà máy sinh khối và nhà máy xi măng đến Northern Lights kể từ năm 2025 hoặc 2026. Tuy nhiên, bất chấp nỗi lo ngại, hàng chục dự án CCS vẫn đang được phát triển trên toàn thế giới, chứng tỏ thế giới đang ngày một quan tâm hơn về công nghệ này.

Nhìn chung, dự án vận chuyển và lưu trữ CO2 xuyên biên giới này thể hiện một bước tiến đáng kể trong nỗ lực khử carbon cho các ngành công nghiệp. Thật vậy, dự án này là minh chứng cho thấy thế giới đang đẩy mạnh cam kết sử dụng dòng công nghệ tiên tiến để chống lại biến đổi khí hậu, đồng thời đặt ra những câu hỏi quan trọng về ý nghĩa lâu dài của những sáng kiến ấy.

Hải Đăng (T/h)