Lắp đặt và sử dụng máy khí nén phải đảm bảo tiêu chuẩn an toàn

Theo ghi nhận, sau tiếng nổ lớn xuất phát từ Công ty Điện lạnh Tùng Nga, ở phường Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai, hai công nhân trọng thương, một người ở xa bị thương nhẹ. Nguyên nhân vụ việc vẫn đang được điều tra. 

Theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9455:2013- ISO 5388:1981 về Máy nén không khí tĩnh tại- Quy định an toàn và quy phạm vận hàn, các máy nén phải được thiết kế và lắp ráp để chịu được một cách an toàn tất cả các áp suất, nhiệt độ quy định và các điều kiện làm việc khác. Thiết kế phải tạo điều kiện dễ dàng cho vận hành và bảo dưỡng thuận tiện thiết bị máy nén trong khi giảm tới mức tối thiểu rủi ro gây thương tích cho cơ thể người.

Mỗi máy nén phải có một biểu nhãn để dễ đọc bằng vật liệu bền lâu, được gắn bền vững với máy và chứa các thông tin tối thiểu sau: Nhà sản xuất; Ký hiệu của mẫu (model) và số loạt; Áp suất làm việc lớn nhất cho phép; Tốc độ liên tục lớn nhất cho phép của trục.

Hiện trường vụ nổ máy khí nén tại Hà Nội. Ảnh: VnExxpress

Chức năng của tất cả các dụng cụ đo phải được chỉ thị rõ ràng và trong trường hợp có bộ phận điều khiển công suất từ xa thì khả năng tải thực tế phải được hiển thị trong buồng máy nén.

Các chi tiết của máy nén không thể nâng lên được với một người mà không xảy ra nguy hiểm phải được lắp với các bộ phận thích hợp để kẹp chặt chúng vào thiết bị nâng trừ khi hình dạng của chi tiết cho phép không cần thiết phải dùng các bộ phận kẹp này. Van và lỗ van của máy nén kiểu pit tông phải được thiết kế sao cho không thể lắp van vào thay cho van xả và không thể lắp van xả sai tới mức ngăn cản sự xả không khí đúng theo quy định.

Để đáp ứng các điều kiện an toàn trong quá trình tháo cần pit tông ra khỏi pit tông, khi thiết kế nên có biện pháp để bảo đảm rằng lượng không khí nén gây nguy hiểm không thể còn tồn đọng lại trong pit tông.

Phải trang bị các rào chắn bảo vệ trên tất cả các bộ phận quay và chuyển động tịnh tiến qua lại có thể gây ra nguy hiểm cho con người. Rào chắn bảo vệ cũng phải được trang bị cho các bánh đà. Khi có yêu cầu, rào chắn bảo vệ bánh đà phải có lỗ để hở ra phía ngoài máy để có thể tiếp cận các dấu hiệu thời gian, tâm của bánh đà và bất cứ chi tiết nào khác cần phải chú ý. Các rào chắn phải tháo ra và lắp lại được một cách dễ dàng và phải có đủ độ cứng vững để chịu được biến dạng và ngăn ngừa cọ xát do tiếp xúc với bộ phận khác. Các rào chắn cho các truyền động bánh đai và truyền động xích dùng cho các thiết bị lắp ở ngoài trời phải chịu được thời tiết.

Đường ống lắp đặt trên mặt phẳng nằm ngang hoặc có thể được lắp đặt theo cách khác để con người tiếp cận được nên được che chắn bảo vệ hoặc có đủ độ cứng vững, khi được đỡ, đường ống phải chịu được tải trọng thẳng đứng 1,5 kN mà không có độ võng hoặc hư hỏng không chấp nhận được. Đường ống và các phụ tùng của máy nén như các áo nước, bộ phận làm mát, bộ phận giảm mạch động (chấn) và các bình chứa không khí phải được trang bị các phương tiện thải ở các điểm dưới thấp để ngăn ngừa hư hỏng do sự đóng băng trong thời gian chạy không (tải).

Tất cả các phụ tùng ở trong phạm vi các quy tắc của bình chịu áp lực (ví dụ như các bộ phận làm mát không khí, các bộ phận giảm thanh (tiêu âm) các bộ phận chưa tách và gom) phải được thiết kế phù hợp với các quy tắc được áp dụng.

Phía không khí nén của không gian nén phải được thử thủy tĩnh ở áp suất không nhỏ hơn 1,3 lần áp suất làm việc lớn nhất cho phép của cấp nén. Tuy nhiên đối với các máy nén được sản xuất theo lô, chỉ cần thử mẫu đại diện đối với áp suất làm việc hiệu dụng dưới 15 bar (1,5 MPa). Tất cả các thiết bị điện phải tuân theo các quy định và hướng dẫn của quốc gia.

Thiết kế các máy nén một cấp, được bôi trơn bằng tưới dầu nên bảo đảm sao cho nhiệt độ lớn nhất tại mặt bích cung cấp của máy nén trước thiết bị tách ly dầu không được vượt quá 110 °C ở nhiệt độ môi trường xung quanh 30 °C.

Các máy nén được bôi trơn bằng tưới dầu phải có cơ cấu ngắt tự động để ngăn ngừa nhiệt độ của dầu máy nén vượt quá giới hạn an toàn. Nhiệt độ ngắt không được vượt quá 120 °C. Trong mỗi máy nén, tất cả các vòng bít kín hoặc đệm kín phải được làm bằng vật liệu có thể chịu được bất cứ áp suất nào và nhiệt độ nào có thể gặp phải trong làm việc. Các vật liệu được sử dụng phải thích hợp với các chất bôi trơn. Nên tránh sử dụng các van và phụ tùng bằng gang xám trong các đường ống phải chịu va đập và rung.

An Dương