Theo Điều tra sức khỏe học đường toàn cầu (GSHS) 2019, ở Việt Nam, tỷ lệ học sinh từ 13-17 tuổi bắt đầu sử dụng các sản phẩm này đã ở mức 2,57%. Cùng với đó, theo Nghiên cứu của Viện Chiến lược và Chính sách y tế năm 2020 chỉ ra rằng tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử đặc biệt cao tại các thành phố lớn, riêng tại Hà Nội, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8-12 là 8,35% (nam là 12,39%, nữ là 4,8%).

Nguyên nhân của vấn đề trên một phần do sự thiếu hiểu biết về tác hại của thuốc lá điện tử cộng với việc tiếp cận mua bán sản phẩm dễ dàng và bị chi phối bởi những nguồn thông tin quảng cáo sai lệch từ nhà sản xuất, người bán hàng. Do vậy, việc cung cấp thông tin khoa học chính xác cho học sinh về tác hại của thuốc lá điện tử là cần thiết.

Nỗ lực từ phía nhà trường

Trong tháng 10, đã có 5 trường THCS & THPT trên địa bàn thành phố Hà Nội hưởng ứng hoạt động ngoại khóa với chủ đề “Loại bỏ thuốc lá điện tử trong môi trường học đường”. Nối tiếp thành công tại THCS Chương Dương, THCS Trưng Vương, THPT Kim Liên, chương trình tiếp tục được tổ chức tại THCS & THPT Wellspring vào chiều ngày 27/10.

Giáo dục về tác hại của thuốc lá điện tử được nhiều trường học chú trọng nhằm nâng cao nhận thức học sinh về các sản phẩm độc hại này (Ảnh: PV)

Hoạt động ngoại khóa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thuốc lá điện tử đã xâm nhập vào trường học, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, chất lượng học tập, sự phát triển lành mạnh của học sinh. Đáng báo động hơn, nhiều học sinh sử dụng thuốc lá điện tử ngay tại trường học, thậm chí rủ rê các bạn dùng thử với tâm lý “hút cùng cho vui”, “hút để giải trí”.

Chia sẻ tại chương trình, nhà báo Võ Thu nhấn mạnh: “Trẻ vị thành niên là nhóm khách hàng tiềm năng mà các nhà sản xuất, buôn bán sản phẩm độc hại, trong đó có thuốc lá điện tử nhắm đến. Từ những người sử dụng, thậm chí một số em còn bán, giới thiệu thuốc lá điện tử cho bạn bè”.

Nhà báo Võ Thu và bà Đoàn Thu Huyền (đại diện Tổ chức Campaign for Tobacco-Free Kids Hoa Kỳ) chia sẻ tại buổi ngoại khóa (Ảnh: PV)

Đồng tình với nhận định trên, các thầy cô trường phổ thông liên cấp Wellspring cho biết thêm, năm ngoái trường đã xử lý một trường hợp học sinh lớp 6 sử dụng thuốc lá điện tử và có hành vi mua bán sản phẩm với các bạn học.

Bởi vậy, những hoạt động ngoại khóa về tác hại thuốc lá điện tử ở thời điểm này là cần thiết để kết nối các em học sinh, phụ huynh, nhà trường, các tổ chức xã hội,…cùng thảo luận tìm ra giải pháp để bảo vệ trẻ vị thành niên khỏi thuốc lá điện tử không chỉ tại trường học mà cả ngoài cuộc sống.

Quan điểm của học sinh về thuốc lá điện tử: Cần loại bỏ hoàn toàn khỏi xã hội

Qua các phần thảo luận, có thể thấy phần lớn học sinh đã từng nghe hoặc nhìn thấy thuốc lá điện tử. Thế nhưng, cho đến khi tham gia buổi ngoại khóa, rất nhiều học sinh mới lần đầu tiên được tiếp cận những thông tin khoa học chính xác về hàng ngàn hóa chất độc hại có trong sản phẩm này.

“Những quảng cáo trên mạng không hề nhắc tới hoặc có cảnh báo về hóa chất trong thuốc lá điện tử cũng như nguy cơ bệnh tật cho người dùng. Chỉ đến khi tham dự buổi ngoại khóa, nghe chia sẻ của các chuyên gia em mới biết được trong thuốc lá điện tử có chứa cả thành phần như thuốc chống đông, thuốc diệt chuột, chất tẩy”, em Phạm Khánh Hà – học sinh lớp 8 THCS Wellspring chia sẻ.

Các em học sinh chỉ ra những lầm tưởng phổ biến hiện nay về thuốc lá điện tử

Cũng tại buổi ngoại khóa, một số em học sinh đã dũng cảm đứng lên chia sẻ trải nghiệm với thuốc lá điện tử trong quá khứ và gửi lời khuyên đến các bạn học của mình.

“Em từng là một người đã chịu hình phạt nghiêm khắc của trường do hút thuốc lá điện tử. Hơn ai hết bản thân em biết rõ nhất thuốc lá điện tử đã ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống như thế nào. Vậy nên, em hy vọng rằng các bạn khác sẽ sớm nhận thức được sự nguy hiểm của thuốc lá điện tử và không bao giờ sử dụng chỉ vì tò mò hay thể hiện bản thân”, Nguyễn Bảo Duy, học sinh lớp 10 THPT Wellspring cho biết.

Bảo Duy đại diện học sinh khối 10 THPT Wellspring có phần trình bày về tác hại của thuốc lá điện tử (Ảnh: PV)

Về giải pháp nhằm loại bỏ thuốc lá điện tử trong môi trường học đường, theo các em học sinh, việc nâng cao nhận thức về thuốc lá điện tử là cần thiết nhưng chưa đủ để ngăn chặn sự tấn công của loại thuốc lá mới nổi này. Thuốc lá điện tử xuất hiện tràn lan, được bày bán từ ở trong những cửa hàng hiện đại cho đến vỉa hè, vị trí thường rất gần địa điểm vui chơi cho thanh thiếu niên hoặc khu vực trường học. Do đó, học sinh có thể mua và sử dụng thuốc lá điện tử một cách dễ dàng mặc dù đây là các sản phẩm bất hợp pháp.

Đôi khi, các em còn rơi vào trường hợp bị bạn bè lôi kéo, ép buộc dùng thử thuốc lá điện tử.

“Hiện nay không hề khó để mua mua thuốc lá điện tử Trên đường đi học, gần địa điểm vui chơi như khu phố cổ, chúng em đều nhìn thấy các cửa hàng bán thuốc lá điện tử. Em mong muốn loại bỏ hoàn toàn thuốc lá điện tử ra khỏi xã hội. Nói không với thuốc lá điện tử không chỉ thể hiện qua lời nói mà cần phải hành động”, em Phạm Ngọc An – học sinh lớp 12 THPT Wellspring thể hiện quan điểm.

Ở thời điểm hiện tại, lựa chọn cấm hay cho phép quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá mới có ảnh hưởng không nhỏ đến tương lai của thanh thiếu niên. Rất nhiều các quốc gia trong nhóm thu nhập thấp và trung bình theo chính sách cấm các sản phẩm thuốc lá mới đã ghi nhận những kết quả khả quan. Nhằm ngăn chặn nguy cơ tạo ra một “thế hệ nghiện nicotine”, Bộ Y tế đã kiến nghị Chính phủ cấm toàn bộ việc nhập khẩu, lưu thông thuốc lá điện tử tại Việt Nam.