Quan điểm coi nam giới vượt trội về khả năng phẫu thuật đã lỗi thời

Theo hai nghiên cứu lớn, những bệnh nhân được phẫu thuật bởi nữ bác sĩ ít có khả năng gặp biến chứng và ít có khả năng cần được chăm sóc theo dõi hơn so với những bệnh nhân được phẫu thuật bởi bác sĩ nam.

Trong nghiên cứu thứ nhất, các bác sĩ ở Canada và Thụy Điển đã xem xét hơn 1 triệu hồ sơ bệnh nhân từ 2 hệ thống lưu trữ dữ liệu y tế riêng biệt và phát hiện rằng những bệnh nhân được phẫu thuật bởi bác sĩ nữ có kết quả tốt hơn đáng kể, và gặp ít vấn đề hơn trong những tháng sau phẫu thuật.

Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục tìm hiểu nguyên nhân, nhưng đến nay, hồ sơ cho thấy các bác sĩ nữ có xu hướng phẫu thuật chậm hơn và điều này có thể dẫn đến kết quả tốt hơn cho bệnh nhân.

Tiến sĩ, bác sĩ phẫu thuật Christopher Wallis tại bệnh viện Mount Sinai (Canada), người đứng đầu nghiên cứu, cho biết những phát hiện này sẽ nhắc nhở các bác sĩ nam suy ngẫm về cách tiếp cận phẫu thuật của họ và học hỏi từ các đồng nghiệp nữ, vì lợi ích của bệnh nhân.

Các vấn đề mà nhóm Wallis xem xét bao gồm các biến chứng y khoa, tỷ lệ tái nhập viện và tỷ lệ tử vong sau phẫu thuật ở gần 1,2 triệu bệnh nhân từ năm 2007 đến năm 2019. Hồ sơ bao gồm 25 quy trình phẫu thuật trên tim, não, xương, các cơ quan và mạch máu.

Kết quả phân tích, được báo cáo trên Jama Surgery,cho thấy 90 ngày sau phẫu thuật, 13,9% bệnh nhân được phẫu thuật bởi bác sĩ nam “gặp các biến cố bất lợi sau phẫu thuật”. Đây là thuật ngữ chung để chỉ tử vong và các biến chứng y tế, các vấn đề cần được điều trị thêm, phẫu thuật thêm, nhiễm trùng nặng, đau tim và đột quỵ. Tỷ lệ này ở các bệnh nhân được phẫu thuật bởi bác sĩ nữ là 12,5%.

Những bệnh nhân được phẫu thuật bởi bác sĩ nữ cũng có tình trạng tốt hơn một năm sau phẫu thuật – 20,7% gặp biến cố bất lợi sau phẫu thuật. Tỷ lệ này ở nhóm được bác sĩ nam phẫu thuật là 25%. Nếu bỏ qua toàn bộ các biến cố bất lợi ngoài tử vong sau phẫu thuật, sự khác biệt thậm chí còn rõ ràng hơn. Bệnh nhân được điều trị bởi bác sĩ nam có nguy cơ tử vong một năm sau phẫu thuật cao hơn 25% so với bệnh nhân được điều trị bởi bác sĩ nữ.

Nghiên cứu thứ hai trên 150.000 bệnh nhân ở Thụy Điển, cũng được công bố trên Jama Surgery, cũng cho thấy bức tranh tương tự. Bác sĩ My Blohm và các đồng nghiệp tại Viện Karolinska (Thuỵ Điển), đã xem xét kết quả của bệnh nhân sau phẫu thuật cắt bỏ túi mật. Họ phát hiện những bệnh nhân được điều trị bởi bác sĩ nữ gặp ít biến chứng hơn và có thời gian nằm viện ngắn hơn so với những bệnh nhân được điều trị bởi bác sĩ nam. Các bác sĩ phẫu thuật nữ phẫu thuật chậm hơn so với các đồng nghiệp nam, và ít có khả năng chuyển từ phẫu thuật nội soi sang phẫu thuật mở trong quá trình phẫu thuật hơn.

Blohm nói rằng, giống như tất cả các nghiên cứu quan sát, các kết quả này cần được xem xét một cách thận trọng, nhưng đến nay những phát hiện này cho thấy kỹ thuật phẫu thuật và mức độ chấp nhận rủi ro có thể giải thích một số khác biệt quan sát được giữa 2 nhóm bác sĩ phẫu thuật. “Ở một số nước, người ta có niềm tin chung rằng bác sĩ phẫu thuật nam giỏi hơn bác sĩ phẫu thuật nữ. Hầu hết các nghiên cứu được công bố trước đây đều chỉ ra rằng các bác sĩ phẫu thuật nữ cũng giỏi như bác sĩ phẫu thuật nam, và trong các nghiên cứu mới thậm chí còn tốt hơn một chút”, Blohm nói.

Theo Wallis, có “rất nhiều bài học” từ các nghiên cứu mới. “Đàn ông và phụ nữ khác nhau về cách họ hành nghề y. Việc áp dụng một số phương pháp thường được các bác sĩ phẫu thuật nữ sử dụng có khả năng cải thiện kết quả cho bệnh nhân”, Wallis nói. “Kể từ khi thực hiện nghiên cứu này, tôi đã tự xem xét lại thực hành phẫu thuật của mình và tôi khuyến khích các đồng nghiệp cũng làm như vậy”.

Ngoài việc thu hút nhiều phụ nữ hơn tham gia ngành phẫu thuật, Wallis cho biết giữ chân và thăng chức cho phụ nữ lên các vị trí có ảnh hưởng trong ngành phẫu thuật. “Có rất nhiều dữ liệu cho thấy chúng ta có những lỗ hổng trong hệ thống khiến cho số phụ nữ ở các vị trí cấp cao ngày càng giảm”, ông nói.

Tim Mitchell, Chủ tịch Trường Cao đẳng Phẫu thuật Hoàng gia Anh, cho biết những phát hiện này đã bổ sung vào số nghiên cứu ngày càng tăng chỉ ra sự khác biệt về kết quả của bệnh nhân khi được điều trị bởi bác sĩ phẫu thuật nam và nữ.

“Tuy nhiên, tương quan không phải là nhân quả và có một lời giải thích khả dĩ, liên quan đến độ phức tạp của ca bệnh [ca bệnh phức tạp thường được chỉ định cho bác sĩ nam]. Các tác giả đã cố gắng điều chỉnh các yếu tố gây nhiễu như vậy, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn”, Mitchell nói, lưu ý thêm rằng dù vậy việc coi nam giới vượt trội về khả năng phẫu thuật là quan điểm lỗi thời.