Vì sao học sinh không được mua bảo hiểm y tế hộ gia đình?

Theo quy định hiện hành của Luật bảo hiểm y tế, học sinh – sinh viên không thể mua bảo hiểm y tế diện hộ gia đình. Căn cứ theo Khoản 3, Điều 4 Nghị định 146/2018/NĐ-CP và Khoản 4, Điều 12 Luật bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung năm 2014, học sinh, sinh viên thuộc nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc và được Ngân sách Nhà nước hỗ trợ (từ 30% – 100%) mức đóng bảo hiểm y tế.

Tại Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế quy định 5 nhóm tham gia bảo hiểm y tế.

– Thứ nhất là nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm: người lao động làm việc theo hợp đồng lao động; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức; người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.

– Thứ 2 là nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội (BHXH) đóng, bao gồm: người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng; người đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng; người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng; cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng; người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.

– Thứ 3 là nhóm do ngân sách Nhà nước đóng, bao gồm: quân nhân, người làm công tác cơ yếu, học viên cơ yếu ở các trường quân đội, công an; cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách Nhà nước; người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách Nhà nước; người có công với cách mạng, cựu chiến binh; trẻ em dưới 6 tuổi…

– Thứ 4 là nhóm được ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng, bao gồm: người thuộc hộ gia đình cận nghèo; học sinh, sinh viên.

– Thứ 5 là nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình gồm những người thuộc hộ gia đình, trừ những người được đã thuộc 4 nhóm trên.

Bên cạnh đó, căn cứ theo quy định tại Khoản 2, Điều 13, Luật bảo hiểm y tế quy định:

“Trường hợp một người đồng thời thuộc nhiều đối tượng tham gia bảo hiểm y tế khác nhau quy định tại Điều 12 của Luật này thì đóng bảo hiểm y tế theo đối tượng đầu tiên mà người đó được xác định theo thứ tự của các đối tượng quy định tại Điều 12 của Luật bảo hiểm y tế”.

Theo quy định Luật bảo hiểm y tế thì đối tượng học sinh, sinh viên là đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế, không phải là đối tượng tự nguyện. Theo đó, đối với học sinh, sinh viên thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm y tế có thứ tự sắp xếp thuộc nhóm thứ 4, đối tượng tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình có thứ tự sắp xếp thuộc nhóm thứ 5 từ trên xuống. Căn cứ quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế khi thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm y tế ở nhóm trước đó thì không được tham gia bảo hiểm y tế ở nhóm sau. Do đó, học sinh, sinh viên đang theo học tại các cơ sở giáo dục (trừ trường hợp đã tham gia bảo hiểm y tế theo nhóm đối tượng khác có thứ tự thuộc nhóm 1, 2, 3) thì sẽ tham gia bảo hiểm y tế tại nhà trường và không được tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình.

Trường hợp học sinh, sinh viên đã mua thẻ bảo hiểm y tế hộ gia đình thì liên hệ với các tổ chức dịch vụ hoặc cơ quan BHXH nơi cấp thẻ để được hoàn trả lại tiền bảo hiểm y tế hộ gia đình trùng với thời gian mua thẻ bảo hiểm y tế học sinh sinh viên.

Mức đóng bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên năm học 2023 – 2024

Từ ngày 1/7/2023, mức lương cơ sở tăng lên là 1,8 triệu đồng/tháng. Do đó, số tiền mà học sinh, sinh viên thực đóng bảo hiểm y tế tăng từ 563.220 đồng/năm lên 680.400 đồng/năm (trong đó ngân sách Nhà nước hỗ trợ 30%, học sinh sinh viên tự đóng 70%). Theo đó, trong năm học 2023 – 2024, mức đóng Bbảo hiểm y tế của học sinh sẽ có sự thay đổi so với năm học 2022 – 2023.

Khi đó mức đóng bảo hiểm y tế của học sinh như sau:

Mức đóng = 4,5% x 1.800.000 đồng x 12 tháng = 972.000 đồng/năm.

Trong đó:

Số tiền được Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế là: 291.600 đồng/năm.

Số tiền học sinh thực đóng bảo hiểm y tế là: 680.400đồng/năm

Đặc biệt, ngoài việc được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng bảo hiểm y tế học sinh sinh viên, trong năm học 2023 – 2024 dự kiến có thêm một số tỉnh, thành phố tiếp tục hỗ trợ thêm mức đóng bảo hiểm y tế cho học sinh từ ngân sách địa phương, do đó số tiền thực đóng bảo hiểm y tế của mỗi học sinh tiếp tục được giảm.

Mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình

Mức đóng bảo hiểm y tế đối với hộ gia đình được quy định tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP, như sau:

Người thứ nhất: 4,5% mức lương cơ sở;

Người thứ hai: 70% mức đóng của người thứ nhất (3,15% mức lương cơ sở).

Người thứ ba: 60% mức đóng của người thứ nhất (2,7% mức lương cơ sở).

Người thứ tư: 50% mức đóng của người thứ nhất (2,25% mức lương cơ sở).

Người thứ năm trở đi: 40% mức đóng của người thứ nhất (1,8% mức lương cơ sở).

Từ 1/7/2023, khi tăng lương cơ sở lên 1,8 triệu đồng/tháng, mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình, như sau:

Người thứ nhất: 81.000 đồng/tháng; 972.000 đồng/năm (trước 1/7: 67.050 đồng/tháng; 804.600 đồng/năm).

Người thứ hai: 56.700 đồng/tháng; 680.400 đồng/năm (trước 1/7: 46.935 đồng/tháng; 563.220 đồng/năm).

Người thứ ba: 48.600 đồng/tháng; 583.200 đồng/năm (trước 1/7: 40.230 đồng/tháng; 482.760 đồng/năm).

Người thứ tư: 40.500 đồng/tháng; 486.000 đồng/năm (trước 1/7: 33.525 đồng/tháng; 402.300 đồng/năm).

Người thứ năm trở đi: 32.400 đồng/tháng; 388.800 đồng/năm (trước 1/7: 26.820 đồng/tháng; 321.480 đồng/năm).