Phát triển hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo (AI) bền vững tại Việt Nam

Tại Lễ khai mạc Ngày hội AI Việt Nam 2023 (AI4VN 2023) vừa diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt cho biết: trí tuệ nhân tạo (AI) là công nghệ chủ chốt của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, được Nhà nước quan tâm, doanh nghiệp đầu tư mạnh và có nhiều sản phẩm đột phá trong thời gian gần đây. Phát triển Hệ sinh thái AI bền vững tại Việt Nam nhằm đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, phát triển các giải pháp và ứng dụng AI trong khu vực ASEAN và thế giới.

AI đã trở thành một trong những công nghệ chủ chốt của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và ngày càng nhận được sự quan tâm, đầu tư và đang góp phần thay đổi, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế – xã hội của các quốc gia. Gần đây, AI đã đã có sự phát triển vượt bậc, nhiều sản phẩm, ứng dụng dựa trên công nghệ AI ra đời thu hút sự quan tâm của cộng đồng, đặc biệt là các sản phẩm AI tạo sinh.

Tại Việt Nam, ngày 26/1/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 127/QĐ-TTg về Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030. Chiến lược đưa ra mục tiêu “đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI, đưa AI trở thành lĩnh vực công nghệ quan trọng của Việt Nam trong Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, góp phần phát triển kinh tế – xã hội và từng bước đưa Việt Nam trở thành điểm sáng về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI trong khu vực và trên thế giới.

Sau hơn hai năm triển khai thực hiện Chiến lược, Việt Nam đã đạt một số kết quả bước đầu rất đáng được khích lệ. Đóng góp của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong lĩnh vực AI trong những năm qua đã được xã hội ghi nhận; có nhiều sản phẩm AI được ứng dụng trong cuộc sống; nhiều tập đoàn, doanh nghiệp Việt Nam đã quan tâm, đầu tư mạnh mẽ cho AI và từng bước cải thiện, nâng cao khả năng tiếp cận, hấp thụ và làm chủ công nghệ AI.

Kết quả này đã được phản ánh trong báo cáo “Chỉ số sẵn sàng về AI của chính phủ” do Tổ chức Oxford Insights kết hợp với Trung tâm Nghiên cứu phát triển quốc tế của Canada thực hiện. Theo đó, năm 2022 Việt Nam đứng ở vị trí thứ 55 trong 181 quốc gia được đánh giá xếp hạng trên thế giới, tăng 7 bậc so với năm 2021.

Bà Emily Hamblin, Tổng Lãnh sự Vương quốc Anh tại Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá AI đã tác động mạnh mẽ đến mọi mặt, từ hoạt động hành chính công đến thương mại, y tế, giáo dục… “AI4VN là một sáng kiến hay để thúc đẩy ứng dụng AI trong đời sống. Ngày hội mang đến cơ hội đối thoại giữa Chính phủ với giới học thuật, doanh nghiệp, kết nối bước tiến từ các quốc gia khác nhau”, bà Emily Hamblin nhận định.

Cũng theo bà Emily Hamblin, AI4VN giúp Vương quốc Anh hiểu thêm về nhu cầu công nghệ của các đơn vị tại Việt Nam, thắt chặt mối quan hệ chuyên môn với Bộ KH&CN cũng như Thành phố Hồ Chí Minh. Vương quốc Anh đã xây dựng chiến lược với 5 công nghệ ưu tiên, một trong số đó là AI. Bà nhấn mạnh, AI đang có nhiều bước tiến vượt bậc, phát triển nhanh và sẽ đạt nhiều thành tựu đột phá hơn trong tương lai. Sự phát triển này mang lại nhiều cơ hội cho Chính phủ, khu vực công và doanh nghiệp. Tuy vậy, cùng với lợi thế là những rủi ro phức tạp, đòi hỏi các quốc gia cần cân bằng sự phát triển với đạo đức, quản lý.

Ông Graham Harlow, Quyền Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, AI là trung tâm của cuộc cách mạng công nghệ toàn cầu. Những tiến bộ của AI mở ra tiềm năng hợp tác cho cả hai nước trong các lĩnh vực như y học, môi trường, giáo dục và phúc lợi công cộng. Ông Graham Harlow mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để phát triển KH&CN, xây dựng các quy chuẩn về sử dụng, phát triển AI trong thời gian tới, đồng thời khuyến khích các trường đại học, viện nghiên cứu tăng cường hợp tác trong quản lý, phát triển, sử dụng AI.

Tham tán Tổ chức nghiên cứu KH&CN của khối thịnh vượng chung (CSIRO) kiêm Giám đốc Chương trình Đổi mới sáng tạo Australia – Việt Nam Kim Wimbush trong bài phát biểu của mình cũng khẳng định, Australia luôn sẵn sàng hợp tác phát triển AI với Việt Nam. Ông Kim Wimbush chia sẻ, Việt Nam và Australia vừa kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Trong thời gian này, mối quan hệ của hai bên cũng đạt được nhiều dấu ấn. Tuy nhiên ông cũng thừa nhận, AI mang lại những thách thức và rủi ro, vì vậy việc đưa ra những quy tắc sử dụng AI sao cho AI đáng tin cậy hơn là rất quan trọng.

Theo Thương hiệu Công luận