EveRé – Mô hình xử lý rác thải sinh hoạt tích hợp tại Pháp

EveRé, trung tâm xử lý rác thải sinh hoạt tích hợp đầu tiên của Pháp, được xây dựng và vận hành tại Khu công nghiệp Fos-sur-Mer từ năm 2010 với tổng vốn đầu tư 430 triệu EUR. EveRé xử lý 1.100 tấn rác thải mỗi ngày của 18 thị trấn và thành phố vùng đô thị Marseille Provence, trong đó 95% rác thải được thu hồi, chỉ 5% được đưa đến bãi chôn lấp. Đây là mô hình xử lý rác tích hợp đầu tiên của Pháp.

TÍCH HỢP 3 ĐƠN VỊ XỬ LÝ RÁC THẢI

Mô hình hoạt động của EveRé tích hợp 3 đơn vị xử lý rác thải, đó là: Phân loại tự động, metan hoá và ủ phân, thu hồi năng lượng.

EveRé là trung tâm đầu tiên ở Pháp kết hợp 3 kỹ thuật thu hồi khác nhau: phân loại cơ học, metan hóa/ủ phân và xử lý nhiệt. Nhờ đó, mỗi năm Trung tâm xử lý 400.000 tấn rác thải sinh hoạt do hàng triệu cư dân của khu vực Marseille Provence. Từ rác thải sinh hoạt, mỗi năm EveRé sản xuất ra 7 triệu m3 khí sinh học, 10.000 tấn kim loại và nhựa được tái chế, 20.000 tấn phân trộn và 210.000 MWh điện.

Hơn 90% chất thải đầu vào được thu hồi (dưới dạng năng lượng, vật liệu có thể tái chế, phân trộn và tro đáy), do đó hạn chế hoạt động chôn lấp ở mức dưới 5% chất thải nhận được, tức là phần được gọi là phần “cuối cùng” thực sự.

Để đạt được mức thu hồi 95% kỷ lục này, Trung tâm đã sử dụng các kỹ thuật tốt nhất hiện có. Việc đầu tư liên tục vào các kỹ thuật thu hồi là một phần của phương pháp tiếp cận bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và kinh tế tuần hoàn, cốt lõi trong triết lý của EveRé từ khi thành lập. EveRé hoạt động 24/7, liên kết với khoảng 300 đối tác trong đó ¼ là các công ty địa phương. EveRé cũng đặt ra cho mình những mục tiêu đầy tham vọng về bảo tồn môi trường: vận chuyển có trách nhiệm với môi trường, bảo tồn nguồn nước tự nhiên, giám sát môi trường xung quanh khu vực, quy trình xử lý không khí, v.v..

Phân loại rác tự động

Điều làm nên sự khác biệt của EveRé là thiết bị phân loại có khả năng xử lý tất cả rác thải sinh hoạt nhận được, chuyển các loại rác thải khác nhau đến phương pháp xử lý thích hợp nhất.

Thiết bị hoàn toàn tự động có thể tách rác thải sinh hoạt đầu vào thành chất hữu cơ, chất dễ cháy và rác tái chế còn sót lại. Chất hữu cơ (thức ăn thừa, rác thực vật, v.v..) và chất dễ cháy (màng nhựa, v.v..) được gửi đến các đơn vị chuyên trách của EveRé. Các vật liệu có thể tái chế (kim loại màu, chai nhôm và nhựa) được gửi đến các quy trình tái chế thích hợp.

Metan hóa và ủ phân

Metan hóa là quá trình sinh học phân hủy chất thải, dựa trên quá trình lên men trong điều kiện không có oxy. Quá trình này tạo ra một loại khí dễ cháy có hàm lượng metan cao đó là khí sinh học sau được thu hồi dưới dạng điện xanh (bán lại cho lưới điện EDF) và dưới dạng nhiệt (nhiệt xanh) được tái sử dụng nội bộ trong quy trình của EveRé, để làm khô phân trộn và các quy trình khác. Việc đồng tạo ra này cho phép phục hồi tối ưu và tiết kiệm năng lượng.

Chất hữu cơ thu được sau quá trình metan hóa được chuyển thành phân trộn, được sử dụng làm chất bổ sung hữu cơ trong nông nghiệp (cho các trang trại trong tỉnh). Mỗi năm EveRé xử lý 111.000 tấn chất thải hữu cơ, bao gồm 55.000 tấn chất thải hữu cơ tinh khiết được xử lý bằng quá trình metan hóa và 20.000 tấn phân trộn.

Nguyên tắc của quá trình metan hóa rất đơn giản: chất thải hữu cơ được đặt trong thùng kín (máy phân hủy) để vi khuẩn phân hủy. Quá trình lên men này diễn ra ở điều kiện không có oxy (quá trình lên men kỵ khí) trong 3 tuần ở nhiệt độ ổn định khoảng 37°C. Trong thời gian lên men, vật chất giải phóng khí sinh học, một loại khí dễ cháy có hàm lượng khí metan cao (khoảng 60%), được chiết xuất từ trên cùng của bể phân hủy và đưa đến các động cơ đồng phát để sản xuất điện xanh (bán cho lưới điện), cùng với nhiệt (được tái sử dụng bởi EveRé).

Sau 3 tuần, chất hữu cơ rời khỏi bể phân hủy (được gọi là phân sau phân hủy) được khử nước trong máy ly tâm. Phần chất lỏng thu được chuyển đến nhà máy xử lý nước thải EveRé, nước được tái sử dụng cho nhu cầu nội bộ của EveRé. Phần rắn thu được tiếp tục chuyển sang quá trình làm khô, phối trộn để tạo nên sản phẩm phân trộn hữu cơ phục vụ trồng trọt.

Thu hồi năng lượng

Công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt của EveRé cho phép chuyển đổi chất thải dễ cháy thành năng lượng điện. Mỗi năm EveRé thu hồi 370. 000 tấn rác thải, sản xuất 200 GWh điện, đủ cung cấp cho một thành phố 75.000 dân.

Quá trình đốt cháy được thực hiện chỉ bằng chất thải và không khí được bơm vào lò mà không cần bất kỳ nhiên liệu nào khác. Quá trình đốt cháy được duy trì tự động bằng cách cung cấp chất thải. Quá trình đốt làm giảm khối lượng chất thải khoảng 80%. 20% còn lại sau khi đốt (tro đáy) được sử dụng làm cốt liệu cho xây dựng.

EveRé sử dụng một phần điện năng mà nó tạo ra, do đó đảm bảo quyền tự chủ của mình. Phần còn lại (hơn 80%) được chuyển vào lưới điện.

Xử lý khí thải là một trong những yếu tố quan trọng nhất về mặt tuân thủ quy định về môi trường của một đơn vị thu hồi năng lượng. Do đó, EveRé đã chọn một hệ thống xử lý khí thải phù hợp với các công nghệ tốt nhất hiện có, bảo đảm khí thải đạt tiêu chuẩn quy định.

TIÊU CHUẨN VÀ YÊU CẦU, CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG

Là cơ sở xử lý chất thải, EveRé phải tuân theo các yêu cầu pháp lý đặc biệt nghiêm ngặt. Sinh thái là cốt lõi trong triết lý của EveRé và các cam kết của EveRé không chỉ mang tính hình thức: toàn bộ Trung tâm được kiểm tra thường xuyên và độc lập, kiểm tra mức độ ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và EveRé công bố các kết quả minh bạch và công khai. EveRé cho rằng đây là cách duy nhất để đảm bảo an ninh y tế toàn diện cho người dân và tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường xung quanh.

EveRé phải tuân theo quy tắc được xác định ở bốn mức độ khác nhau:

Cấp châu Âu (Liên minh châu Âu): Trong chỉ thị được công bố ngày 19 tháng 11 năm 2008, Liên minh Châu Âu đã đưa ra các hướng dẫn về quản lý chất thải ở Châu Âu. Đặc biệt, thứ tự ưu tiên hoàn toàn rõ ràng được xác định cho việc xử lý rác thải sinh hoạt: đầu tiên là tái chế, tiếp theo là thu hồi sinh học và năng lượng, cuối cùng là chôn lấp. Đây chính xác là thứ tự mà EveRé đã tuân thủ để xử lý khoảng 1.100 tấn chất thải nhận được mỗi ngày: đầu tiên, tất cả các vật liệu có thể tái chế được gửi đến các đơn vị tái chế để sử dụng trong thành phần của các sản phẩm mới. Phần phân hủy sinh học sau đó được xử lý sinh học bằng cách metan hóa và ủ phân. Phần còn lại dễ cháy được thu hồi dưới dạng điện năng. Cuối cùng, chỉ 10% chất thải không thể thu hồi được gửi đến bãi chôn lấp. EveRé không ngừng tìm kiếm các công nghệ mới để tiếp tục giảm tỷ lệ này và có xu hướng thu hồi toàn bộ rác thải sinh hoạt.

Cấp quốc gia (Pháp): Chính phủ, thông qua các mệnh lệnh cụ thể, đã xác định một bộ đầy đủ các yêu cầu quản lý các quy trình “đốt”, “methane hóa” và “ủ phân” chất thải. Những yêu cầu này đều được EveRé đáp ứng đầy đủ.

Cấp địa phương (Tỉnh Bouches-Du-Rhône): Ở cấp địa phương, Tỉnh trưởng yêu cầu tuân thủ yêu cầu của quận tuân theo các yêu cầu của quốc gia và tăng tính nghiêm ngặt của chúng trong một số trường hợp. Đặc biệt, tỉnh đòi hỏi phải có những nỗ lực lớn hơn về chất lượng khí thải do địa điểm thải ra.

Cấp vùng (Aix-marseille Provence Metropole): EveRé cũng phải tuân thủ các yêu cầu do vùng đô thị Aix-Marseille Provence quy định, trong một số trường hợp thậm chí còn nghiêm ngặt hơn so với yêu cầu của tỉnh, đặc biệt là về chất lượng khí thải, mà các ngưỡng thậm chí còn thấp hơn đã được đặt ra. Tất cả các tiêu chuẩn này nhằm đảm bảo không gây tác động đến môi trường và sức khỏe của con người.

Ngoài các quy định trên, EveRé còn cam kết:

Tiếp nhận rác thải: 90% rác thải được vận chuyển bằng tàu hỏa. Phương thức vận tải thân thiện môi trường này tránh được sự lưu thông của gần 20.000 xe tải mỗi năm trên đường, hạn chế nguy cơ tai nạn và giảm phát thải khí nhà kính.

Xử lý nước: EveRé không xả nước ra bên ngoài địa điểm của mình. Tất cả nước của Trung tâm (cả nước mưa và nước công nghiệp) đều được thu gom, xử lý, kiểm tra, sau đó được sử dụng trong Trung tâm. Nền kinh tế tuần hoàn tài nguyên nước này mang lại lợi ích gấp đôi trong việc đảm bảo không gây tác động đến môi trường nước xung quanh và hạn chế đáng kể lượng nước tiêu thụ (và do đó là tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên).

Xử lý mùi hôi: 500.000 m³ không khí được xử lý/h nhờ bộ lọc sinh học. Tại mỗi bộ phận xử lý chất thải, không khí được hút và xử lý qua bộ lọc tự nhiên. “Bộ lọc sinh học” này giúp loại bỏ mùi và thanh lọc không khí trước khi quay trở lại bầu khí quyển.

Giám sát môi trường: 20 điểm giám sát. Để đảm bảo không gây tác động đến môi trường địa phương, EveRé hoàn thành phân tích xung quanh 20 địa điểm, trên đất, cỏ, nước ngầm.

Bảo vệ thực vật và động vật tại địa phương: EveRé được đầu tư vào việc bảo vệ các loài động thực vật địa phương. trước khi bắt đầu xây dựng Trung tâm, các nghiên cứu về môi trường đã được thực hiện để xác định các loài động vật và thực vật đặc trưng cho khu vực. Để bảo tồn, EveRé đã phục hồi một không gian tự nhiên rộng 5 ha gần địa điểm này để tạo môi trường sống cho chim “guêpiers d’Europe”. Hơn nữa, một khu đất rộng 1 ha, trên địa điểm của EveRé, được dành để bảo tồn hoa huệ biển, một loài được bảo vệ ở quy mô khu vực.

Cam kết bảo vệ môi trường của EveRé: Bảo tồn môi trường là ưu tiên hàng đầu của EveRé. Trung tâm xử lý rác thải sinh hoạt tổng hợp được trang bị hệ thống tự giám sát, giám sát tất cả các thông số của Trung tâm 24/7. Các máy tính giám sát và điều khiển xử lý tức thời dữ liệu được tạo bởi các thử nghiệm này, ghi lại chúng và cảnh báo ngay cho người vận hành nếu phát hiện thấy bất kỳ sự bất thường nào trong vận hành. Song song với điều này, các cơ quan của Chính phủ thường xuyên tiến hành các thử nghiệm của riêng họ.

Ngoài ra, khi đi vào hoạt động, EveRé đã đưa ra một loạt các cam kết rõ ràng và đưa chúng vào Chính sách môi trường và Chính sách năng lượng của mình. EveRé cũng đã được chứng nhận ISO 14001 kể từ ngày 27 tháng 7 năm 2012, chứng nhận ISO 50001 (tiêu chuẩn “năng lượng”) từ năm 2018 và chứng nhận ISO 45001 (an toàn và bảo mật) kể từ năm 2019.

Các điểm chính của chính sách của EveRé như sau:

– Tuân thủ (và đôi khi thắt chặt) các tiêu chuẩn về môi trường và an ninh – dự đoán các tiêu chuẩn trong tương lai.

– Giảm thiểu tối đa tác động của công trường đến môi trường và tai nạn lao động.

– Chính sách cải tiến liên tục.

– Thu hồi tối đa tất cả chất thải mà Trung tâm nhận được.

EveRé là một ví dụ điển hình về xử lý rác thải sinh hoạt tích hợp. Sức mạnh tổng hợp của nhiều phương thức xử lý chất thải trên một địa điểm duy nhất cho phép Trung tâm này đạt được tỷ lệ thu hồi chất thải tổng thể hơn 90% mỗi ngày, một hiệu suất thực sự ở cấp quốc gia và tuân theo các yêu cầu quy định rất nghiêm ngặt.

CHUYÊN TRANG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam