Hướng tới giảm thiểu, thay thế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, bà Đỗ Phương Dung – Phó Cục trưởng Cục ATMT cho biết, cùng với sự phát triển của đất nước, ngành Công Thương đã có những bước phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn vừa qua. Mặc dù bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm, nhưng năm 2022 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt khoảng 732 tỷ USD, tăng khoảng 10% so với năm 2021.

Theo bà Đỗ Phương Dung, ngành nhựa là một trong những ngành công nghiệp có tăng trưởng cao nhất Việt Nam với mức tăng hàng năm từ 16 – 18%/năm. Trong năm 2022, sản lượng nhựa đạt 9,54 triệu tấn, với 3.300 doanh nghiệp nhựa và 250.000 người lao động. Nhu cầu tiêu thụ sản phẩm nhựa ở Việt Nam liên tục tăng, mức tiêu thụ nhựa bình quân đầu người gia tăng nhanh chóng ở mức 10,6% mỗi năm…Tuy nhiên, kéo theo đó là sự gia tăng, phát sinh của rác thải nhựa.

Theo báo cáo hiện trạng chất thải nhựa năm 2022, tổng khối lượng chất thải nhựa phát sinh là 2,9 triệu tấn và có tốc độ gia tăng khoảng 5%/năm. Tổng lượng rác thải nhựa được thu gom là 2,4 triệu tấn nhưng chỉ có 0,9 triệu tấn rác thải nhựa được phân loại cho tái chế và 0,77 triệu tấn rác được tái chế. Tổng thất thoát chất thải nhựa vào môi trường là 0,42 triệu tấn, trong đó một phần lớn đến từ sản phẩm nhựa sử dụng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy sinh học. Để giải quyết vấn đề này, theo Lãnh đạo Cục ATMT, cần có sự chung tay của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị – xã hội, các doanh nghiệp và từng người dân Việt Nam trong nỗ lực chung của khu vực và toàn cầu.

Ông Trần Việt Anh, Chủ tịch Hiệp hội tái chế chất thải Việt Nam -cho biết, năm 2018 toàn thế giới tiêu thụ khoảng 2.400 tỷ sản phẩm nhựa bao bì thông qua việc tiêu dùng các loại hàng hóa thiết yếu như thực phẩm, đồ uống và các sản phẩm mỹ phẩm, dược phẩm… Năm 2022, nhu cầu sử dụng bao bì ở mức hơn 2.600 tỷ sản phẩm. Trong đó, bao bì thực phẩm và đồ uống có nhu cầu sử dụng lớn nhất, chiếm đến 93% tổng sản phẩm bao bì nhựa.

Trước vấn đề quá tải về rác thải nhựa, nhiều quốc gia trên thế giới đang dần đẩy mạnh việc hạn chế sử dụng bao bì nhựa, đặc biệt là bao bì nhựa dùng một lần, nhằm giảm thiểu lượng rác thải nhựa ra môi trường. Các biện pháp chủ yếu gồm cấm sử dụng hoặc áp thuế với các sản phẩm bao bì nhựa một lần.

Tại Việt Nam, những năm gần đây, ngành nhựa Việt Nam tiêu thụ khoảng 5, 9 triệu tấn nguyên liệu nhựa nguyên sinh, tương đương mức tiêu thụ bình quân 63 kg/người/năm, cao hơn nhiều so với mức trung bình thế giới là 46 kg/người/năm. Tăng trưởng trung bình khoảng 10%/năm. Cuộc khủng hoảng rác thải tại Việt Nam kéo theo khủng hoảng chôn lấp, mất an ninh lương thực, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và gây nhiều nguy hại cho hệ sinh thái.

Tại Hội thảo các đại biểu, tham luận đã tập trung làm rõ các nội dung: đánh giá thực trạng sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng 1 lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học tại các siêu thị và trung tâm thương mại hiện nay; Đánh giá tổng quan về ngành nhựa, tái chế nhựa liên quan các sản phẩm nhựa sử dụng 1 lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học; 

Hội thảo đã tập trung đánh giá thực trạng sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học tại các siêu thị và trung tâm thương mại hiện nay; Đánh giá tổng quan về ngành nhựa, tái chế nhựa liên quan các sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học; Đồng thời thảo luận, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các quy định về hạn chế, thay thế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học tại các siêu thị và trung tâm thương mại hiện nay.

Từ đó đề xuất các chính sách, quy định pháp luật về giảm thiểu, hạn chế sử dụng và thải bỏ các sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường ở Việt Nam cũng như các yêu cầu về hội nhập trong giai đoạn tới.

Hội thảo có sự tham dự các đại biểu đến Cục ATMT; Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương (Bộ Công Thương); Hiệp hội tái chế chất thải Việt Nam; một số doanh nghiệp quản lý siêu thị, trung tâm thương mại…