Nghệ An: Hàng loạt sai phạm tại công ty sản xuất bột đá Châu Tiến (bài 4)

Môi trường lao động ô nhiễm nghiêm trọng

Đoàn kiểm tra liên ngành do Ban quản lý KKT Đông Nam làm chủ trì (thành lập theo QĐ số 1302) vừa có Báo cáo số 60 gửi UBND tỉnh Nghệ An và các cơ quan chức năng sau quá trình kiểm tra tại công ty TNHH Châu Tiến (KCN Nam Cấm, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An).

 Trước đó, Môi trường và Đô thị Việt Nam đã có loạt bài viết phản ánh về tình trạng nhiều công nhân sau quá trình làm việc tại công ty TNHH Châu Tiến đã mắc bệnh bụi phổi, nhiều người sau đó tử vong. Ngày 12/05/2023, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 1302/QĐUBND về việc thành lập Đoàn liên ngành kiểm tra Công ty TNHH Châu Tiến tại xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc.

Theo Báo cáo của Đoàn kiểm tra liên ngành thì: Về môi trường lao động, tại thời điểm kiểm tra, Công ty TNHH Châu Tiến có 3 phân xưởng đang làm việc (Nghiền tinh, Nghiền thô, Đóng bao) và một số công nhân vận chuyển bốc xếp hàng, lái xe nâng. Các phân xưởng có bụi lắng đọng nhiều trên sàn và các bề mặt máy…

Phân xưởng nghiền có phát sinh tiếng ồn; người lao động sử dụng trang thiết bị BHLĐ: Quần áo, mũ, khẩu trang (đeo nhiều lớp khẩu trang vải không đúng quy định).

Có sử dụng phun sương ở phân xưởng đóng bao và nghiền tinh (sát trần, phân xưởng cao >10m), có quạt hút phần trên tường sát mái phân xưởng nhưng ở quá cao so vị trí làm việc của người lao động.

Công ty trang bị Bảo hộ lao động cá nhân cho người lao động, bao gồm Quần áo, giày, mũ, khẩu trang. Tuy nhiên, trang thiết bị bảo vệ cá nhân chưa đúng với ngành nghề sản xuất theo quy định tại Thông tư số 04/2014/TT-BLĐTBXH ngày 12/02/2014 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, quy định về chế độ trang cấp phương tiện bảo vệ cá nhân trong lao động.

Quan trắc môi trường lao động: Tháng 3/2023, Công ty tổ chức quan trắc môi trường lao động do Công ty TNHH TCS- Kỹ thuật môi trường thực hiện, qua đó phát hiện 18 mẫu không đạt tiêu chuẩn: 03 mẫu về ánh sáng; 15 mẫu về tiếng ồn.

Kết quả phân tích hàm lượng silic: Kết quả phân tích của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường cho thấy hàm lượng silic tự do trong nguyên liệu và thành phẩm cao trên 99%.

Từ năm 2017-2022, Công ty thực hiện không đầy đủ theo quy định của pháp luật về: Quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động theo quy định; Phân loại số lao động làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; Khám sức khỏe định kỳ cho người lao động; Khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động tiếp xúc với các yếu tố tác hại có nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp hoặc làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Chưa lập báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường

Công ty TNHH Châu Tiến đã được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy xác nhận đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường số 239/PXNTC-TNMT ngày 04/10/2005, với loại hình sản xuất bột đá: 40.000 tấn/năm và sản xuất bột bả tường: 30.000 tấn/năm.

Công ty mở rộng quy mô đầu tư, bổ sung dòng sản phẩm chế biến bột đá Thạch Anh được Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư số 8143808668, chứng nhận thay đổi lần thứ 4 ngày 10/10/2016 nhưng chưa lập báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, cấp phép.

Công tác thu gom, lưu trữ chất thải nguy hại (bóng đèn huỳnh quang hỏng, dầu mỡ thải, dẻ lau dính dầu, pin, ắc quy, vỏ bao bì đựng hoá chất,…) chưa đúng quy định: Còn để lẫn chất thải nguy hại với chất thải thông thường, chất thải nguy hại thu gom chưa triệt để. Kho lưu giữ chất thải nguy hại chưa đúng quy định. Chưa có biển báo trong kho và ngoài kho.

Công tác quản lý chất thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp: Kho lưu giữ chất thải chưa đáp ứng được yêu cầu; Chưa hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển, xử lý.

Mạng lưới thoát nước nội bộ sân công nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu. Chưa xây dựng hệ thống thoát nước cho toàn bộ nhà máy. Cần thiết kế xây dựng hệ thống thu gom xử lý và tái sử dụng tuần hoàn nước rửa nguyên liệu.

Chưa lắp đặt hệ thống xử lý bụi phát sinh từ lò sấy hơi đốt, hơi axít phát sinh từ quá trình sấy sau khi ngâm tẩy trắng.

Về công tác An toàn – Môi trường: Hoá chất (Acid Oxalic, NaOH, Chrome Oxide Green, Acid Boric, …) sử dụng cho hoạt động sản xuất chưa được bố trí kho lưu giữ riêng, còn để chung trong xưởng sản xuất. Hơi axít phát tán trong nhà xưởng làm ảnh hưởng tới sức khoẻ người lao động;

Quá trình ngâm tẩm, tẩy trắng đá silic được thực hiện trong bể, không có biện pháp thu khí axít cưỡng bức, công nghệ thô sơ, hơi axít tạo ra làm ảnh hưởng tới sức khoẻ người lao động. Dây chuyền nghiền đá silic (Nghiền thô) được thực hiện bằng công nghệ “dã chiến” ngoài trời, không có biện pháp thu bụi. Băng chuyền vận chuyển từ lò sấy hơi đốt vào công đoạn nghiền tinh là băng chuyền hở, là nơi phát sinh bụi khi hoạt động. Tại khu vực nghiền tinh, bụi mịn silic phát tán nhiều làm ảnh hưởng tới môi trường làm việc và sức khoẻ của người lao động.

Đối với việc chấp hành pháp luật về thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, qua kiểm tra cho thấy, Công ty TNHH Châu Tiến không lập hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng đối với những lao động làm việc theo hợp đồng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội.

Có tình trạng người lao động được công ty giao kết hợp đồng lao động, thực tế có làm việc, hưởng lương nhưng công ty không đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đúng với thời gian giao kết hợp đồng lao động. Đóng thiếu thời gian quy định cho 10 lao động. Do đó, chưa đảm bảo quyền lợi trong việc giải quyết các chế độ chính sách về bảo hiểm cho người lao động.

Lập biên bản vi phạm, đề xuất xử lý dứt điểm

Đoàn kiểm tra đã lập biên bản vi phạm hành chính và đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An xử phạt theo thẩm quyền đối với Công ty TNHH Châu Tiến tại Công văn số 1177/ĐKT ngày 18/7/2023 trong lĩnh vực lao động như sau: Không tiến hành quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động theo quy định tại Khoản 2, Điều 18, Luật An toàn, vệ sinh lao động.

Không tổ chức khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Ngoài ra, để giải quyết các tồn tại, hạn chế trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty TNHH Châu Tiến và đảm bảo quyền lợi của người lao động, Đoàn kiểm tra kính đề nghị UBND tỉnh Nghệ An giao:

Sở Y tế: Tổ chức Điều tra bệnh nghề nghiệp đối với 04 người lao động đã mất, bao gồm: Anh Trần Hữu Quang; Anh Phạm Quang Sơn; Anh Hồ Đức Hùng; Anh Trần Trọng Thi.  Thực hiện xác định bệnh nghề nghiệp cho 05 người lao động đang điều trị bệnh bụi phổi silic (ông Hoàng Văn Sơn; Bùi Đình Bình; Trần Ngọc Hoa; Bùi Chính Diện; Dương Văn Chính) và 05 người lao động có liên quan đến bệnh phổi (Chị Lê Thị Nhĩ; Chị Lê Thị Hoa; Lương Thị Huệ; Anh Lương Đức Hưng và Anh Nguyễn Đình An).

Tổ chức giám định mức suy giảm khả năng lao động ngay sau khi có kết quả xác định bệnh nghề nghiệp cho 10 người nêu trên.

 Tổ chức khám xác định bệnh nghề nghiệp cho người lao động đã và đang làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến có nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp sau khi Công ty TNHH Châu Tiến lập danh sách người lao động và có văn bản đề nghị.

Chỉ đạo Công ty TNHH Châu Tiến khắc phục các tồn tại, hạn chế trong việc chấp hành pháp luật về bệnh nghề nghiệp, môi trường lao động, quan trắc môi trường lao động.

Bảo hiểm xã hội tỉnh: Yêu cầu Công ty TNHH Châu Tiến khắc phục các tồn tại, hạn chế trong việc chấp hành pháp luật về thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.

Lập hồ sơ, danh sách người lao động, phối hợp cơ quan BHXH huyện Nghi Lộc và Cơ quan BHXH quản lý địa bàn có liên quan thực hiện truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN theo đúng quy định.

 Liên hệ với người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH đã làm việc tại Công ty, hiện nay nghỉ việc, chuyển đi làm việc khác để lập hồ sơ truy đóng BHXH theo quy định. Trường hợp không liên hệ được, nếu xảy ra tranh chấp về việc đóng BHXH, Công ty phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật.

Hướng dẫn thân nhân người lao động/người lao động bị bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động lập hồ sơ hưởng các chế độ do BHXH chi trả theo quy định.

Chỉ đạo Cơ quan BHXH huyện Nghi Lộc và Cơ quan BHXH quản lý địa bàn có liên quan: Phối hợp với Công ty TNHH Châu Tiến lập hồ sơ truy đóng BHXH cho 10 người lao động theo đúng quy định.