Tổng thư ký Liên Hợp Quốc cảnh báo: Biến đổi khí hậu đang nằm ngoài tầm kiểm soát
Tuyên bố được đưa ra khi một phân tích dữ liệu không chính thức cho thấy nhiệt độ trung bình của thế giới trong 7 ngày, tính đến hôm 5/7, được ghi nhận là tuần nóng nhất.
“Nếu tiếp tục trì hoãn các biện pháp quan trọng cần thiết, tôi nghĩ rằng chúng ta đang rơi vào một tình huống thảm khốc, như hai kỷ lục nhiệt độ gần đây nhất chứng minh”, ông António Guterres nói.
Trước đó, kỷ lục nhiệt độ thế giới đã bị phá vỡ vào hôm 3-4/7. Hôm 3/7, nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt 17,01 độ C (62,62 độ F), mức cao nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận. Vào ngày 4/7, nhiệt độ trung bình thậm chí còn tăng cao hơn nữa, đạt 17,18 độ C, theo dữ liệu từ Trung tâm Dự báo Môi trường Quốc gia Mỹ. Kỷ lục trước đó là 16,92 độ C được thiết lập vào tháng 8/2016.
Trong khoảng thời gian 7 ngày kết thúc vào hôm 5/7, nhiệt độ trung bình hàng ngày cao hơn so với bất cứ tuần nào trong 44 năm được ghi nhận, theo dữ liệu của Climate Reanalyzer.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cảnh báo biến đổi khí hậu đang nằm ngoài tầm kiểm soát. Ảnh minh họa
Các chuyên gia cảnh báo kỷ lục nhiệt độ có thể bị phá vỡ nhiều lần trong năm nay. Robert Rohde, nhà khoa học đứng đầu tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận Berkeley Earth, dự đoán thế giới có thể trải qua những ngày nóng hơn trong vòng 6 tuần tới. Kỷ lục toàn cầu mới là một dấu hiệu cho thấy Trái Đất đang nóng lên nhanh tới mức nào khi hiện tượng tự nhiên El Nino kết hợp với tác động từ biến đổi khí hậu.
Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) – cơ quan có số liệu được coi là tiêu chuẩn vàng trong dữ liệu khí hậu – cho biết, họ không thể xác thực các con số không chính thức.
Dù vậy, NOAA cảnh báo: “Chúng tôi nhận ra chúng ta đang ở trong thời kỳ ấm áp do biến đổi khí hậu, kết hợp với hiện tượng El Nino và điều kiện mùa hè nóng bức. Chúng ta đang chứng kiến nhiệt độ bề mặt ấm kỷ lục được ghi nhận tại nhiều địa điểm trên toàn cầu”.
Các nhà khoa học đồng ý rằng biến đổi khí hậu đang lan rộng tới những nơi chưa được khám phá và nhiệt độ tăng lên từ quá trình nóng lên toàn cầu do con người gây ra, kết hợp với sự quay trở lại của El Niño. Những yếu tố này có thể dẫn đến kỷ lục nhiệt độ tiếp tục bị phá vỡ.
“Rất có thể tháng 7 sẽ là tháng nóng nhất từ trước đến nay… ‘từ trước đến nay’ có nghĩa là kể từ kỷ Eemian, khoảng 120.000 năm trước”, Tiến sĩ Karsten Haustein, nhà nghiên cứu về bức xạ khí quyển tại Đại học Leipzig, Mỹ cho biết.
Miền Nam Mỹ đang phải chịu một đợt nắng nóng gay gắt trong những tuần gần đây. Ở một số vùng của Trung Quốc, đợt nắng nóng kéo dài vẫn tiếp diễn, với nhiệt độ lên tới trên 35 độ C. Một trong những yếu tố góp phần lớn nhất vào kỷ lục nhiệt của tuần này là mùa đông đặc biệt ôn hòa ở Nam Cực.
“Nhiệt độ trên đại dương và đặc biệt quanh Nam Cực trong tuần này bất thường, bởi các luồng gió trên Nam Đại Dương đang thổi mạnh đẩy không khí ấm xuống sâu hơn về phía nam”, Raghu Murtugudde, giáo sư khoa học khí quyển, đại dương và hệ thống trái đất tại Đại học Maryland, Mỹ nói.
Nắng nóng ở Ấn Độ cũng gây ra cái chết cho ít nhất 44 người ở bang Bihar. Anh trải qua tháng 6 nóng nhất từ năm 1884, theo cơ quan thời tiết quốc gia Met Office. Nhiệt độ trung bình trong tháng là 15,8 độ C, cao hơn kỷ lục trước đó 0,9 độ C. “Cùng với biến động tự nhiên, khí quyển Trái Đất ấm lên do biến đổi khí hậu thúc đẩy khả năng xuất hiện kỷ lục nhiệt độ cao.
Trong tình hình khủng hoảng khí hậu ngày càng trầm trọng, giới khoa học nhận định những đợt nắng nóng phá vỡ kỷ lục sẽ trở nên thường xuyên và dữ dội hơn.
Chari Vijayaraghavan, nhà giáo dục và thám hiểm vùng cực, thường xuyên đến thăm Bắc Cực và Nam Cực trong 10 năm qua, cho biết sự nóng lên toàn cầu là điều hiển nhiên ở cả hai cực. Nó đe dọa động vật hoang dã trong khu vực cũng như khiến băng tan, làm tăng mực nước biển.
“Khí hậu ấm lên có thể dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh ngày càng tăng, như cúm gia cầm lan rộng ở Nam Cực. Nó sẽ gây hậu quả tàn khốc cho chim cánh cụt và các loài động vật khác trong khu vực”, Vijayaraghavan cho hay.
An Dương (T/h)