Nghiên cứu xây dựng hành lang pháp lý và đạo đức về trí tuệ nhân tạo (AI)
PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM cho rằng, trí tuệ nhân tạo (AI) là một trong những lĩnh vực công nghệ nền tảng của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) ngày càng được quan tâm phát triển trên quy mô lớn ở nhiều quốc gia trên thế giới cũng như các nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương như Nhật Bản, Trung Quốc… PGS. TS Vũ Hải Quân cho rằng, sự “bùng nổ” của công nghệ AI đặt ra một số vấn đề trong nghiên cứu lĩnh vực này ở Việt Nam hiện nay như: Chuẩn mực về đạo đức, pháp luật trong các nghiên cứu mới về AI? AI tạo ra nhiều nghề nghiệp mới, nhưng cũng có nhiều nghề mất đi, vì vậy cần có các nghiên cứu các chính sách tác động của AI nhằm giải quyết vấn đề lao động, việc làm trong quá trình phát triển; thúc đẩy việc nghiên cứu liên ngành về AI trong thời gian tới như thế nào?
Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy
Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy, Bộ KH&CN rất quan tâm đến vấn đề đạo đức, pháp lý liên quan đến AI. Đồng thời đặt ra 4 nhóm vấn đề gồm: Tích hợp các kết quả nghiên cứu của KHXH&NV vào nghiên cứu phát triển AI như: Cảm xúc, tâm lý; quy chuẩn đạo đức, pháp lý trong xây dựng và ứng dụng AI trong đời sống xã hội; đánh giá tác động của xã hội (đến từng cá nhân) khi triển khai ứng dụng AI sâu rộng trong cuộc sống, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp trong nghiên cứu và ứng dụng AI; ứng dụng AI để thúc đẩy các kết quả đầu ra trong nghiên cứu KHXH&NV.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, nghiên cứu và ứng dụng về AI là xu hướng diễn ra rất mạnh mẽ trong thời gian qua. Việt Nam cũng đã có Chiến lược phát triển AI. Tuy vậy, các vấn đề liên quan đến tác động của việc nghiên cứu và ứng dụng AI đối với xã hội, với con người hiện còn ít được quan tâm.
Theo Bộ trưởng, sự ảnh hưởng của AI đến xã hội, con người, đến hoạt động nghiên cứu khoa học… rất rõ nét, bao gồm cả mặt tích cực và tiêu cực. “Chúng ta càng thấy rõ hơn sự cần thiết của việc xây dựng hành lang pháp lý cho việc nghiên cứu, ứng dụng AI vào đời sống”, Bộ trưởng nhấn mạnh. Bộ trưởng đề nghị các vụ chức năng của Bộ KH&CN tổ chức xây dựng các nhiệm vụ KHCN liên quan đến AI trong lĩnh vực KHXH&NV, nhất là trong các chương trình KHCN cấp quốc gia. Trong đó, lưu ý các nghiên cứu về khía cạnh pháp lý, đạo đức, tác động của AI.
Khánh Mai (t/h)