Nên ăn gì và kiêng gì khi chuẩn bị bước vào mùa thi?

Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, khả năng tập trung và ghi nhớ của các em học sinh. Do đó không chỉ đến giai đoạn thi cử mà thường ngày các em cũng cần có chế độ ăn uống đủ chất, lành mạnh, giờ giấc học tập, ăn ngủ điều độ mới đảm bảo sức khỏe và kết quả học tập tốt.

Đến giai đoạn trước ngày thi, cha mẹ càng cần phải chú ý đến sức khỏe của các em. Tuy nhiên, có một thực tế là trong giai đoạn nước rút, nhiều học sinh ôn thi trong tình trạng quá tải, mệt mỏi, thức đêm thiếu ngủ, ăn uống vội vàng, ăn thức ăn sẵn cho tiện lợi, ăn trên đường đi học, thậm chí mải học bỏ bữa…

Theo PGS. TS Bùi Thị Nhung, Viện Dinh dưỡng quốc gia, một chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, học tập hợp lý sẽ giúp các sĩ tử học tập có hiệu quả hơn. Khi mùa thi tới, phải học tập nhiều hơn và trí não luôn hoạt động thì càng cần bổ sung dinh dưỡng.

Một bữa ăn cần có đủ 4 nhóm thực phẩm, bao gồm: nhóm tinh bột (chủ yếu từ các loại ngũ cốc); nhóm chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đỗ…); nhóm chất béo (mỡ động vật, dầu thực vật); nhóm vitamin và khoáng chất (các loại rau, củ, quả…).

Các em học sinh cần lưu ý tuyệt đối không được bỏ bữa sáng, không nên ăn quá no, sau ăn nên nghỉ ngơi, đi dạo nhẹ nhàng 30 – 60 phút mới nên học.

Ngoài ăn uống đủ chất, ăn đủ bữa, đúng giờ thì các sĩ tử nên được bổ sung thêm các thực phẩm lành mạnh như: ngũ cốc, rau xanh và trái cây tươi, thịt, cá, trứng sữa…

Những thực phẩm này giúp bổ sung dinh dưỡng cung cấp năng lượng cho hoạt động của não, hỗ trợ duy trì sự tập trung và khả năng ghi nhớ.

– Tinh bột tốt: Tinh bột (gạo, ngô, khoai, sắn, ngũ cốc…) là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể và cung cấp glucose cho hoạt động của não.

Não là cơ quan tiêu thụ nhiều glucose nhất trong cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy, sự sụt giảm glucose có thể có tác động tiêu cực đến sự tập trung, học tập, nhận thức và trí nhớ. Bộ não cũng sử dụng nhiều glucose hơn trong các thời điểm trí não cần tập trung cao độ.

Do đó, sĩ tử cần được cung cấp nhóm tinh bột đầy đủ trong các bữa ăn chính: sáng, trưa, tối (như cơm, cháo, phở, bún…). Nên hạn chế các loại ngũ cốc tinh chế, bánh ngọt, đồ ngọt, thức ăn nhanh…

– Rau xanh và trái cây tươi: Nhóm thực phẩm lành mạnh này chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất, chất xơ, tốt cho hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa, bổ mắt và hệ thần kinh.

Cha mẹ nên cho con ăn các loại rau giàu vitamin như: rau dền, rau lang, rau ngót, rau diếp, rau muống… Cho trẻ ăn các loại trái cây giàu vitamin và khoáng chất (vitamin A, C, B6, kali…) giúp tăng cường thị lực, hệ thần kinh và miễn dịch như: cam, quýt, chanh, bưởi, kiwi, dâu tây, đu đủ, xoài, dưa hấu, chuối…

– Cá: Cá là thực phẩm giàu dinh dưỡng, đặc biệt là protein dễ hấp thu và axit béo có lợi cho hoạt động của não.

Khoảng 60% bộ não của chúng ta được tạo ra từ chất béo và một nửa số chất béo đó bao gồm các axit béo omega-3. Bộ não sử dụng omega-3 để xây dựng tế bào não và tế bào thần kinh. Chất béo này rất cần thiết cho việc học tập và ghi nhớ.

Nguồn cung cấp axit béo omega-3 tốt nhất là các loại cá béo như: cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ, cá trích…

– Trứng: Nhiều sĩ tử đi thi hay kiêng trứng, điều này là hoàn toàn sai lầm vì không có cơ sở khoa học. Trên thực tế trứng rất tốt cho sức khỏe và trí não.

Trứng rất giàu protein và các vitamin, khoáng chất cần thiết cho sức khỏe, đặc biệt là trí não và hệ miễn dịch. Trứng cũng rất giàu vitamin A, D và B12, cũng như choline và lutein, chất dinh dưỡng cần thiết để trao đổi chất, liên quan đến chức năng nhận thức, điều hòa hệ thần kinh và chức năng của não.

Choline là một loại vitamin rất quan trọng đối với việc tạo ra các tế bào bộ nhớ sâu trong não. Chỉ cần ăn 1-2 lòng đỏ trứng mỗi ngày sẽ đáp ứng đủ nhu cầu choline hàng ngày.

Một trong những thực phẩm tiện lợi và hấp dẫn nhất đối với các em học sinh là thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn… Trong thời điểm cần tập trung thời gian ôn thi thì thức ăn nhanh là lựa chọn của một số bậc cha mẹ để tiết kiệm thời gian cho trẻ tranh thủ học thêm.

Tuy nhiên, theo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng, các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn vặt, thức ăn nhanh như: các loại bánh ngọt, pizza, gà rán, xúc xích, khoai tây chiên, nước ngọt có gas… tuy ngon và tiện lợi nhưng thường chứa nhiều calo, nhiều đường, muối, chất béo không lành mạnh, thiếu vitamin và khoáng chất. Nếu ăn nhiều và thường xuyên sẽ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe như: làm tăng đường trong máu, gây đầy bụng, khó tiêu, dễ mắc bệnh răng miệng, ảnh hưởng đến trí nhớ…

Việc sử dụng các loại đồ uống như: cà phê, trà, nước tăng lực… thường có tác dụng kích thích thần kinh, gây cảm giác tỉnh táo tạm thời nhưng nếu lạm dụng sẽ gây khó ngủ, mất ngủ, mệt mỏi, căng thẳng, hồi hộp… ảnh hưởng đến quá trình học tập và thi cử của con.